جنگنده یوروفایتر تایفون و عکسی که در آسمان اسپانیا پربیننده شد/ تصاویر

طراحی این هواپیما از سال ۱۹۸۳ در پی پروژه مشترک پنج کشور بزرگ اروپای غربی شامل بریتانیا، آلمان غربی، ایتالیا، اسپانیا و فرانسه برای ساخت یک هواپیمای جنگنده آغاز شد و در سال ۱۹۸۶ شرکت هلدینگ یوروفایتر جی‌ام‌بی‌اچ (Eurofighter GmbH) برای انجام این پروژه تشکیل شد.

 فرانسه به دلیل اختلاف نظر در مورد نیازهای عملیاتی هواپیما خیلی زود از این پروژه خارج شد و طراحی جنگنده‌ای کاملاً فرانسوی را پی گرفت. نخستین پیش‌نمونه یوروفایتر تایفون در سال ۱۹۹۴ به پرواز درآمد اما پایان جنگ سرد پیشرفت پروژه را به تأخیر انداخت و ورود رسمی این جنگنده به خدمت نظامی تا سال ۲۰۰۳ طول کشید.

پروژه فرانسوی‌ها هم به ساخت داسو رافال منتهی شد. رافال نزدیک‌ترین همتای یوروفایتر تایفون، هم از لحاظ ظاهری و هم از لحاظ قابلیت‌های جنگی است و اکنون به مهم‌ترین رقیب یوروفایتر تایفون در بازار صادراتی تبدیل شده‌است.

این هواپیمای تک‌سرنشینه که مدل دوسرنشینه آن هم برای آموزش ساخته می‌شود هم‌اکنون در حال تولید انبوه است. تاکنون این هواپیما در نیروی هوایی پادشاهی بریتانیا، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، اتریش، عربستان سعودی و عمان، در حال خدمت است. تا سال ۲۰۱۹ مجموعاً ۶۲۳ فروند از این هواپیما تولید، یا ثبت سفارش شده‌است.

تایفون جنگنده‌ای بسیار چالاک است که از توانایی بالایی برای داگ‌فایت و نبردهای هوایی نزدیک، برخوردار است. این هواپیما قابلیت پرواز ابرپیمایشی با سرعت ۱٫۵ ماخ را دارد و با وزن خالی ۱۱ تن قادر به برخاست با وزن ۲۳٫۵ تن است.

نمونه‌های تولیدی جدیدتر تایفون به شکل بهتری برای مأموریت‌های ضربتی هوابه‌سطح مجهز شده‌اند و سازگاری بالایی با مهمات و تجهیزات متنوع دارند. یوروفایترهای ایتالیایی و انگلیسی در سال ۲۰۱۱ نخستین پروازهای جنگی خود را در لیبی تجربه کردند. در این جنگ، مسئولیت اصلی دفاع هوایی نیروهای ائتلاف بر عهده یوروفایترها بود. ضمن این‌که مأموریت‌های شناسایی و حمله به زمین نیز به این هواپیماها سپرده شد.

طراحی جنگنده تایفون

تایفون، سازه‌ای سبک‌وزن (۸۲٪ کامپوزیت شامل ۷۰٪ الیاف کربن + ۱۲٪ شیشهٔ تقویت‌شده) با عمر ۶۰۰۰ ساعت پرواز دارد. 

کنترل گردش توسط فلپرون‌های بال انجام می‌شود. کنترل استقرار (Pitch) با فلپرون‌ها و فورپلن‌ها انجام می‌شود. کنترل انحراف هم با رادِر انجام می‌شود. کنترل این اجزا با دو سیستم مستقل هیدرولیک است که مسئولیت اجزای دیگری همچون شیشه کابین، ترمز را نیز دارد. هر سیستم هیدرولیک با جعبه‌دنده موتور نیرویی باد قدرت ۴۰۰۰ پی‌اس‌آی نیرو می‌یابد.

تایفون نیروی هوایی اسپانیا در حال برخاست

ناوبری هواپیما با جی‌پی‌اس و یک سیستم درونی ناوبری صورت می‌گیرد. تایفون می‌تواند از سیستم فرود با ابزار (ILS) نیز برای فرود در آب و هوای بد بهره گیرد.

این هواپیما از یک سیستم پیچیده شدیداً درونساز شده دفاعی کمک می‌گیرد که پراتورین نام دارد. ردگیری تهدید با گیرنده هشدار راداری (RWR) و اخطار دهنده نزدیک شدن موشک (MAW) و یک سیستم گیرنده اخطار لیزری (LWR فقط در تایفون‌های انگلیسی) صورت می‌گیرد. حفاظت توسط خاشه‌های گمراه‌کننده راداری و شراره‌های گمراه‌کننده موشک‌های حرارت‌یاب و سیستم اخلال الکترونیکی و همچنین دکوی راداری یدک‌کشی شده‌است.

پراتورین به‌طور خودکار تهدیدات دنیای خارج را رصد و پاسخ می‌گوید. این سیستم برای خلبان ارزیابی اولویت‌بندی شده‌ای از تهدیدات زمینی و هوایی را فراهم می‌سازد. می‌تواند به یک تهدید منفرد یا تهدیدات متعدد پاسخ دهد.

هواپیما همچنین دارای یک فاصله سنج پیشرفته زمینی است که بر اساس سیستم ناوبری بر اساس زمینی ترپروم (TERPROM) عمل می‌کند که قبلاً در جنگنده‌های پاناویا تورنادو به کار رفته بود. این سیستم کلاً بهبود یافته و با نمایشگرهای کابین و کنترل‌گرها یکسان‌سازی شده‌است.

سیستم چندمنظوره انتشار اطلاعات MIDS 16 نیز دیتا لینک را برای تایفون فراهم می‌سازد.

کابین یوروفایتر 

یوروفایتر دارای یک کابین شیشه‌ای بدون هیچ نوع ابزار سنتی است. در کابین سه نمایشگر تمام رنگی چندمنظوره دید پایین (MHDD)، یک نمایشگر دید بالای وسیع (HUD) با دید فروسرخ نگاه به جلو، صدا و دست روی تراتل و استیک (Voice+HOTAS). سیستم سیمبولوژی سوارشده روی کلاه‌خود (HMSS)، سیستم چندمنظوره انتشار اطلاعات (MIDS)، ابزار ورود دستی اطلاعات (MDEF) مستقر در سمت چپ گلیرشیلد و یک سیستم کاملاً یکپارچه هشدار با پانل نمایش هشدارها (DWP). ابزارهای پرواز رجوعی با نور LED در سمت راست گلیرشیلد مستقر شده‌اند.

خلبان هواپیما را به وسیله استیک مرکزی و تراتل سمت چپ به پرواز درمی‌آورد. خروج اضطراری توسط صندلی مارتین بیکر ام‌کا. ۱۶آ انجام‌پذیر است./ویکیپدیا