هشدارهای جدی محمدعلی فروغی در رابطه با همسایه غربی
نامه محرمانه دیپلمات اول ایران درباره ترکیه/ آنکارا به آذربایجان چشم دوخته/ امکان اتحاد افغانستان و ترکیه علیه ایران
دیپلمات ایرانی تاکید دارد که ترک ها اگر قوی شوند ممکن است تلاش کنند از طریق آذربایجان در ایران نفوذ کنند اما در حال حاضر، قدرتمند نیستند و آنقدر مشکلات داخلی دارند که وقت درگیری خارجی ندارند.
به گزارش خبر فوری، احتمال اینکه رابطه ایران و ترکیه رو به وخامت بگذارد زیاد است. این در حالی است که رابطه دو کشور از زمان تاسیس ترکیه تا کنون نسبتا خوب بوده و ایران مشکلات زیادی را در رابطه با آنکارا تجربه نکرده است.
رابطه خوب ایران و ترکیه بیش از هر چیز محصول تدبیر سیاستمداران خبره ای بوده که در ابتدای قرن 20 تلاش کردند بنای دیپلماتیک مستحکمی از قلب جنگ های ایران و عثمانی بسازند. در راس این دیپلمات ها محمد علی فروغی قرار دارد. فروغی یکی از بزرگترین دیپلمات های ایران نوین است که نقش برجسته ای در بهبود رابطه ایران و ترکیه داشت و با تلاش زیاد توانست جلوی تکرار جنگ های ایران و عثمانی را بگیرد.
محمد علی فروغی که تاثیر بسیار زیادی در به قدرت رسیدن رضاشاه داشت و مدتی هم نخست وزیر او بود، پس از ترک میز نخست وزیری به عنوان وزیر امور خارجه فعالیت کرد و پس از آن، مدتی به عنوان دیپلمات و سفیر در کشورهای مختلف مشغول فعالیت گردید. یکی از پست های او ریاست سفارت ایران در ترکیه بود.
فروغی در سال 1306 برای حل اختلافات مرزی ایران و ترکیه، به سمت سفیر کبیر ایران، به آن کشور فرستاده شد. فروغی در زمان حضور در ترکیه توانست اختلافات تهران و آنکارا را رفع کند. با این حال، این تنها ثمره سفر فروغی به ترکیه نبود. مرد تیزهوش سیاست ایران توانست شناختی نسبتا دقیق از دولت جدید ترکیه، اهداف و برنامه های بلندمدت و کوتاه مدت این کشور به دست آورد.
تنها مدت کوتاهی از حضور فروغی در کنسولگری ایران در ترکیه نگذشته بود که او نامه ای به نخست وزیری نوشت و در آن نامه از نخست وزیر خواست اهداف و تکالیف او را شرح دهد. او در این نامۀ محرمانه که متن آن مدتها بعد فاش شد، توصیفی کلی از وضعیت ترکیه، برنامه های آتی آن و به خصوص دیدگاه آنکارا در رابطه با ایران و آینده روابط دوجانبه آنها ارائه می دهد.
این نامه به خوبی می تواند مشکلات امروز ایران و ترکیه را بیان کند و با وجود تغییرات وسیعی که در ایران و ترکیه و منطقه رخ داده، همچنان راه‌گشا است.
وضعیت کردها و رابطه اجباری ایران و ترکیه
فروغی در نامه ای محرمانه که در تاریخ دوم آذر 1306 (24 نوامبر 1927) نوشته شده، به رئیس الوزرای وقت (یا شاید وزیر امور خارجه وقت ایران) از وضعیت ترکیه جدید به رهبری آتاتورک می نویسد و می گوید که ترکیه جدید سخت به دنبال یکدست سازی نژادی است. فروغی می گوید پروژه آتاتورک در ادامه پروژه «ترکان جوان» قرار می گیرد. ترکان جوان توانستند ارمنی ها را تمام (حذف) کنند (مقصود فروغی نسل کشی ارامنه در طول جنگ جهانی اول است) و یونانی ها را نیز از اراضی ترکیه اخراج کردند. حالا هم به دنبال حذف کردها هستند. اما برای این هدف احتیاج به کمک ایران دارند و همین مساله باعث شده به ایران نزدیک شوند.
