نخستین رییس جمهورِ زن در کشوری که هر روز ۱۱ زن به قتل می‌رسند

" کلودیا شینبائوم پاردو " (Claudia Sheinbaum Pardo خصایصی دارد که رییس‌جمهور پیشین یعنی "آندرس مانوئل لوپز اوبرادور" معروف به آملو (AMLO) با گرایشات پوپولیستی از آن‌ها بی‌بهره است. آملو رهبر حزب چپ‌گرایِ "جنبش بازسازی ملی" موسوم به "مورنا" است. شینبائوم نیز از حزب چپ‌گرای مورنا و از همراهان و متحدان او است. او در سال ۲۰۰۷ به‌عنوان عضو "مجمع بین‌المللی تغییرات آب‌وهوایی"، برندۀ "جایزۀ صلح نوبل" شد. پیش‌ از آن نیز مدیر محیط‌زیستِ مکزیکوسیتی (پایتخت مکزیک) و از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ فرماندار منطقۀ تِلالپِن بود. همچنین خانم شینبائوم در سال ۲۰۱۸ با آرای رأی‌دهندگان در انتخابات سراسری مکزیک به‌عنوان اولین زن شهردار مکزیکوسیتی انتخاب شد.

   البته ممکن است تفاوت شینبائوم و آملو بیشتر در سیاق مدیریتی و اجرایی باشد تا ماهیت سیاسی و مشی کلی. کلودیا شینبائوم 62 ساله است، 2 دهه همراهِ لوپز اوبرادور بود و به‌دلیل سخت‌کوشی، وفاداری و شیفتگی به "عدالت اجتماعی"، شهرت به‌سزایی دارد.  یکی از دغدغه‌های مهم رییس‌جمهور جدید این است که پیروزی‌اش به احقاق حقوق سیاسی و حمایت بیشتر از زنان (با آمار 11 قتل در روز) منجر شود.

   
  کلودیا شینبائوم، اولین "رییس‌جمهور یهودی" در کشوری کاتولیک است که رقیب زن خود را با اختلاف حدود 30 درصد شکست داده است. او پس از اعلام رسمیِ پیروزی در انتخابات شادمان بود و به مردم گفت: «به‌این‌ترتیب من اولین رییس‌جمهور زنِ مکزیک خواهم شد و به‌تنهایی به اصلاح امور نخواهم پرداخت. ما باهم به این‌جا رسیدیم و قهرمانانی داریم که این سرزمین را به ما هدیه کردند. ما با مادران، دختران و نوه‌هایمان، به پیروزی رسیدیم و نشان دادیم که مکزیک، کشوری دموکراتیک با انتخابات مسالمت‌آمیز است».

 آمارها نشان می‌دهند او پیشتازی قاطعی داشته است. رئیس مؤسسۀ ملی انتخابات اعلام کرد  شینبائوم بین ۵۸.۳ تا ۶۰.۷ درصد آرا را به خود اختصاص داده است. نزدیک‌ترین رقیب او یعنی "خوچیتل گالوز" که ائتلافی از احزاب عمدتاً محافظه‌کار را رهبری می‌کند، ۲۶.۶ تا ۲۸.۸ درصد را در اختیار داشت و "خورخه آلوارز ماینز" بین ۹.۹ تا ۱۰.۸ درصد آرا را به خود اختصاص داد. رئیس‌جمهور جدید تصمیم دارد از "برنامۀ توزیع مجدد" لوپز اوبرادور خارج شود. او حداقل دستمزد را دو برابر کرد، حقوق بازنشستگی را افزایش داد و عضویت در اتحادیه‌ها را آسان کرد. این امر در کشوری که فقر و نابرابری در آن موج می‌زند بسیار بااهمیت است و محبوبیت شینبائوم را دوچندان کرد. جنبش احیای ملیِ لوپز اوبرادور (مورنا) رای خود را از رده‌های فقیر مکزیک به‌دست‌اورد و بااین‌حال تلفات خشونت‌ کارتل‌ها، فرسایش نهادهای دموکراتیک و کنترل خزندۀ نظامی بر اقتصاد را نادیده گرفت.

