جوزف عون؛ رئیس جمهور مرموز لبنان/ نظامی حامی مقاومت یا یک غرب گرا/ آیا رابطه تهران و بیروت شکراب می شود؟

حسین نیازبخش- روزنامه‌های بین‌المللی به انتخاب ژنرال جوزف عون، فرمانده ارتش لبنان به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور واکنش نشان دادند. این انتخاب پس از دو سال خالی بودن صندلی ریاست جمهوری صورت گرفت. بسیاری از تحلیلگران معتقدند این انتخاب می تواند سرنوشت لبنان و منطقه را تعیین کند.

بررسی گزارش های خبری و تحلیلی رسانه های مختلف به خوبی می تواند واکنش کشورها و جبهه های گوناگون به رئیس جمهور شدن عون را تبیین کند.

واکنش غربی ها/ راضی از انتخاب عون!

بررسی اخبار و گزارش ها نشان می دهد که کشورهای غربی به شدت از انتخاب جوزف عون به عنوان رئیس جمهور جدید لبنان راضی هستند. آنها امیدوارند رئیس جمهور لبنان بتواند این کشور را به سمت غربی ها سوق دهد، با مقاومت و ایران مقابله کند و با اسرائیل نیز به یک صلح طولانی مدت دست یابد.

در همین رابطه، روزنامه آمریکایی واشنگتن پست نوشت: «جامعه بین المللی انتخاب جوزف عون به عنوان رئیس جمهور جدید لبنان را نشانه تمایل لبنان به اجرای اصلاحات سیاسی لازم و جلب حمایت متحدان خارجی خود می داند.»

این نشریه به نقل از دیوید وود، تحلیلگر ارشد گروه بین المللی بحران، نوشت: «نخبگان لبنان با وجود بحران فاجعه بار اقتصادی، انتخاب رئیس جمهور این کشور را به تعویق انداختند، اما پس از جنگ اخیر (یعنی جنگ با اسرائیل) دیگر نتوانستند در مقابل فشارهای شدید بین المللی بایستند.»

روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز نیز در گزارشی بر این مساله تاکید کرد که انتخاب جوزف عون، لبنان را از وضعیت رکود سیاسی خارج خواهد کرد، زیرا این امر برای تامین بودجه بین المللی لازم جهت بازسازی لبنانِ پس از جنگ بسیار مهم است. به دلیل امید غربی ها به کاهش تنش اسرائیل و لبنان، کمک کنندگان غربی و منطقه ای لبنان از انتخاب عون به ریاست جمهور جدید این کشور حمایت کردند.

روزنامه انگلیسی تایمز نیز در گزارشی پس از انتخاب عون، نوشت که «این انتخاب امیدها را زنده می ‌کند و می تواند لبنان را به سمت کنترل و تضعیف بحران اقتصادی خفه‌کننده اش سوق دهد و همزمان توافق صلح بلندمدت با اسرائیل را تضمین کند.»

تایمز خاطرنشان کرد که انتخاب عون در مقطعی حساس و پس از سقوط حکومت بشار اسد، رئیس جمهور سابق سوریه، صورت گرفته که این مساله امکان دستیابی به رشد اقتصادی برای لبنان و افزایش حمایت کشورهای غربی از آن را تسهیل می کند.

واکنش جبهه مقاومت/ امیدوار اما محتاط

اما واکنش جبهه مقاومت به انتخاب جوزف عون چه بود؟ بررسی تیترها و تحلیل ها نشان می دهد که جبهه مقاومت در نوعی «بیم و امید» به سر می برد و اگرچه جوزف عون را گزینه ای ایدئال برای مقاومت نمی داند اما امیدوار است بتواند با او به نوعی تعادل سیاسی و نظامی دست یابد.

در همین رابطه، مجتبی امانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در بیروت در گفت و گوی زنده خبری پس از انتخاب جوزف عون، به عنوان رئیس جمهور جدید لبنان، گفت: «پس از برگزاری دور اول رای گیری در پارلمان، حامیان مقاومت با آقای جوزف عون صحبت‌ هایی کردند و در واقع با او به یک توافقی رسیدند که مصالح آنها هم باید در ریاست جمهوری در نظر گرفته بشود.»

