راهبرد بلند مدت اسرائیل، جنگ است/ منطقه در آستانه انفجار قرار دارد

شرایط بحرانی در خاورمیانه همواره در حال تغییر سطح است. همزمان با ادامه‌دار بودن جنگ در غزه، بمباران‌های هدفمند ضاحیه جنوبی بیروت و شهر‌های جنوب، عملیات زمینی اسرائیل نیز در مرز مشترک با لبنان در جریان است. رسانه‌های جهان همچنان منتظر تائید یا تکذیب رسمی خبر ترور هاشم صفی‌الدین معاون اجرایی حزب‌الله و جانشین احتمالی سیدحسن نصرالله هستند. سمت دیگر بحران به ایران مربوط می‌شود. چند روز قبل ایران در واکنش به تحولات اخیر منطقه و زنجیره ترور‌های اسرائیل، عملیات وعده صادق ۲ را اجرا کرد و اهداف نظامی اسرائیل را هدف قرار داد. ایران در یک سمت، اعلام کرده که در کنار آمادگی برای دفاع از خود و پاسخ به اسرائیل، از دیپلماسی برای پایان دادن به تنش در منطقه نیز استقبال می‌کند. در سوی دیگر، اسرائیل به صورت مستقیم و غیرمستقیم تهدید می‌کند که پاسخ حمله ایران را خواهد داد. 

علی لاریجانی، مشاور مقام رهبری، عضو مجمع تشحیص مصلحت نظام و رئیس سابق مجلس جمعه ۱۳ شهریور ۱۴۰۳ در برنامه گفتگوی ویژه خبری لاریجانی با طرح این سوال که آخر قرار است چه اتفاقی بیافتد گفت: «رهبری امروز آمریکا را بر سر یک دو راهی قرار دادند، آمریکایی‌ها باید بدانند بحران سازی در منطقه این نیست که فقط یک بازی دربیاورند، بقیه را به جان هم بیندازند و هزینه ندهند و بروند، این موجی نیست که آنها را خیس نکند، بنابراین باید بپذیرند که مسیر معقول این است که به کشور‌های دیگر احترام بگذارند و از دیپلماسی استفاده کنند، این مسیر برای آنها باز است و جلوی این رفتار شریرانه خط شکن خود را هم بگیرند. اینگونه نیست که رژیم صهیونیستی را آزاد بگذارند و بعد به ایران بگویند خویشتن داری کنید. ترجیح ایران و عُقلای منطقه این است که منطقه دچار بحران نگردد و آتش‌بس شود.

مشاور رهبر معظم انقلاب ادامه داد: «یک راه این است که عاقلانه رفتار کنند، چون جمهوری اسلامی ایران هیچ علاقه‌ای ندارد که جنگ در منطقه فوران کند و بحران به وجود آید. راه دیگر این است فکر کنید با آوردن فشار و بحرانِ جنگ مسائل را حل کنید که در این رابطه هم رهبری فرمودند اگر کاری کنید پاسخ آن را دریافت خواهید کرد؛ این دو راهی، دوراهی است که باید خوب به آن فکر کنند. از نظر جمهوری اسلامی، مسئله فقط رژیم صهیونیستی نیست، این خود آمریکایی‌ها هستند که این کار را می‌کنند. نمی‌توانند بقیه را به جان هم بیندازند و فقط از دور معماری جنگ کنند. دست شان رو شده است بنابراین باید یکی از این دو راه را انتخاب کنند، البته ترجیح جمهوری اسلامی و عُقلای منطقه این است که منطقه دچار بحران نشود و آتش بس شود، ولی اگر راه دیپلماسی را نروند، تا مدتی درگیری‌ها ادامه پیدا خواهد کرد تا بفهمند از طریق زور، ماجرا قابل حل نیست.»

در چنین شرایطی باید بدانیم که اسرائیل در کوتاه‌مدت و بلندمدت چه راهبردی را دنبال می‌کند. این موضوع را در گفتگو با احمد دستمالچیان سفیر پیشین ایران در لبنان بررسی کردیم. 

دستمالچیان درباره شرایط فعلی منطقه گفت: «اسرائیلی‌ها می‌گویند که ما در جنگ بقا هستیم. یا باید پیروز شویم یا شکست بخوریم. وقایع یک سال گذشته نشان می‌دهد که اسرائیل با تمام ظرفیت‌ها و امکاناتی که در اختیار داشته و خط قرمز‌هایی که از آنها عبور کرد و ترور‌هایی که انجام داد باز هم نمی‌تواند به پیروزی برسد. این مسیر در نهایت اسرائیل را از بین می‌برد. صهیونیست‌ها فعلا در این مسیر قدم برمی‌دارند. در مسیر دیگر، اگر آتش بس را بپذیرند، باز هم در مسیر از بین رفتن حرکت می‌کنند. معتقدم آنها در مسیر بی‌انتهایی حرکت می‌کنند که روز به روز وضعیت‌شان سخت‌تر می‌شود.»

وی در تشریح استراتژی اسرائیل خاطرنشان کرد؛ «راهبرد کوتاه‌مدت اسرائیل بر هم زدن آرامش منطقه و درگیر کردن کشور‌ها در یک جنگ گسترده است که خودش را در حاشیه امن قرار دهد و حمایت‌های بیشتری جلب کند. فعلا این مسیر را دنبال می‌کنند که البته اشتباه است. این استراتژی اسرائیل را ضعیف کرده و ادامه آن حتی از داخل نیز برای آنان بحران‌ساز خواهد شد. استراتژی بلندمدت آنها هم بحث بقا و حفظ موجودیت است.»

این دیپلمات پیشین تاکید کرد: «مقام معظم رهبری فرمودند که نه تعلل می‌کنیم و نه شتاب‌زده عمل می‌کنیم بلکه از حاکمیت و امنیت ملی خودمان دفاع می‌کنیم. ایران در هر نقطه‌ای که مسیر دیپلماسی برای پایان بحران و تنش باز شد، از آن استقبال کرد. این مساله همین الان هم جریان دارد. آقای رئیس‌جمهور هم در نیویورک به رویکرد جمهوری اسلامی اشاره کردند. بنابراین، خیلی خوب است که طرف‌های مقابل به این مساله توجه کنند که منطقه در آستانه انفجار است و ایران به طور قوی از مسیر دیپلماسی برای پایان دادن به بحران استقبال می‌کند.»