اهمیت انتخابات مکزیک، فرامرزی است. کنترل مهاجرت‌های غیرقانونی و انتقال مواد مخدر و اسلحه بین مکزیک و ایالات متحده بخشی از مقولات جنجالی در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است.

بمباران کارخانه‌های غیرقانونیِ "فنتانیل" [شبه‌مرفین بسیار قوی که برای بی‌هوشی به کار می‌رود و دوز بالای ان کشنده است] در مکزیک یکی از بحث‌های جمهوری‌خواهان در سال گذشته بود. فقط در بازۀ زمانی آگوست ۲۰۲۱ تا آگوست ۲۰۲۲، بیش از ۱۰۰ هزار آمریکایی بر اثر مواد مخدر جان خود را از دست دادند. عمدۀ تلفات ناشی از مصرف بیش‌ازحدِ فنتانیل بود. فنتانیل درحال‌حاضر روزانه به‌طو‌ر متوسط ۳۰۰ آمریکایی را می‌کشد؛ بااین‌حال، با انتقال شرکت‌های آمریکایی به خارج از چین، این دو کشور به هم نزدیک‌تر شده‌اند و سال گذشته، ایالات متحده برای اولین‌بار در 20 سال گذشته، بیش از چین کالا از مکزیک خرید.

پیروزی خیره‌کننده در انتخابات، مورنا را از به دست آوردن اکثریت قابل‌توجه یعنی دوسومِ کرسی‌ها در کنگرۀ کشور دور می‌کند. شینبائوم می‌تواند با چانه‌زنی‌های رندانه، اصلاحات اساسی در قانون اساسی را که لوپز اوبرادور در اوایل سال جاری اعلام کرد، به اجرا بگذارد. این اصلاحات شاملِ کاهش تعداد قانونگذاران، انتخاب قضات و الزام افزایش سالانۀ حداقل دستمزد، متناسب با تورم است.
  
 کلودیا شینبائوم از فعالان "هیأت بین‌دولتیِ تغییرات آب‌و‌هوایی" است، ولی به‌دلیل حمایت از طرح‌های شرکت نفت دولتیِ "پِمِکس" برای افزایش ظرفیت پالایشگاه‌ها و افزایش تولید نفت مورد انتقاد قرار گرفته است. به‌نظر می‌رسد حمایت از پمکس، اقدامی عمل‌گرایانه برای تأمین کسری بودجۀ کشور است و با عزم او برای سرمایه‌گذاری مجددِ درآمدها در حوزۀ "فناوری‌های سبز" با انتقال انرژی به رهبری دولت جبران خواهد شد.

اخلاق حرفه‌ای شینبائوم نیز در دورۀ ریاستِ لوپز اوبرادور، متمایز و مثال‌زدنی بود. لوپز اوبرادور از به‌کارگیری ماسک و تأکید بر اهمیت پروتکل‌های بهداشتی در خلال همه‌گیری اجتناب می‌کرد، ولی شینبائوم آزمایش‌های رایگان و فراگیر و ماسک‌های طبی را در وسایل نقلیۀ عمومی ارائه کرد و درحالی‌که سیاستِ "آغوش نه گلولۀ" لوپز اوبرادور، نرخ قتل مکزیک را به 300هزار در سال رساند، شینبائوم با تمرکز بر مناطقی که از جرم و جنایت بالایی برخوردارند، این میزان را به نصف کاهش داد.
   
مکزیک، سیاست پرالتهاب و نگران‌کننده‌ای دارد و بااین‌حال استقبال از روند کاهندۀ فقر و توانمندسازیِ حزبی دولت، نویدبخش است. لوپز اوبرادور خود را شخصیتی مسیحایی می‌دانست که می‌تواند فرودستان را با صداقت و ریاضت جمهوری‌خواهانه‌اش از چنگال سیاستمداران فریبکار و نقشه‌های نئولیبرالی و پرمفسده‌ای که به نفع طبقۀ مرفه است برهاند. وقتی رهبری کاریزماتیک از مقام خود خارج می‌شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ دورۀ ریاست‌جمهوریِ کلودیا شینبائوم پاسخ به این پرسش است.