فروغی تاکید دارد که رابطه ایران و ترکیه به مساله کردها گره خورده است اما رویکرد این دو کشور نسبت به کردها متفاوت است. ترک ها به دنبال حذف کردها هستند اما قادر به این کار نیستند و به علت مسلمان بودن و قوی بودن کردها و آسیایی بودن آنها نمی توانند همان بلایی را سرشان بیاورند که سر ارمنی ها آوردند. به همین دلیل، از ایران کمک می خواهند و به دنبال شریک هستند. اما ایران نباید به دام ترک ها بیفتد. ایران باید با ملاطفت و مهربانی با کردها برخورد کند و بدین گونه جلوی توطئه انگلیسی ها یعنی «استقلال کردستان» را بگیرد. فروغی تاکید می کند که قرابت فرهنگی ایران با کردها زیاد است و به همین دلیل، می تواند کردها را جذب «ایران» کند. این موهبتی است که ترکیه از آن برخوردار نیست.
فروغی در این رابطه می نویسد: «ما باید در هر حال، به فکر کردستان خودمان باشیم و اگر حقیقتا ممکن بود ترکان را با خودمان همدست کنیم اما نه برای مضمحل و منقرض کردن اکراد؛ چه این خیال خامی است بلکه به مهربانی و ذی علاقه ساختن آنها به دولت ایران و تربیت کردن آنها به تربیت ایرانی و این کار برای ما سهل تر است تا برای ترکیه، زیرا که کردها از زبان و نژاد ایرانی هستند و الان کسانی که می خواهند غیرت ملی در آنها ایجاد کنند به شاهنامه و داستان جمشید و فریدون متوسل می شوند. اگر ماموران دولت ایران قدری عاقل باشند و طمع را هم کم کنند و دست تعدی و اجحاف را از سر اکراد کوتاه نمایند و فی الجمله حسن تدبیری به خرج دهند اقل مطالب این است که بین کرد و فارس خصومت و کینه نخواهد بود.»
تهدیدات ترکیه برای ایران/ از قدرت هوایی تا نفوذ در آذربایجان
فروغی سپس به اهداف بلندمدت ترکیه در رابطه با ایران می پردازد. دیپلمات مشهور ایرانی در نامه اش می نویسد که ترک ها در حال حاضر هیچ طمعی در رابطه با خاک ایران ندارند و اگر قرارداد (پروتکل) 1913 ایران و عثمانی را نقض کرده و به دنبال توافقی جدید هستند، به این علت است که می خواهند نشان دهند هیچ علقه ای به عثمانی ندارند و به دنبال توافق جدیدی هستند.
فروغی در ادامه می گوید «{البته} هیچ اطمینان نمی دهم که هیچ وقت آنها نسبت به خاک ایران لااقل آذربایجان طمع نداشته باشند». دیپلمات ایرانی تاکید دارد که ترک ها اگر قوی شوند ممکن است تلاش کنند از طریق آذربایجان در ایران نفوذ کنند اما در حال حاضر، قدرتمند نیستند و آنقدر مشکلات داخلی دارند که وقت درگیری خارجی ندارند.
فروغی سپس تهدیدات بالقوه ترکیه را ذکر می کند. یکی از مهم ترین تهدیدات بالقوه ترکیه برای ایران، جمعیت روبه افزایشش است. فروغی می نویسد: «جمعیت ترکیه به واسطه سرشماری اخیر معلوم شد امروز 14 میلیون است و تا ده پانزده سال دیگر 20 میلیون می شود و اگر تا آن وقت دولت ترکیه از کارهای داخلی خود فارغ شد و سیاست خارجی هم اجازه بدهد، در کمال سهولت دولت، چند صد هزار نفر قشون برای ایران راه می اندازد و کرد و فارس و هر چه در جلو باشد، می مالد، بلکه همان کردهایی که امروز اسباب کار خود می دانیم آلت مقاصد آنها خواهند شد.»
خطر دیگر ترکیه «قدرت هوایی» آن است. فروغی می نویسد: «دولت ترکیه به شدت مشغول ازدیاد قوه هوایی است و امروز قریب پانصد طیاره دارد و نظر به اینکه روز به روز بر اهمیت قوه هوایی در جنگ های آینده افزوده می شود این مساله خیلی قابل توجه است.»
