سی ان ان: حتی در زمان حیات اسماعیل هنیه، تصمیم نهایی را سنوار می گرفت
برخی تحلیلگران میگویند که ارتقای سنوار اکنون تمایز بین شاخههای سیاسی و نظامی حماس را محو کرده یا حتی از بین برده است.
صمت منصور به سی ان ان گفت: «سنوار یک نام متحد کننده است، در داخل حماس بر سر آن نام اجماع وجود دارد. آنها به یک جنبش واحد نیاز دارند و سنوار از نظر نمادین و سیاسی جنبش را متحد میکند. سنوار تصمیمگیری را به غزه بازگردانده و از این طریق حماس هم از فشار کشورهای میزبان خلاص میشود. در عین حال از آنجا که او متواری است به این معنی است که دیگر شخصیتهای حماس نقشهای اصلی را برعهده خواهند داشت.»
حماس پس از ترور اسماعیل هنیه در هفته گذشته، یحیی سنوار، رهبر خود در غزه را به عنوان رئیس جدید دفتر سیاسی خود معرفی کرد. سی ان ان در گزارشی در این باره مینویسد: اسراییل علناً سنوار را متهم کرده که عامل اصلی حمله حماس علیه اسرائیل در ۷ اکتبر بوده است، هرچند کارشناسان میگویند که او احتمالا یکی از چند نفری است که در طراحی این حمله دست داشتند.
با این وجود اسرائیل، سنوار را به یکی از اهداف کلیدی جنگ خود در غزه تبدیل کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که او در تونلهای وسیعی که در زیر غزه حفر شده، آزادانه حرکت میکند. سنوار از ۷ اکتبر در انظار عمومی دیده نشده است.
این اقدام وضعیت حماس را تحت رهبری سنوار، یکی از قدرتمندترین شخصیتهای این گروه، استحکام بیشتری میبخشد. سنوار به عنوان یک تندرو تلقی میشود و انتصاب او باعث ایجاد عدم اطمینان بیشتر در مورد مذاکرات آتش بس که قبلاً توسط ترور هنیه به هم خورده، شده است. این گروه در بیانیهای روز سهشنبه از انتخاب فرمانده یحیی سنوار به عنوان رئیس دفتر سیاسی جنبش و جانشینی رهبر شهید اسماعیل هنیه رحمهالله خبر داد.
هنیه، سلف سنوار، هفته گذشته در تهران ترور شد و این نگرانی را ایجاد کرد که درگیری اسرائیل با حماس و متحدانش ممکن است به یک جنگ چندجانبه و تمام عیار در خاورمیانه تبدیل شود. در حالی که دولت ایران و حماس میگویند که اسرائیل این ترور را انجام داده، اسرائیل دست داشتن در این ترور را نه تایید و نه رد کرده است.
دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل (IDF) در واکنش به انتخاب سنوار، به شبکه سعودی العربیه گفت: ما تنها یک مکان را برای یحیی سنوار تعیین میکنیم و آن دقیقاً در کنار محمد ضیف و همه «تروریست های» دیگری است که مسئول حملات ۷ اکتبر هستند. این تنها جایی است که ما برای او آماده و تعیین میکنیم.
اسرائیل هفته گذشته اعلام کرد که ضیف، فرمانده نظامی حماس در حمله ماه گذشته در جنوب غزه کشته شده، گزارشی که حماس نه تایید و نه رد کرده است.
دو تن از متحدان اصلی حماس، حزب الله و جهاد اسلامی فلسطین از نقش جدید سنوار استقبال کرده اند. حزبالله، گروه لبنانی مورد حمایت ایران، گفت که انتخاب سنوار «موید این است که دشمن در رسیدن به اهدافی که از طریق ترور رهبران و مقامات دنبال میکند، شکست خورده است. این اقدام پرسشهای فوری را در مورد گامهای بعدی برای آتش بس و مذاکرات آزادی اسرای در اختیار حماس با اسرائیل ایجاد کرد.
