مروری بر ساختار سری و مخفیانه حماس/ جایگاه مرد مرموز مقاومت اسلامی/ چرا اسرائیل نمی تواند حماس را نابود کند؟
حماس یک جنبش کثرت گرا است که چند فکر و گروه را در خود جای داده است. به همین دلیل، با نابودی احتمالی یکی از این شاخه ها، ساختار کلی آن از بین نمی رود، چرا که جنبش به سرعت به بازسازی دست زده و بر مبنای گروه های دیگر کار خود را ادامه می دهد.
به گزارش خبر فوری، در چند هفته اخیر که اخباری در رابطه با حمله اسرائیل به منطقه پرازدحام رفح منتشر شده، بسیاری از رسانه های اسرائیلی و عربی شایعاتی در رابطه با رهبران حماس پخش کرده اند.
برخی از ترور یحیی سنوار یا محمد ضیف خبر داده و عده ای نیز شایعه فرار سنوار با گروگان های اسرائیلی به مصر را منتشر کردند. اسرائیل مدعی است با حمله به رفح می تواند رهبران اصلی شاخه نظامی حماس را ترور کرده و بدین شکل، حماس را از بین ببرد. به همین دلیل، اخبار متعددی در رابطه با رهبران حماس در داخل غزه منتشر می شود.
با این حال، گروهی معتقدند ترور رهبران حماس تاثیری بر سرنوشت این گروه ندارد و ساختار پیچیده این گروه به افراد وابسته نیست و حتی با ترور احتمالی رهبران آن و حتی اشغال رفح، باز بعید است شاکله این گروه از هم بپاشد.
اما این رای تا چه حد درست است؟ نشان دادن ساختار تشکیلاتی حماس می تواند تا حدی این مساله را مشخص کند. ما قصد داریم در این گزارش، مروری بر ساختار سیاسی - امنیتی جنبش مقاومت اسلامی یا حماس داشته باشیم.
ساختار کلی جنبش حماس/ از زمان شیخ یاسین تا اسماعیل هنیه
جنبش حماس در سال ۱۹۸۷ و به دنبال آغاز انتفاضه اول توسط شیخ احمد یاسین پایه گذاری شد. حماس گروهی اسلام گرا بود که بر خلاف جنبش فتح، به رهبری یاسر عرفات، موجودیت اسرائیل را قبول نداشت و تنها راه رهایی را جهاد مسلحانه می دانست.
حماس به لحاظ عقیدتی نزدیکی بسیار زیادی به "اخوان المسلمین" داشت. شیخ احمد یاسین در گذشته یک اخوانی بود و ارادت زیادی به سید قطب و افکارش داشت. به همین دلیل، نطفه اولیه حماس از اندیشه اخوان المسلمین تغذیه کرد. شیخ احمد یاسین دو اندیشه "رفاه عمومی" و "جهاد" را از سید قطب گرفت و آن را وارد جنبش تازه تاسیس خود کرد. اعضاء حماس در غزه و کرانه باختری مانند اخوان المسلمین در مصر ماموریت داشتند دست نیازمندان، آوارگان و اردوگاه نشینان را بگیرند و به آنها غذا و لباس و سوخت برسانند.
جنبش حماس در دهه ۸۰ و ۹۰ شروع به ساخت مسجد و مدرسه در شهرهای فلسطین کرد و از این طریق، توانست طرفداران زیادی جذب کند. از آن سو، شیخ احمد یاسین طرفداران خود را به مبارزه مسلحانه با اشغالگران دعوت می کرد و در مساله جهاد مسلحانه از اخوانی های مصر پیشی گرفت.
ساختار تشکیلاتی حماس تا سال ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶ ساده بود. این جنبش از دو شاخه سیاسی و نظامی تشکیل می شد. شاخه نظامی مسئول جهاد بود و وظیفه داشت با اشغالگران مبارزه کند. شاخه سیاسی که بیشتر در خارج به سر می برد و در دمشق سوریه و اردن و لبنان دفتر داشت و فعالیت می کرد، وظیفه داشت گروه های مقاومت منطقه را به حمایت از حماس تشویق کند، منابع مالی مبارزان حماس را تامین کرده و فعالیت سیاسی و دیپلماتیک داشته باشد.
بعد از انتخابات پارلمانی سال ۲۰۰۶ و پیروزی حماس در این رقابت ها، حماس وارد ساختار قدرت فلسطین شد. قرار بود حماس دولت تشکیل دهد اما اختلافات فتح و حماس مانع از این کار شد و بعد از کشمکش های متعدد، حماس حزب حاکم غزه و فتح، حزب حاکم کرانه باختری گردید.