خطر دیگری که فروغی آن را جدی می گیرد «نفوذ در افغانستان» است. او می نویسد: «استنباط می کنم که ترکها در ازدیاد نفوذ خود در افغانستان نیز اهتمام و ظاهرا موفقیت دارند و قشون افغانستان امروز در تحت تعلیم و نفوذ صاحب منصبان ترک است و عن قریب ممکن است قوه افغانستان هم قابل ملاحظه شود و اگر روزی خدای نخواسته ترکها نسبت به ما سوء قصدی داشته باشند، افغان ها برای آنها همدست خوبی بشوند و نباید از نظر دور داشت که افغانستان محتاج و طالب دسترسی داشتن به دریا است و ممکن است طمع سیستان و بلوچستان ما را داشته باشد.»
البته فروغی تاکید می کند که این خطر کوتاه مدت نیست و احتمالا ترکیه در بلند مدت به دنبال تحقق آن باشد: «پس ملاحظه می فرمایید که بنده چنان خوشبین نیستم. مع هذا مخاطره را نزدیک نمی دانم و عقیده دارم که الان در سر نزاع سرحدی، ترک ها نمی خواهند از خاک ما چیزی بربایند...»
راه مقابله با تهدید ترکیه از نظر فروغی
فروغی در نامه خود راه مقابله با ترکیه و اهداف بلند مدتش را تقویت جبهه داخلی و نزدیکی «دولت به ملت» می داند. تقویت بنیان های ملی از مهم ترین اهداف فروغی در طول فعالیت سیاسی اش بوده است که در این نامه نیز بدان اشاره می شود: «به عقیده بنده امیدی که ما در آتیه باید داشته باشیم: اولا در داخله به حسن سیاست و اداره خودمان است که دوایر کشوری و لشکری ما چنانکه باید جریان صحیح داشته باشد و مردم مرفه و خرسند بوده و به دولت خود علاقه داشته باشند و بهانه به دست کسی ندهند و اگر هم خطری پیش بیاید، عموم ملت برای دفع خطر، حاضر جهت فداکاری باشند. ثانیا در خارجه به حسن روابط با دول و ذیعلاقه ساختن آنها به بقاء و سعادت ملت ایران است که اگر دولتی خیال کج نسبت به ما کند، سایرین احساسات موافق {با ما} داشته باشند و ... »
فروغی در ادامه می نویسید: «و یک دلیل اینکه بنده اصرار به عضویت ایران در جامعه ملل و مشارکت صمیمی در عملیات آن دارم همین است و این قضیه در زندگی ملل تاثیر قوی دارد.»
بازخوانی این تحلیل و توصیه تاریخی، در شرایط امروز که پس از سقوط دولت بشار اسد در سوریه، روابط تهران و آنکارا بار دیگر تنش‌آلود شده، می‌تواند مفید باشد.
لطفا این مطالب دقیقا حیاتی رو برای دولتمردای ما مخصوصا وزارت خارجه بفرستیدشاید دوباره خودشون و مملکت رو در ازمون قرار ندن و درس بگیرن و تکرار خطا نکنن اخه بعضی دولتمردا واقعیت رو نمی بینن نزدیک رو می بینن و لبخند و داخلی ها هم همش جوگیرن و پیاده کردن افکار نپخته خودشون
نامه ایی هوشمندانه که انگار برای امروز نوشته شده است. به نظرم اگر میتوانید به مراکز تصمیم گیری برلی یادآوری و بلزخوانی تاریخ فرستاده شود. بسیار راهگشاست.
ترکها صراحتا اعلام می کنن که قصد تصرف خاک ایران رو دارند بارها اینو تو کلیپهای مختلف دیدم
ایران اگر نبود اردوغان با کودتا سقوط کرده بود..
از سال آینده ترکها قیام خواهند کرد و تهران را تسخیر خواهند کرد.
دلیل شورش ترکها چپاول مس سونگون و آذربایجان و ارسال آن به یمن و عراق و فلسطینه و گرنه ترکا شورش نمی کنن
اگه ترکای ایران دست به شورش بزنن ممکنه ترکیه و جمهوری آذربایجان وارد نبرد بشن و وضع ایران بدتر از سوریه بشه.
