مواجهه مجلس با وزرای پیشنهادی پزشکیان؛ تقابل یا تعامل؟/ ۴ طیف اصولگرای حاضر در پارلمان با کابینه پزشکیان چه برخوردی خواهند داشت؟

مراسم تنفیذ مسعود پزشکیان انجام شد و حالا او رسما رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران است؛ فردی در دوره سختی سکان ریاست‌جمهوری را به دست گرفته و البته انتظارات از دولتش هم بسیار بالاست؛ هرچند خودش همواره سعی دارد که وعده‌های زیادی ندهد، اما به هر روی انبوه ناراضیان از وضع موجود چه آن‌هایی که به پزشکیان رأی دادند و چه آن‌ها که پای صندوق نیامدند امیدوارند که او بتواند تا حد امکان بر مشکلات کنوین فائق آید و جلوی تندروی‌ها را بگیرد، اما به نظر می‌رسد پله نخست تحقق همه این‌ها نوع مواجهه مجلس دوازدهم با او است.

پزشکیان گفته است که به سرعت وزرای پیشنهادی‌اش را به مجلس معرفی می‌کند و می‌خواهد هرچه سریع کابینه‌اش شکل بگیرد، اما یک نگرانی مهم وجود دارد؛ آنکه مجلس غالبا اصولگرای دوازدهم بخواهد در فرایند ارائه رأی اعتماد بر سر راه پزشکیان مانع ایجاد کند. اما آیا واقعا چنین خواهد شد؟

برای پاسخ به این پرسش باید چند مؤلفه را در نظر بگیریم؛ نخست بررسی مجلس از نظر طیف‌بندی‌های سیاسی. مجلس دوازدهم متشکل است از چند گروه اصولگرایی و تعداد اندکی از اصلاح‌طلبان. حتما اصلاح‌طلبان مجلس همراهی حداکثری را با پزشکیان خواهند داشت و بحثی در این حوزه وجود ندارد، اما می‌ماند طیف‌های اصولگرایان در مجلس دوازدهم. یک طیف از آن‌ها نواصولگرایان با محوریت محمدباقر قالیباف است. قالیبافی‌ها هم می‌توانند رقیب دولت باشند و هم همراه دولت. قالیباف همواره اقتضایی عمل کرده است و معمولا طیف قالیباف هم بسته به شرایط تصمیم می‌گیرند. در نگاه نخست باید طیف قالیباف را رقیب دولت پزشکیان بدانیم؛ چه آنکه هم قالیباف در رقابت انتخاباتی شکست خورد و هم آنکه نواصولگرایان از باب جبهه سیاسی‌شان حتما حامی دولت نخواهند بود، اما با این همه بعید است که این طیف بخواهد در تقابل صددرصد با دولت قرار بگیرد، زیرا هم قالیباف رئیس مجلس است و بنا نخواهد داشت که در مسئولیت رئیس قوه مقننه با رئیس قوه مجربه رقابت کند و هم آنکه طیف قالیباف آنقدر ایدئولوژیک عمل نمی‌کند که خود را در تضاد با دولت پزشکیان تعریف کند، اما طبیعتا انتظار همراهی مطلق از این طیف هم دور از ذهن به نظر می‌رسد.

طیف دوم اصولگرایان حاضر در مجلس اصولگرایان میانه‌رو هستند؛ از نمایندگان نزدیک به جامعه روحانیت مبارز تا نیرو‌های مؤتلفه و به طور کلی اصولگرایان سنتی. بسیاری از اصولگرایان میانه‌رو در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری مسعود پزشکیان را بر سایر نامزد‌ها ترجیح دادند و حتی به یاد داریم که مصطفی پورمحمدی به عنوان دبیر عالی جامعه روحانیت مبارز که نامزد انتخابات بود، دقیقا همسو با پزشکیان سخن می‌گفت؛ بنابراین انتظار می‌رود که این طیف با در تشکیل کابینه دولت با پزشکیان همراهی کنند.

دسته سوم اعتدالی‌ها هستند؛ طیفی که باید در میانه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان قرارشان دهیم. این دسته هم با پزشکیان همراهی خواهند کرد؛ چه آنکه اساسا یکی از حامیان اصلی پزشکیان در انتخابات علاوه بر اصلاح‌طلبان اعتدالی‌ها بودند.

دسته چهارم نیرو‌های جبهه پایداری‌اند؛ گروهی که همواره رویکردی ایدئولوژیک در پیش داشته، اهل سهم‌خواهی است و به تندروی مشهور است و معمولا همه گروه‌ها را تخریب می‌کند تا خود را ثابت کرده باشد. پایداری‌ها و نزدیکان پایداری که در قالب گروه شریان وارد مجلس شدند، نسبت به دوره یازدهم مجلس سهم بیشتری از کرسی‌های پارلمان را در اختیار گرفته‌اند و افرادی، چون کوچک‌زاده و رسایی که در سال ۹۸ ردصلاحیت شده بودند هم توانست در انتخاباتی با مشارکت بسیار پایین مردم وارد مجلس دوازدهم شوند. پایداری‌ها قطب مخالف اصلاحات و هر نوع میانه‌روی است و احتمال دارد که این‌ها تلاش کنند که موانعی بر سر راه دولت ایجاد کنند.

موضوع دوم، اما تذکرات رهبری چه بعد از انتخابات مجلس دوازدهم است که ذهن را به این سمت می‌برد که نمایندگان مجلس سعی کنند از کشمکش‌ها بپرهیزند. رهبری اخیرا هم اشاره کردند که هرچه زودتر باید کابینه دولت چهاردهم تشکیل شود تا امور کشور پیش برود. با این اوصاف به نظر می‌رسد گرچه مجلس دوازدهم را می‌توان قدری رادیکال‌تر مجلس یازدهم در نظر گرفت به دلیل حضور بیشتر پایداری‌ها و نیرو‌های نزدیک به این گروه، اما در مقطع کنونی تذکر‌ها مبنی بر پرهیز از جدال‌های سیاسی است. به یاد داریم مجلس یازدهم در سال آخر دولت دوم روحانی همه‌جانبه علیه دولت فعالیت می‌کرد و در نگاه اولیه به ذهن می‌رسد مجلس کنونی که از لحاظ طیف‌بندی سیاسی بیش از آن مجلس می‌تواند ضد دولت میانه‌رو‌ها باشد، اما باتوجه به شرایط کشور، نهی‌های رهبری و البته روحیه تعاملگر شخص پزکشیان نخواهد در تقابل با دولت قرار بگیرد.

در مجموع دولت پزشکیان حتما در مسیر رأی‌اعتماد گرفتن از مجلس کنونی مسیر ساده‌ای در پیش نخواهد داشت، اما به نظر می‌رسد مسیر سراسر مانع و کینه‌توزی هم در پیش رویش نباشد. البته ممکن است در ادامه مسیر مجلس دوازدهم بخواهد دولت پزشکیان را کنترل کند که اگر پزشکیان بخواهد به همه آن چیزی که اصولگرایان می‌خواهد تن ندهد بعید نیست که در ادامه مسیر با چنین مجلسی چالش‌هایی داشته باشد.