بعد از قدرت گیری حماس در غزه، به جز شاخه سیاسی و نظامی، یک شاخه سوم نیز به وجود آمد که ترکیبی از دو شاخه دیگر بود و آن شاخه نیز، "دولت غزه" بود. در راس دولت غزه، اسماعیل هنیه قرار داشت. ذیل دولت حماس، ۲۱ وزارتخانه و چند ده نهاد دولتی قرار دارد.
از آن سو، محمد ضیف، رهبر شاخه نظامی شد که با نام گردان های عزالدین قسام شناخته می شود. شاخه نظامی حماس یا گردان های عزالدین قسام دارای ۵ گردان مخصوص است که عبارتند از: گردان شمال غزه، گردان جنوب غزه (رفح)، گردان مرکز غزه، گردان منطقه غزه، گردان خان یونس.
در کنار این دو نهاد، نهاد سوم قرار دارد که شاخه سیاسی حماس است. رئیس دفتر این شاخه که در خارج از غزه فعال است، خالد مشعل بوده و معاونش صالح العاروری است. این شاخه چند دفتر مهم در دمشق، تهران، یمن، قطر، سودان، مصر و ... دارد.
ساختار سری و مخفیانه حماس/ جایگاه مرد مرموز مقاومت اسلامی
با وجود ساختار سه گانه فوق الذکر (رهبری یا دولت، شاخه سیاسی در خارج و شاخه نظامی در داخل) باید در نظر داشت بسیاری از شاخه های حماس مخفی و سری است. این مطلبی است که شیخ احمد یاسین در ابتدای شکل گیری حماس نیز بر آن تاکید کرد: "جنبش حماس، جنبشی علنی و سری است. آنچه مردم از این جنبش می دانند علنی است و آنچه از این جنبش برای مردم غیر مفهوم است، سری و مخفیانه است. یک جنبش مبارزاتی نمی تواند تمام اسنادش را برای مردم آشکار و علنی کند."
آنچه باعث گیجی ناظران می شود جایگاه برخی افراد ذی نفوذ در حماس است. برای مثال، یحیی سنوار که اسرائیل او را مغز متفکر حملات ۷ اکتبر می داند و امروز مشهورترین شخصیت حماس است، جایگاه مشخصی در ساختار تشکیلاتی ندارد. او در فوریه ۲۰۱۷ میلادی به عنوان رئیس حماس در نوار غزه انتخاب شد. سنوار هم بر اعضاء گردان های قسام و هم بر شخصیت های غیرنظامی و سیاسی حماس نفوذ دارد و به نوعی رهبر اصلی حماس در داخل غزه است. از سوی دیگر، جایگاه تشکیلاتی سایر اعضاء حماس نیز دقیقا مشخص نیست. رابطه خالد مشعل و اسماعیل هنیه برای بسیاری مبهم است.
برخی هنیه را دارای نفوذ بیشتری می دانند و برخی معتقدند مشعل ذی نفوذتر است. این ابهام در شاخه نظامی و امنیتی حماس بیشتر است. تقریبا هیچ کدام از سازمان های امنیتی خارجی و تحلیلگران سیاسی، شناختی از محمد ضیف، ابوعبیده (سخنگوی حماس)، مروان عیسی (معاون رهبر شاخه نظامی) و سایر فرماندهان ارشد نظامی و ارتباطشان با هم و رهبران سیاسی ندارند.
در واقع، بسیاری از ناظران نمی دانند رهبر ارشد حماس کیست و در راس شاخه های مختلف آن چه کسی قرار دارد؟
از آن سو، به لحاظ عقیدتی و ایدئولوژیک نیز نوعی ابهام در ساختار حماس وجود دارد. تا دهه ۹۰ تنها فکر حاکم بر حماس، باورهای اخوانی بود. اما در حال حاضر، چند اندیشه در این گروه وجود دارد. گروهی مانند مشعل به جریانات اخوانی نزدیکی داشته و به همین دلیل با جریان اخوان المسلمین قطر و ترکیه در پیوند هستند. گروهی دیگر مانند سنوار به جبهه مقاومت و ایران و حزب الله نزدیک هستند و گروهی نیز در میانه این دو جنبش حرکت می کنند.
