ظریف، فاضلی و زلزله ای که در کمپین آقای طبیب ایجاد شد/ پزشکیان؛ نامزدی که از مشاورانش عقب تر است/ مناظره سرنوشت ساز؛ دکتر مسعود از «تردید» خارج می شود؟

حسین آصف- دو اتفاقی که در روزهای اخیر برای کمپین انتخاباتی مسعود پزشکیان رخ داده باعث افزایش توجهات به کمپین او گردیده است. یکی از این دو اتفاق، نطق طوفانی جواد ظریف به عنوان مشاور مسعود پزشکیان (اینجا بخوانید) و دیگری اقدام مشاور فرهنگی او یعنی محمد فاضلی است که در میزگرد فرهنگی بعد از جر و بحث با مجری و منتقد تلویزیون و قطع صدایش، میکروفنش را درآورد و به زمین پرت کرد و به نشانه اعتراض، میزگرد را ترک کرد (اینجا بخوانید).

این دو اتفاق باعث ترند شدن نام محمد فاضلی در توییتر فارسی، مطرح شدن بیشتر نام جواد ظریف، حمله همه جانبه رقبای اصولگرای پزشکیان به برجام و ظریف و داغ شدن تنور انتخابات شد.

خشم؛ چیزی که رای دهندگان را جذب می کند

دو اتفاقی که رخ داد بیش از اینکه برنامه ریزی شده باشد، نوعی واکنش هیجانی و پر از خشم بود. نطق طوفانی ظریف عقده ای بود که سه سال در گلویش گیر کرده بود و در اولین فرصت تلویزیونی که برایش پیدا شد، خالی اش کرد. پرت کردن میکروفن محمد فاضلی نیز پاسخی پر از هیجان و خشم به سال ها جانبداری صدا و سیما و محرومیت صدای رقیب در این رسانه بود که ناگهان در میزگرد فرهنگی خالی شد.

 در حالیکه پزشکیان از ابتدای تایید صلاحیت شدن تا کنون بارها تاکید کرده که برای وحدت ملی، نزدیکی جناح ها و گروه ها، ایجاد آرامش در فضای سیاسی کشور و ... به میدان آمده و حتی در مناظره نیز سعی کرد از فضای آرام و متعادل خود خارج نشود و حتی پاسخ اتهامات و طعنه های شخصی علیرضا زاکانی را هم نداد، اما تمام این اتفاقات از نظر قشر خاکستری بی اهمیت دانسته شد و اتفاقا دو حادثه ای که پر از خشم و هیجان بود، باعث داغ شدن فضای کمپین او و افزایش تعداد رای دهندگانش گردید.

این اتفاق یک پیام مشخص دارد. به نظر می رسد قشر خاکستری بیشتر به دنبال بازنمایی صدای خشم و اعتراض خود است و ترجیح می دهد به نامزدی نزدیک شود که اعتراضات او را با صدای بلند، رسا و کاملا هیجانی منتقل کند. صدای بلند ظریف و خشم فاضلی بازنمود خشم طرفداران اصلاحات بود که مدت ها در خاموشی به سر می بردند و با اعتدال گرایی آمیخته با تساهل و مدارا سرکوب شده بودند.

پزشکیان؛ نامزدی که از بالهایش عقب تر است

البته نمی توان از این مساله غافل بود که هیجانات زودگذر هستند و اگر هدایت نشوند نمی توانند به سود نامزد انتخاباتی، جریانات سیاسی یا کشور تمام شوند.

همچنین نمی توان شتاب زده به این نتیجه رسید که مسعود پزشکیان از طریق هیجانات ظریف و آذری جهرمی و فاضلی می تواند آراء خاکستری را به سبد خود ریخته و در انتخابات شانس داشته باشد اما شکی نیست که اعتراضات همراه با این هیجانات، در صورت هدایت شدن، می تواند تا حدی معادلات را به هم بزند.