ممنون از خبر فوری به خاطر جرات در درج این مطلب درباره فروغی... قطعاً اگر تاریخ ایران را به مردان زیرک و سیاستمدار و بدرد بخور یک طرف و پخمه و بی درایت و مفت خور در طرف دیگر تقسیم کنیم محمدعلی فروغی در دسته نخست قرار دارد شاید اگر حماقت های رضا شاه نبود خدمات فروغی خیلی بیشتر به چشم می آمد
روحش،تا ابد شاد و یادش گرامی باد.....کردها یک قوم ایرانی هستند و ایران باید آنها را از خود بداند،چه کردهای ترکیه،چه عراق چه سوریه و چه عزیزان ایرانی،اینها بهترین دوستان ملت ایران در سخت ترین زمان‌ها بودند چون کمک برادر به برادر است...اگر چه قوم ترک نیز برادران ما هستند و هزاران سال که با هم و کنار هم داریم زندگی می کنیم،...ولی اگر عثمانی جدید دست از پا خطا کرد،ایران باید،از کردهای ترکیه برای گرفتن حق و حقوق خودشان دفاع کند و به کمک انها برود و.....
این گزارش ها را می نویسید، مگر فایده ای هم دارد؟ اینهمه مردم هوار زدند که اتباع باید اخراج شوند فایده ای هم داشت؟ یکی از تریبون دارها، خواهان تقسیم منازل با این دوستان بودند! بخدا در عجب از دست این جماعت هستیم.
بی وطنها ی ایران ویرانگر به این دیپلمات بزرگ چه افترا ها که نمی بندند!
ترکیه باید قلمرو خودش را تا سرحد ممکن افزایش دهد.من از گسترش قلمرو ترکیه در سوریه حمایت می کنم.همچنین زنگزور و تمام قبرس را جزئی از خاک ترکیه می دانم.ارمنستان باید نیروهایش را از زنگزور خارج کند در غیر اینصورت به زور نیروی نظامی باید ارمنی ها را از آنجا بیرون کرد.
الان تو ایرانی هستی یا یه گروه تروریست طرفدار اردوغان؟؟؟
اگرجلوی فساد وفاصله طبقاتی گرفته نشود و رفاه نسبی ایجاد نشود ، سرنوشت خوبی در انتظارمان نخواهد بود.
پزشکیان ومجلس وخبرگان باید استعفا بدن
آدم دانشمند وادیب وباسوادی که در ادامه بقای نظام سلطنتی وسلطنت شاه ، نقش اصلی داشت که البته به زعم برخی این از بزرگترین اشتباهات او بود
دشمن واقعی ات را بشناسید . شعار و دروغ تحویل مردم ندید . خودتان ضرر میکنید
دیگه همین را کم داشتیم که نوادگان مغول هم به سرزمین ما چشم دوختند........ ....از بس در این ۴۵ سال سیاه با سیاست های غلط وسیاست انفعال در برابر کشور هایی چون افغانستان و ترکیه و عرب ها برخورد کردیم
به هوش باشید که دشمن درجه یک شما نه هزاران کیلومتر دور از مرزهای ما بلکه بیخ گوش ما و در همسایگی ماست.. که در لباس میش ظاهر شده..تو داستان سوریه خوی گرگ صفتی اش و باید متوجه شده باشید .منتظر تلنگری برای علم کردن داستان آذربایجان و رویای احیای حکومت توران
بزرگترین اشتباه سیاست مداران ما، عدم توجه به ملیت ایرانی است!اکثریت مردم ایران هیچوقت مذهب را معیار قرار ندادندبه همین دلیل ارمنی و زرتشتی و شیعه و سنی و... زمان جنگ با صدام جنگیدن! به جای حمايت از کردها که ایرانی تبارند از عراق و ترکیه و... حمايت کردند. تا جایی که هر کار کردند نتوانستن کردها را راضی به جنگیدن با تحریرالشام کنند! وبا این مشکلات از سوریه خارج شدند! و خدا کند که اشتباه شاه را مرتکب نشن و بر فارس بودن اصرار نکنند و به جاش بر ایرانی بودن تاکید کنند!
درک شرایط آن روزها و پیش بینی آینده روابط ترک و ایران و جالب‌تر از همه راه مقابله با تهدیدات حسن سیاست داخلی با مردم و رفاه مردم که باعث جانفشانی مردم برای دفاع از کشورش و دولتش. درود بر نبوغ فروغی.
