اهمیت سفر عراقچی به قاهره

بر اساس این گزارش، سیدعباس عراقچی قرار است در این سفر با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور، عباس کامل رئیس دستگاه اطلاعات و بدر عبدالعاطی وزیر خارجه مصر دیدار و گفتگو کند. بحث و بررسی پرونده وضعیت منطقه دریای سرخ و یمن، تحولات نوار غزه، تجاوز‌های رژیم صهیونیستی به لبنان و همچنین رایزنی درمورد راه‌های توقف تنش‌ها در دستور کار این سفر قرار دارد. به نوشته العربی الجدید، عراقچی قرار است پیام کتبی مسعود پزشکیان در خصوص اقداماتی که برای آرام کردن اوضاع در منطقه انجام می‌شود، را به مقامات مصری منتقل کند. 

بازسازی روابط سیاسی میان ایران و مصر یکی از اقداماتی بود که در زمان دولت سیزدهم و دوران حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه پیشین کشور از سوی دستگاه دیپلماسی به مرحله اجرا درآمد. این روابط پس از انقلاب به تیرگی گراییده بود. چرا که از یک طرف مصر پیمان صلح با اسرائیل (پیمان کمپ دیوید) را در سال ۵۷ امضا کرد و همچنین محمدرضا پهلوی را پذیرفت و به ایران تحویل نداد. مزار شاه در مسجد الرفاعی قاهره قرار دارد. 

روابط میان ایران و مصر یکی از روابط عجیب میان دو کشور است. هر چند این روابط تا اواخر دهه ۶۰ قطع بود، اما بعد از آن به سطح کاردار ارتقاء یافت. ایران و مصر سفارت ندارند، اما دفتر حافظ منافع در پایتخت دو کشور دایر کرده‌اند. نکته جالب توجه این است که دفتر حافظ منافع معمولاً یک دفتر مستقل نیست. مثلا دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا، در سفارت پاکستان قرار دارد همانطور که سوئیس این کار را برای آمریکا در ایران انجام می‌دهد. اما دفاتر حافظ منافع ایران و مصر، ساختمان‌هایی مستقل در پایتخت‌های این دو کشور هستند و سازوکار سفارت بر آنها حکم‌فرماست.

حسین امیرعبداللهیان در سال ۱۳۹۳ به عنوان معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه در مراسم ادای سوگند رئیس‌جمهور مصر شرکت کرد. طی چند سال گذشته، ملاقات‌های دوجانبه میان مقامات ایران و مصر افزایش پیدا کرد. سیدعباس عراقچی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، با بدر عبدالعاطی وزیر خارجه مصر دیدار و گفتگو کرد. ملاقات دوجانبه‌ای نیز آبان سال گذشته در حاشیه نشست سران کشور‌های اسلامی و عربی در ریاض، میان عبدالفتاح السیسی و سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور فقید کشور ما انجام شد. 

اهمیت مصر

مصر کشوری تاثیرگذار در جهان عرب است و برخی تحلیلگران معتقدند که برقراری روابط موثر میان تهران و قاهره، می‌تواند تاثیرات مثبتی بر تحولات امنیتی و سیاسی خاورمیانه داشته باشد. نوار غزه در جنوبی‌ترین نقطه خود به مصر منتهی می‌شود و گذرگاه رفح تنها راه ارتباط میان این منطقه فلسطینی‌نشین با دنیای بیرون است که توسط اسرائیل کنترل نمی‌شود. هرچند این گذرگاه نیز بسته است و پس از آغاز جنگ حماس و اسرائیل تنها به مدت کوتاهی برای خروج مجروحان و شهروندان دوملیتی باز شد. 

مصر به طور سنتی یکی از طرف‌های تاثیرگذار بر منازعه اعراب و اسرائیل بوده و هست. در حال حاضر نیز مصر به همراه قطر، دو کشور عربی هستند که نقش زیادی در دیپلماسی فعال برای پایان دادن به جنگ در غزه و ابتکار آتش بس داشتند. مذاکرات پایان دادن به جنگ غزه، با حضور هیئت اسرائیلی، آمریکا، مصر و قطر برگزار می‌شد.

در حال حاضر بحران در منطقه پیچیده‌تر شده و نیازمند راه‌حل و ابتکاراتی دیگر است. عراقچی در این سفر با عباس کامل رئیس دستگاه اطلاعات مصر دیدار و گفتگو می‌کند. سازمان اطلاعات مصر نقش محوری در روند دستیابی به آتش‌بس را بر عهده دارد. با توجه به سفر‌های اخیر عراقچی به دوحه (دو سفر) و ریاض، به نظر می‌رسد که رایزنی‌های دیپلماتیک برای پایان دادن به این بحران وارد مرحله جدیدی می‌شود.