اما به نظر می رسد جرقه یک اتفاق بزرگ در کمپین مسعود پزشکیان زده نمی شود. مشکل اصلی هم شخص مسعود پزشکیان است. مسیر او متفاوت از مسیر ظریف و آذری جهرمی و اسحاق جهانگیری و دیگر همراهانش است. همراهان پزشکیان غالبا از نزدیکان حسن روحانی هستند. مسیر فکری و سیاسی آنها مشخص است. آنها دعوی احیاء برجام، تقدم رفع بحران سیاست خارجی بر اقتصاد، تعادل میان غرب و شرق و بهبود روابط با کشورهای غربی  و ... را دارند. همه این سیاستمداران از دولت روحانی دفاع کرده و منتقد شدید دولت شهید رئیسی هستند.

بیشتر این سیاستمداران از اصلاح طلبان تند و تیز هستند و معتقدند ساختار کشور بیش از پیش به سمت تک صدایی و حذف رقبا رفته است و به همین دلیل، رویکرد اعتراضی شان تند و پر از هیجان و خشم است؛ چرا که از زمان تغییر دولت تا کنون فرصتی برای حضور در سطح اول سیاست و رسانه های رسمی کشور نداشته و در نوعی تبعید سیاسی به سر می بردند.

در مقابل، شخص پزشکیان رویکردی آرام دارد و سعی می کند از جنجال دور باشد. اگرچه او نیز مانند مشاوران اصلاح طلب و اعتدالگرایش به صلح با غرب و رفع تحریم ها و تعطیلی طرح نور و ... اعتقاد دارد اما نوعی «تردید» در لحن و گفتمانش وجود دارد. او هم سعی می کند فاصله خود را از دولت روحانی حفظ کند و تاکید دارد که «دولت سوم روحانی» نیست و هم، خود را منتقد جدی دولت شهید رئیسی نمی داند و بلافاصله بعد از انتقاد از دولت سیزدهم به ذکر برخی خدمات این دولت می پردازد. این مشی سیاسی متفاوت از مشی سیاسی اطرافیان پزشکیان است و در واقع، ضربه گیر روحیه هیجانی و پر از خشم ظریف و فاضلی  و ... است.

به همین دلیل، برخی طرفدارانِ فاز هیجانی و اعتراضیِ تیم پزشکیان معتقدند رفتار او در قبال اعتراض فاضلی بسیار محافظه کارانه بوده و او باید از تردید عبور کرده و با قدرت از مشاوران و اعضاء ستادش حمایت کند.

مناظره دوم؛ روز سرنوشت

اکنون همه منتظر مناظره دوم انتخاباتی هستند. این مناظره می تواند بسیار تعیین کننده باشد. با توجه به نطق طوفانی ظریف و وعده زاکانی در مورد پاسخ دادن به او و احتمالا همراهی جلیلی و قاضی زاده هاشمی با زاکانی، احتمالا پزشکیان روز سختی را پیش رو داشته باشد. نطق ظریف و اظهارات جهانگیری و آخوندی و ... عملا او را به سمت دفاع از دولت روحانی هل می دهد. او اگر در روز مناظره از برجام و ظریف و برخی اقدامات روحانی دفاع نکند و در مقابل، به اقدامات کلی دولت شهید رئیسی در سه سال اخیر نتازد، طرفدارانش را ناامید خواهد کرد و اگر با قدرت از ظریف و روحانی حمایت کند، احتمالا به همان مسیری می افتد که دوست ندارد به آن نزدیک شود.

دولت او بیش از پیش به دولت سوم روحانی شبیه خواهد شد. با این حال، سیاست بی رحم است و ضرورت های خود را بر افراد غالب می کند. پزشکیان وقت زیادی برای خروج از تردید ندارد. اگر تردید او ادامه پیدا کند ممکن است، جرقه ای که توسط ظریف و برخی همراهانش زده شده است، زودتر از موعد خاموش شود و اندک امیدهای او را برای پیروزی بر باد فنا دهد.