چرا ایجاد «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» با استقبال کشورهای منطقه مواجه نشده است؟

لوئو لایی آن، تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین در ادامه نوشت: برخی تحلیلگران بر این باورند که مانع اصلی درخواست نتانیاهو برای ایجاد «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» از سوی ایالات متحده است، زیرا آمریکا در حال حاضر نمی‌خواهد توسط اسرائیل به آب‌های گل آلود خاورمیانه کشیده شود. این اظهارات با واقعیت منطبق نیست. ایجاد «نسخه خاورمیانه‌ای» ابتکارعمل نتانیاهو نیست بلکه بیش از 20 سال پیش از جانب آمریکا مطرح شد؛ از آن زمان تاکنون، روسای کاخ سفید بارها تغییر کرده‌اند اما تلاش‌های ایالات متحده در این راستا هرگز کنار گذاشته نشده است. به عنوان مثال، در سال 2017 دولت ترامپ روی کار آمد و تلاش کرد تا به اصطلاح «ائتلاف دفاع جمعی خاورمیانه» را بر اساس مدل ناتو ایجاد کند. سال 2021، دولت بایدن پس از شروع کار تلاش کرد تا به اصطلاح «ائتلاف دفاع هوایی خاورمیانه» را تشکیل دهد. تمام اینها بخشی از طرح ایالات متحده برای ایجاد «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» به حساب می‌آید.

صرف نظر از اینکه حزب دموکرات یا جمهوری خواه کدام یک خواستار آن هستند، دولت ایالات متحده واقعاً مشتاق ایجاد «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» است و اهداف آن بدون استثنا علیه ایران است. با این حال، مقابله با «تهدید ایران» فقط یک بهانه‌ است و هدف واقعی آن عبارتند از ایجاد یک رویارویی اردوگاهی در خاورمیانه، کشیدن سنی‌ها به سوی خود برای مبارزه با شیعیان، پیوند دادن  کشورهای عربی و اسرائیل در قالب یک اتحاد نظامی و به حاشیه راندن کامل قضیه فلسطین و غیره.

تلاش‌های ایالات متحده برای ایجاد «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» زمانی نتایجی را به همراه داشت. طی این 20 سال موضوع فلسطین تقریبا کنار گذاشته و موضوع هسته‌ای ایران به مسئله‌ای داغ در منطقه تبدیل شده و اسرائیل با برخی کشورهای عربی روابط دیپلماتیک برقرار کرده است.

با این حال، دور جدیدی از درگیری‌های فلسطینی و اسرائیلی در اکتبر سال گذشته رخ داد، اسرائیل با نادیده گرفتن مخالفت شدید جامعه بین‌المللی به کشتار جمعی در غزه و رفح اصرار داشته و تابحال بیش از 40 هزار غیرنظامی بی‌گناه را به قتل رسانده، امری که با محکومیت شدید جامعه جهانی از جمله برخی کشورهای غربی مواجه شده است. اینکه نتانیاهو در سخنرانی اخیرش در کنگره ایالات متحده بار دیگر به «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» اشاره کرد ممکن است بر اساس نگرانی‌ها درباره وضعیت انزوای بین‌المللی کنونی و امیدواری برای جلب حمایت بیشتر آمریکا و دستیابی به یکپارچگی بیشتر از منافع  دو کشور باشد. 

 اگرچه در داخل ایالات متحده بر سر دولت کنونی اسرائیل اختلافاتی وجود دارد، اما مانع واقعی بر سر راه ایجاد «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» از سوی آمریکا نیست، بلکه عدم واکنش کشورهای منطقه است. به غیر از اسرائیل، هیچ کشور منطقه‌ای به صراحت اعلام نکرده که مایل به پیوستن به بلوکی با هدف مقابله با ایران است. وضعیت کنونی خاورمیانه دستخوش تغییرات اساسی شده است و آشتی خواست مشترک کشورهای منطقه است. در ماه مارس سال گذشته، عربستان سعودی و ایران به توافقی برای از سرگیری روابط دیپلماتیک در پکن دست یافتند که باعث ایجاد یک «موج آشتی» قوی در خاورمیانه شد. ماه ژوئیه سال جاری، 14 جناح فلسطینی برای امضای «بیانیه پکن» در پایتخت چین گرد هم آمدند و گامی کلیدی در جهت دستیابی به آشتی داخلی و ایجاد حکومت وحدت ملی برداشتند. این دو «بیانیه پکن» به طور کامل نشان دهنده نقش چین به عنوان سازنده صلح جهانی است. تلاش‌های صادقانه پکن برای ترویج آشتی در خاورمیانه قدردانی و تحسین کشورهای منطقه و جامعه جهانی را در پی داشته است.  

ناتو محصول جنگ سرد است. پایان جنگ سرد بدان معناست که این بلوک نظامی اهمیت خود را از دست داده است. برای یافتن دلایل وجود و گسترش آن، ایجاد دشمنان خیالی و تحریک مقابله گری به مهمترین وظایف ناتو تبدیل شده است. سیاستمداران در ایالات متحده و سایر کشورهای غربی طی سال‌های اخیر ایجاد یک «ناتوی جهانی» را تبلیغ کرده تا «نسخه خاورمیانه‌ای ناتو» و «نسخه هند و اقیانوس آرام ناتو» راه اندازی گردد. گسترش ناتو به سمت شرق علت اصلی وقوع درگیری روسیه و اوکراین و نیز علت اصلی تراژدی امنیتی امروز اروپاست. اگر به این «اتحاد جنگ سرد» اجازه داده شود در سراسر جهان  گسترش یابد، جهان هرگز روی آرامش نخواهد دید. کشورهای مختلف باید همچنان در این خصوص به صورت خیلی جدی هوشیار باشند.