بررسی 4 پیشنهاد جدید آقای «شی» برای توسعه روابط چین و کشورهای عربی

 روابط چین و اعراب در شرایط جدید به کجا باید برسد؟ شی جین پینگ چهار نکته را مطرح کرد: روابط چین و اعراب باید به معیاری برای حفظ صلح و ثبات جهانی، الگویی برای ساخت مشترک با کیفیت بالا ابتکار «کمربند و جاده»، الگویی برای همزیستی هماهنگ تمدن‌های مختلف و نمونه‌ای برای کاوش در مسیر صحیح مدیریت جهانی تبدیل شود.

 پیشنهاد چهارگانه رهبر ارشد چین در خصوص روابط چین و اعراب از نظر راهبردی، توسعه جهشی روابط چین و اعراب در آینده را هدایت خواهد کرد.

معیاری برای حفظ صلح و ثبات جهانی

از دیرباز درگیری‌های دائمی در خاورمیانه وجود داشته و از آن به عنوان «بشکه باروت» جهان یاد می‌شود. پس از شروع درگیری در غزه، خطرات احتمالی درگیری در خاورمیانه همچنان رو به افزایش بوده است. چین به عنوان یک قدرت مسئولیت‌پذیر، هرگز در تلاش‌های خود برای ترویج صلح در خاورمیانه غایب نبوده است. در مارس سال گذشته، با میانجیگری چین، ایران و عربستان سعودی به آشتی تاریخی دست یافتند که منجر به وزیدن «نسیم صلح آمیز» در سراسر خاورمیانه شد. شبکه تلویزیونی «الجزیره» قطر در تحلیل این رویداد به نقل از حدیث مشهور پیامبر اسلام مبنی بر «اطلبوا العلم ولو بالصین» (طالب علم باشید، حتی اگر در چین باشد) تاکید کرده است که اکنون می‌توان گفت که به دنبال صلح طلب باشید، حتی اگر در چین باشید. در آوریل امسال، چین مذاکرات بین فتح و حماس را در پکن میزبانی کرد. رسانه‌های خارجی بر این باورند که تلاش‌های فعال چین، امیدی برای حل مسالمت آمیز مسئله فلسطین و اسرائیل ایجاد کرده است. حفظ صلح و ثبات مستلزم تلاش‌های مشترک جامعه بین‌المللی است و تبدیل روابط چین و اعراب به معیاری برای حفظ صلح و ثبات جهانی از اهمیتی خاص برای خاورمیانه آشفته کنونی برخوردار است.

الگویی برای ساخت مشترک و کیفی ابتکار «کمربند و جاده»

در 11 سال گذشته از زمان پیشنهاد ابتکار «یک کمربند، یک جاده»، چین و کشورهای عربی به نتایج همکاری قابل توجهی در ساخت مشترک این ابتکار دست یافته‌اند. چین اسناد همکاری در ساخت مشترک «کمربند و جاده» را با تمامی 22 کشور عربی و اتحادیه عرب امضا کرده و بیش از 200 پروژه به وجود آمده است: «مرتفع‌ترین ساختمان در آفریقا» در منطقه تجاری مرکزی پایتخت اداری جدید مصر و بزرگترین پروژه ذخیره انرژی جهان در شهر جدید دریای سرخ در عربستان سعودی با کمک شرکت‌های چینی در حال ساخت و ساز هستند. سیستم ناوبری ماهواره‌ای Beidou چین به کشورهای عربی خدمات کاربردی با کیفیت بالا ارائه می‌دهد و به مردم محلی در زمینه‌هایی مانند حمل و نقل، کشاورزی دقیق، نقشه برداری و نظارت بر محیط زیست کمک می‌کند... ادامه ساخت و ساز مشترک با کیفیت بالا در چهارچوب «کمربند و جاده» مطمئناً برای نزدیک به 2 میلیارد نفر در چین و کشورهای عربی رفاه به ارمغان می‌آورد.