باسم نعیم، یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس، اواخر روز سهشنبه به سیانان گفت که انتخاب سنوار به جای هنیه به این معنی است که شما -اسرائیل- ترور کسانی را که مذاکره میکنند، انتخاب کردید و ما کسانی را انتخاب کردیم که میتوانند شما را ملزم به امضای توافق کنند.
عصمت منصور، مردی که سالهای زیادی را در زندانهای اسرائیل با سنوار گذراند، به سیانان گفت که نقش جدید او برای هر معاملهای در آینده دردسر ایجاد میکند. وی گفت: «تا جایی که به اسرائیل مربوط میشود، این خبر خوبی در مورد توافق نیست، زیرا جناح نظامی و سنوار را تندروها میداند. این سنوار است که اسیران را نگه میدارد. اکنون همه تصمیمات در حیطه اختیارات اوست، تصمیمات نظامی و سیاسی و تصمیم گیری در مورد مذاکرات. روابط نزدیک سنوار با ایران میتواند به این معنا باشد که سایر طرفهای مذاکره مانند قطر و ترکیه که روابط خوبی با ایالات متحده دارند، ممکن است «توانایی خود را برای تأثیرگذاری بر توافق از دست بدهند یا حداقل توانایی آنها برای توافق تضعیف شود.»
تحلیلگران میگویند که در حالی که دیدگاه سنوار همیشه در مذاکرات تأثیرگذار بوده، مشکل او در برقراری ارتباط با جهان خارج به این معنی است که جزئیات مذاکره با میانجیگران قطر و مصر در اختیار دیگر مقامات حماس به رهبری هنیه تا زمان ترور وی در هفته گذشته بوده است.
جرمی دایموند، خبرنگار سیانان، روز سهشنبه گفت: اگرچه سنوار حضور فیزیکی در پشت میز مذاکره نداشت، اما در هر مقطع حساسی از مذاکرات با او مشورت شده است. این اغلب به تأخیر در مذاکرات کمک میکند، به طوری که گاهی چند روز طول میکشد تا پیامها به او برسد و پاسخ او توسط مقامات حماس در قطر یا قاهره دریافت شود.
سنوار که یکی از چهرههای قدیمی گروه اسلامگرای فلسطینی بود، مسئول ایجاد شاخه نظامی حماس قبل از ایجاد روابط مهم جدید با قدرتهای عربی منطقه به عنوان رهبر غیرنظامی و سیاسی این گروه بود.
او در سال ۲۰۱۷ به عنوان رهبر سیاسی حماس در شاخه غزه به عضویت اصلیترین نهاد تصمیم گیری حماس، دفتر سیاسی، انتخاب شد. با این حال، بر اساس تحقیقات شورای روابط خارجی اروپا (ECFR)، او از آن زمان به طور عملی رهبر دفتر سیاسی شده است.
وی از سال ۲۰۱۵ توسط وزارت امور خارجه ایالات متحده به عنوان تروریست جهانی معرفی شد و توسط بریتانیا و فرانسه تحریم شد.
عصمت منصور به سی ان ان گفت: «سنوار یک نام متحد کننده است، در داخل حماس بر سر آن نام اجماع وجود دارد. آنها به یک جنبش واحد نیاز دارند و سنوار از نظر نمادین و سیاسی جنبش را متحد میکند. سنوار تصمیمگیری را به غزه بازگردانده و از این طریق حماس هم از فشار کشورهای میزبان خلاص میشود. در عین حال از آنجا که او متواری است به این معنی است که دیگر شخصیتهای حماس نقشهای اصلی را برعهده خواهند داشت.»
برخی تحلیلگران میگویند که ارتقای سنوار اکنون تمایز بین شاخههای سیاسی و نظامی حماس را محو کرده یا حتی از بین برده است.
دوورا مارگولین از مؤسسه واشنگتن، که سالهاست درباره حماس مطالعه میکند، در این باره در شبکه ایکس نوشت: قبل از ۷ اکتبر، حماس مدتها تلاش میکرد بین شاخههای سیاسی و نظامی خود تفاوت قائل شود. تصمیم امروز برای اعلام یحیی سنوار به عنوان رئیس جدید دفتر سیاسی به تمام تصورات غلط پیرامون ساختار گروه پایان میدهد.