امانی تاکید کرد که «آقای جوزف عون زمانی که فرمانده ارتش بود رعایت حزب الله و مقاومت را می کرد. در یک واقعه ‌ای که به واقعه کحاله معروف است، یکی از کامیون‌ هایی که حامل مهمات متعلق به حزب الله بود، واژگون شد. در این حادثه ارتش لبنان این کامیون را که حاوی مهمات بود به پادگان ارتش منتقل کرد. در نهایت آقای جوزف عون اجازه داد یا دستور داد این مهمات به حزب الله تحویل داده شود. این همکاری ارتش با حزب الله نکته مثبتی بود که بازتاب بسیاری هم داشت. آقای جوزف عون این ماجرا را به گونه ای هدایت کرد که حزب الله و مقاومت را از خود آزرده نکند. این معادله همچنان باقی است.»

رسانه های مختلف ایران و رسانه های عربی نزدیک به مقاومت مانند العالم و المیادین و المنار تاکید کردند که پیروزی جوزف عون به معنی پیروزی غربی ها در لبنان نیست و غربی ها از ابتدا تلاش داشتند «سمیر جعجع» را به پیروزی رسانده و رئیس جمهور کنند. طبق اعلام رسانه های مقاومت، در نهایت، حامیان مقاومت و مخالفانش روی یک گزینه میانه رو یعنی«جوزف عون» به توافق رسیدند و این انتخاب برای هر دو گروه مزایا و معایت خاص خودش را خواهد داشت.

3 بحران بزرگ و فوری آقای رئیس جمهور

آنچه مشخص است این است که جوزف عون با چند بحران بزرگ مواجه است که هر چه سریع تر باید آنها را حل و فصل کند. این بحران های بزرگ که در همان ابتدای کار، گریبان عون را گرفته اند، بدین شرح هستند:

الف. اجرای آتش بس و توافق با اسرائیل

اجرای آتش بس اسرائیل و حزب الله امری است که دشواری های خاص خود را دارد. از یک سو، دولت لبنان متعهد شده که اجازه ورود نیروهای مقاومت به منطقه حائل را ندهد و همچنین، تمام گروه های مقاومت داخل لبنان را خلع سلاح کند. از سوی دیگر، اسرائیل باید تا 60 روز پس از آتش بس، جنوب لبنان را تخلیه کند. به نظر می رسد هر دو امر دشواری های خاص خود را دارد و دولت لبنان با چالش های متعددی بر سر آن مواجه است.

ب. بحران اقتصادی لبنان

اقتصاد لبنان به فروپاشی نزدیک است. تورم به شدت بالا است و آسیب های ناشی از حملات اخیر اسرائیل به لبنان، هزینه های کمرشکنی را بر دوش بیروت گذاشته است. جوزف عون باید با گرفتن وام های کلان و کمک های متعدد خارجی و همچنین، اصلاحات اقتصادی سریع و ضربتی از بحران اقتصادی فرار کرده و جلوی فروپاشی اقتصادی بیروت را بگیرد.

ج. بحران منطقه ای

 لبنان در شرایط منطقه ای خاصی قرار دارد. از طرفی، جبهه مقاومت به ایران وابسته است و سختگیری به مقاومت می تواند روابط لبنان و ایران را به هم بریزد که این مساله ضرر اقتصادی و امنیتی هنگفتی به لبنان وارد می کند. از سوی دیگر، لبنان یک کشور عربی است و روی حمایت های مالی عربستان و قطر و امارات و ... حساب ویژه ای باز کرده است و شکی نیست که تمایل جوزف عون به مقاومت می تواند مانع از ارسال کمک های مالی به لبنان شود. همچنین، روابط مرزی با فلسطین اشغالی، ارتباط با دولت جدید سوریه و تحریرالشام و ... همه و همه می توانند تبدیل به معضل برای دولت جدید لبنان شوند و اگر جوزف عون نتواند از پس آنها برآید، شاید تولد یک سالگی ریاست جمهوری خود را هم نبیند.