الگویی از همزیستی هماهنگ تمدن‌های مختلف

در یک دوره تاریخی طولانی، تمدن شرق به نمایندگی از چین و تمدن غرب آسیا به نمایندگی از ایران و اعراب همواره درخشان‌ترین چراغ تمدن در آسیا بوده‌اند. شی جین پینگ در نشست روز پنجشنبه اعلام کرد که چین مایل به همکاری با طرف کشورهای عربی به منظور ایجاد مرکز چین-اعراب برای ابتکار تمدن جهانی و تسریع در ساخت پلتفرم‌هایی مانند اتحاد اتاق‌های فکر، مجامع توسعه جوانان، اتحاد دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی همکاری‌های فرهنگی و گردشگری است. چین سالانه از 200 رهبر احزاب سیاسی از کشورهای عربی دعوت خواهد کرد تا از چین بازدید کنند و تلاش خواهد کرد تا طی پنج سال آینده 10 میلیون گردشگر به طرف مقابل سفر کنند. این اقدامات جدید بدون شک باعث ارتقای بیشتر روابط مردمی بین چین و کشورهای عربی و ترویج همزیستی هماهنگ تمدن‌های شرق و غرب آسیا خواهد شد.

نمونه‌ای از کاوش در مسیر صحیح برای مدیریت جهانی

در حال حاضر، تغییراتی که طی قرن گذشته دیده نشده، به سرعت در حال شکل‌گیری و کشورهای مختلف جهان با چالش‌های مشترکی مواجه هستند و بنا بر این در مسئله مدیریت جهانی به خرد و تلاش‌های مشترک کشورهای مختلف نیاز وجود دارد. امسال ایران و سه کشور عربی عربستان، مصر، امارات متحده عربی و اتیوپی به عضویت رسمی بریکس درآمدند، در میان آنها روسای جمهوری مصر و امارات در نشست وزرای مجمع همکاری چین و کشورهای عربی در پکن حضور یافتند. چین و کشورهای عربی جزو کشورهای در حال توسعه هستند و همکاری با یکدیگر به منظور کشف مسیر صحیح برای حکمرانی جهانی به اجرای چندجانبه گرایی واقعی و روشن کردن «لحظه جهان جنوبی» در حکومت جهانی کمک می‌کند.

لازم به ذکر است که توسعه روابط چین و کشورهای عربی طرف‌های ثالث را هدف قرار نمی‌دهد. برخی از رسانه‌های غربی همکاری چین و اعراب را از منظر رقابت جغرافیایی می‌بینند و معتقدند که چین می‌خواهد «خلأ» ایجاد شده توسط ایالات متحده در خاورمیانه را پر کند. مردم خاورمیانه ارباب خاورمیانه هستند، خاور میانه «حیاط خلوت» هیچ کشوری نیست و در این منطقه به هیچ وجه «خلأ»  وجود ندارد.

برخی از افراد در افکار عمومی ایران نگران هستند که توسعه روابط چین و کشورهای عربی تاثیرات منفی بر منافع ایران خواهد گذاشت، این نگرانی نابجاست. چین در خاورمیانه وارد «محافل کوچک» نمی‌شود و همیشه آشکارا و فراتر از آن عمل کرده است. سال گذشته، چین اقدامات زیادی برای ترویج آشتی بین ایران و عربستان انجام داد. در ابتدای سال جاری، چین به همراه تهران و ریاض نمایشگاه بزرگی از آثار باستانی و فرهنگی این سه کشور را به مدت چند ماهه در «شهر ممنوعه» پکن برگزار کرد. چین به اشکال گوناگون آشتی بین ایران و کشورهای عربی به رهبری عربستان سعودی را ترویج می‌کند، به این امید که صلح و توسعه مشترک در خاورمیانه  تحقق یابد؛ این اقدام  با رفتار برخی کشورها که کشورهای عربی را  برای مقابله با ایران تحریک می‌کنند، کاملا متفاوت است.