حماس؛ ساختاری که خود را ترمیم می کند
ناظران معتقدند جنبش حماس نه یک جنبش سیاسی - نظامی کلاسیک با یک هسته سخت اولیه بلکه یک جنبش کثرت گرا است که چند فکر و گروه را در خود جای داده است. محور تمام این افراد و گروه ها مبارزه با اسرائیل است. به همین دلیل، با نابودی احتمالی یکی از این شاخه ها یا افراد مهمش، ساختار کلی آن از بین نمی رود، چرا که جنبش به سرعت به بازسازی دست زده و بر مبنای گروه های دیگر کار خود را ادامه می دهد.
خود گویی و خود خندی عجب مرد هنرمندی؟!؟!؟ بابا تموم شد چیزی از غزه نمونده، اون چند نفر بدبخت هم یا از بمباران میمیرم یا از گرسنگی
این حمله وحشیانه اسراییل به زنان و کودکان
مجوزی برای قتل عام خود اسراییلی ها در آینده نزدیک هست در جنگ بعدی در هیچ جای اسراییل غیر نظامی وجود ندارد
زنده باد اسرائیل
از حماس جز نام چیزی باقی نمانده
یک سازمان بشدت تروریستی که از میان بیمارستان و خانه های مردم که توسط همین گروه زیر فشار زور هستند و ...
تجزیه تحلیل و بررسی نمیخواد. کافیه فقط حمایت‌های میلیون دلاری ایران حذف به تا همه این مقاومت و حوثی هاو حماس و حزب آله و ... بخار بشن برن هوا
اصلأ معنی تروریست رو می دونی جاهل؟
نه فقط تومعنی تروریست میدانی اونجوری که میخوای
یک هفته ایران بهشون پول و تسلیحات نده اونوقت غزه که سهله تمام مصر را هم به اسرائیل می‌فروشند
ایران کار خوبی می کنه
و کی هزینه کار حماس پرداخت می کند مردم فقر زده ولایت ما که برای یک لقمه نان سر در سطل ذباله دارند .
احتمالا شما گربه یا شغال و امثال این ها هستید که از سطل آشغال تغذیه می کنید
مادرت تعریف کرد شنیدیم
دوستشان دارید برویدغزه کمکشان نه که ازسفره ی مردم ببلعید
مگر شهرداری توانست موشهای سطح شهر را نابود کند ؟
مرد اونه که بیاد رو بازی کنه بیاد روی زمین و جلوی چشم همه بازی کنه
نه اینکه
خودش رو توی هزار تا تونل و سوراخ قایم کنه
بعد بگه من اقتدار دارم
من طوفان هستم
من من
سوراخ رفتن سرشون بخوره مردم و بیمارستان و مدرسه را سپر خودشون کردن
خوب چندین سال هزینه شد حماس بوجود آمد که در چنین روزهایی جلوی دشمن بایستید ولی الان کو حماس کو مقاومت کو شجاعت یک روز باد الاقسام شدن و بقیه هیچ
اگر دوباره باز جون بگیرن باز هم همان آش و همان نخود میشه.
فقط یک ابله اینجوری تحلیل میکنه مگر اسرائیل مردانه و تن به تن و از روبرو میجنگه؟!
یا از بمب و هواپیما پهباد و.... استفاده میکنه نکنه دلت میخواد حماس با سنگ بجنگه و اسقاطیل با هواپیما و بمن
هر وقت تو انستید داعش را نابود کنید اسرائیل هم میتونه حماس را نابود کنه
تا ایدئولوژی بر دانش و خرد غلبه داره وضع همینه و ارمغانی جز نابودی نداره... می خواد حماس باشه...ایران باشه...افغانستان باشه
اسراییل و آمریکا و غرب ایدئولوژی‌ترن دولتهای جهان هستن.