روح اش شاد فروغی حقیقتا ایران دوست بود روح اش قرین رحمت الهی باشد
خیال دارند یه آش با یه وجب روغن درست کنند اما نمی‌دانند اینجا ایران است بیشه شیران است خاک ما ناموس ما وطن ما مادر ما متجاوز را مثل کرم زیر پایمان له خواهیم کرد خط فوق قرمز ایران ما
روحت شاد فروغی کاش الان بودی مملکت به امثال شما نیاز دارد نه یک مشت مفت خور کودن دزد
مردم عزیز پر استرس من ... انقدر دنبال این چرندیات نباشید . نامه ۱۰۰ سال پیش شما رو نترسونه ، ذهن ها رو مشغول می کنند تا....
با کمال تاسف باید گفت که امروز ما سیاستمدارانی بی لیاقت تر از رجال دوره فتحعلی شاه داریم
عجب سیاستمدار بزرگی!
باسلام واحترام،مقاله نوشته شده تا حدودی یک جانبه چرا در خصوص واگذاری کوه آرارات،قره سو و ....قرارداد حدود مرزی ۱۳۱۰که عملا به سود ترکیه در زمان رضا پهلوی اول بود اشاره نکردید که الان باعث اتصال ترکیه به آذربایجان شده ،چه تعجب برای نویسنده دست مریزاد
هزاران درود بابت این متن که نویسنده آینده نگر بخوبی خطر ی که بیخ گوش ایرانیان است را گوشزد کرده اند . خدا کند این مطلب را مقامات بالا چندین با با دقت بخوانند . انگار فروغی همین الان زندگی می کرده است و از همه مهمتر خبر فوری که درک قوی از تحولات آینده دارد و با جسارت نامه فروغی را منتشر کرده است . مطالب زیادی هست که نمی توان در اینجا مطرح کرد . همه آن هم بابت دلسوزی است . فقط یک مورد را یاد آوری می کنم و آن اینکه . مردمان فلات مرکزی ایران بشدت در حال فقیر شدن هستند و در حال مهاجرت به حاشیه کلان شهر ها . اگر فلات مرکزی ایران از جمعیت خالی شود شک نکنید تمدن ایرانی از بین خواهد رفت . مردم سیستان و بلوچستان که روزگاری سرزمینشان انبار غله ایران و دلاور مردان بوده است امروزه درگیر فقر هستند . زاد ولد کاهش یافته و جامعه بسرعت در حال پیر شدن هستش . آراز آراز اردوغان هم یادمون نرود . موارد زیاد هست .....
هزاران هزار درود به خبر فوری و تمامی کارکنان دلسوز و زحمت کش آن بابت انتشار متن فوق در این زمان حساس . فقط این را بگویم . تجزیه طلبان تجزیه ایران را بگور خواهند برد . این کشور و مردمش بار ها در طول تاریخ مورد انواع تجاوز قرار گرفته اند ولی هرگز تسلیم نشده اند .
در جواب اون هم وطن گرامی که فرمودند، دلیل شورش ترک ها چپاول مس سونگون و آذربایجان هستش باید بگویم : کجا مس سونگون چپاول شده در ضمن کجای آذربایجان چپاول شده . هموطن گرامی اگر اینجوری باشد پس مردم فهیم کرمان هم باید بگویند مس سرچشمه توسط بقیه چپاول شده ، مردم اصفهان هم باید بگویند ذوب آهن و فولاد مبارکه چپاول شده . هموطن گرامی بدور از هرگونه تعصب باید بگویم وضعیت زندگی و کسب و کار هم وطنان عزیز آذری بمراتب از تمام هموطنان دیگر بهتر هستش و البته آرزو دارم وضعیت همه ایرانیان هر روز باید بهتر شود . به نظر شما در همین تهران اگر فرضا فردی در روز ۱۰۰۰ تومان خرج کند به نظر شما چند درصد آن نصیب هم وطنان آذری می شود . قطعا ۶۰ الی ۷۰ درصد آن . آیا غیر آذری ها باید بگویند ثروتشان چپاول می شود. البته که نباید اینگونه فکر کنیم پس قدری انصاف داشته باشیم . چند درصد محصولات تولید شده در تبریز در خود آن شهر مصرف می شوند . خواهشا اینگونه به موضوعات نگاه نکنیم . خدا آن روز نیارد که این کشور نا امن شود . با تمام کاستی ها باید کنار هم باشیم . به عقاید یکدیگر احترام بزاریم ،