چون حماس مانند غده سرطانی میمونه
جوک سال تعریف می کنی فقط پول نفت وگاز ایران وتسلیحات باشه کسی نمی شکنه جون می گیره ساختار کلی هم نداره فقط پول ومنابع مردم وملت بدبخت ایران
حماس عملاً نابود شده
رهبران حماس خود را لابلای چند زن و بچه اسیر شده قرار داده که از حمله اسرائیل در امان باشه و گرنه همان ماه اول هدف قرار گرفته بودند
چون در ساختار حماس از مردی بویی نبردن و ندارن چون ساختار ظاهر و باطن اینا صد در صد متفاوت بوده و پشت پرده افکار اینا بغیر از خودشان بفکر زن و بچه و مردم عادی معنی ندارد فقط خودشان مهم هستند و غیر
دیگه چیزی ازش باقی نمانده
انشاله حماس و حمایت کننده هاشون همه برن به جهنم نابود بشن که خون مردم ایران رو تو شیشه کردن خدا ازتون نگذره
درود بر اسراییل صلح طلب و کاملا عمل گرا
حماس را تا تاجان دربدن داريم بايد حمايت كنيم
منظورتون پول و دلار های ایرانیان مظلوم است وگرنه شماها فقط ادعا دارین نهایتا یک پویش حریفت منم و دادن آمار در عمل از طبل هم توخالی تر هستین
بعید نیست که از ایران میخوری بجای دلسوز ی و پایبند بودن به هموطنان داری الکی از مردم بی لیاقت حماس حمایت می‌کنی که چی ؟؟؟...چرا وطن سایزی و وطن فروشی ؟
امان از شیره ناب افغانی با چای نبات زعفرانی سیگار چاخان چای افسوس قلابیه اصلش هم که نیست اصلش واسه از ما بهترون
یادم آمد ک سردار سرلشکر فرمانده محسن رضایی میگفت آمریکا توان حمله به افغانستان را نداره اما ظرف چند روز عراق و افغانستان تسخیر شد صدام اعدام شد طالبان نابود شد قزافی به آن شکل اون یکی اونجوری
خداوند یار ویاور حماس وملت مطلوم ومقتدر فلسطین باشد وانشاالله بزودی اسراییل وامریکا وابادیشون به درک واصل می شوند
این بزودی کی میرسد ۴۵ ساله دارید همین رامیگید.مقتدترین پوشالی!!!
خبرفوری به نطرم منافقین البانی تبار هر وقت از این قبیل خبرها دارید سریع پشت سر هم مطلب می گذارند که یعنی ما با اسراییل هستیم ولی کور خوندید خدابا مردم فلسطین وحامیانشون هست .واگر ایران هم به انها پول می ده نوش جانشان وگوارای وجودشان .
از تظاهرات مردم غزه و رفح چخبر ؟؟؟؟ شعار علیه حماس و ایران و حزب الله. اعتراضات سراسری به حماس و ....
خدا خودش حماس را کمک می کنه .خوب چشمهاتون را باز کنیدمی بینیدکه امریکا وانگلیس با ان همه دبدبه وکبکبه در مقابل حماس که یک گروه کدچک هستند مانده .
به متوَهم :ماچشمهامون بازاست وعقل ووجدانمان بیدار .شماییدکه...
تحلیل و معرفی خوبی بود.تشکر
حماس تو قلب فلسطینی هاس و خون هر شهیدش درختی میشه که ریشه های سست علف های هرز صهیونیست را میریزه از خاک بیرون...
ژست الکی که عکس قدیم هستش اگه اینو ی ابهتی داشتن الان اینجوری خرفت نمی‌شدم حماس تونل موشی
اگه اینجوری بود نباید کسی جرات داشت به مردم غزه بگه که روی چشمان آبرو هست خخخخخ
از حماس اگه کسی زنده مونده باید بره دست و پای زن و بچه غزه بیوفته و پابوسشان بشه که از بی عرضگی رفتن پشت این مردم بدبخت قایم شدن والله تا الان اسراییلی ها بدرک واصل کرده بودن
بپا شاخه های درخت بهت فرونره!
حقیقتش اینه که ؛
اینهایی که کامنت میزارن البانی مالبانی نیستند بلکه مثل بتده شهروند عادی ایرانند
مردم اسراییل و فلسطین باهم یک دعوای سرزمینی دارند و از کم و کیف صحیحش هم فقط خودشون خبر دارن ولی فلسطین سرزمین ابا و اجادی یهودیان و مسلمانان فلسطینی است که معلوم نی چقدر این سرزمین را اسراییلیها از فلسطینیها خریده اند و حقیقت ماجرا چیست و اینها دعوایی دارند که اصلا ماها بعنوان ایرانی حق دخالتی در ان نداریم
ولی اینکه علت طرفداری مردم ایران از اسرائیل اینه که چون مسئولین ایران از یک طرف مدام بر طبل نابودی اسراییل می کوبند و از طرفی با سیاستهای غلط مداوم خود عرصه و زندگی را برمردم ایران تلخ کرده اند ، مردم بر خلاف جهت و نظر اینها حرکت می کنند و اگر بکویند که باید از مظلوم دفاع کرد مردم برعکس عمل می کنند
از طرفی مردم علل مشکلات اقتصادی ایران را هزینه هایی میدونند که دولت ایران در سوریه غزه و عراق و حوث دورریخته ولذا اگر بهر صورتی باشد مردم علیه اینها هستند
وگرنه حق و حقیقت و عدل و عدالت حکم میکنه که از مظلوم باید طرفداری کرد
یا مردم غزه
و یا مردم اکراین