پیامدهای سیاسی-حقوقی بحران مهاجرین و بی‌جاشدگان غزه
کنفرانس علمی "پیامدهای سیاسی-حقوقی بحران مهاجرین و بی‌جاشدگان غزه" با مشارکت جمعی از صاحبنظران در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی. واحد تهران مرکزی برگزار شد.
متین زمانیان- در این نشست علمی سخنرانان ضمن واشکافی مشکلات و آسیب های سنگین به مردم غزه و از جمله تحمیل مهاجرت و آوارگی، به بررسی طرح‌های کلان، مسئولیت‌های بین‌المللی و نقش بازیگران منطقه‌ای در خصوص این بحران پرداختند.
دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، کنفرانس علمی- تخصصی با عنوان "پیامدهای سیاسی-حقوقی بحران مهاجرین و بی‌جاشدگان غزه" برگزار کرد. این کنفرانس با هدف تحلیل ابعاد گوناگون این بحران انسانی و ارائه راهکارهای عملی برای کاهش آلام آسیب‌دیدگان، میزبان اساتید، پژوهشگران و دانشجویان حوزه علوم سیاسی و حقوق بود.
دکتر مجتبی مقصودی، مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه، در ابتدای مراسم ضمن خوشامدگویی به حاضران، بر اهمیت پرداختن به مسائل روز و پویایی دانشکده علوم سیاسی تاکید کرد. وی با اشاره به بحران آوارگی گسترده در غزه ناشی از جنگ و بمباران‌های بی‌وقفه، ابعاد حقوقی و انسانی این فاجعه را مورد توجه قرار داد. دکتر مقصودی با انتقاد از انفعال جامعه جهانی، خواستار یافتن راهکارهایی برای جلوگیری از تکرار چنین فجایعی شد و بحران کنونی آوارگان را "یک بحران بین‌المللی" توصیف کرد که تمامی بازیگران بین‌المللی را به نوعی درگیر کرده است.
طرح‌های راهبردی غرب در غزه: کانون توجه
بخش نخست همایش به بررسی "طرح راهبردی غرب در غزه (کانال بن گورین، کریدور IMEC)" اختصاص داشت. دکتر الله کرم، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی، با اشاره به موضوع جهان چندقطبی و تحولات آینده، به جایگاه غزه و کشورهای آسیای غربی در این ساختار جدید پرداخت. وی با اشاره به طرح "کمربند و جاده" چین و طرح‌های مشابه آمریکایی در G7 و G20، "جنگ کریدورها" را پدیده‌ای مهم در قرن 21 دانست.
دکتر الله کرم طرح‌های آمریکا در G20، شامل "کریدور عرب-مد" و "کانال بن گورین"، را تشریح کرد. وی "کانال بن گورین" را طرحی برای تعطیل کردن کانال سوئز دانست که خلیج عقبه را به مدیترانه وصل می‌کند و از غزه عبور می‌کند. دکتر الله کرم با اشاره به عملیات طوفان الاقصی و واکنش آمریکا مبنی بر دست داشتن ایران در این عملیات، تصریح کرد که این دو کانال و کریدور هر دو از غزه می‌گذرند و عملیات طوفان الاقصی این مسیر را با خطر روبرو کرده است. وی در پایان سخنان خود تلاش اسرائیل برای کوچ اجباری مردم غزه را محکوم کرد و تاکید کرد که این طرح با مخالفت مصر و اردن روبرو شده است.
تحلیل حقوقی طرح ترامپ و مسئولیت‌های بین‌المللی
در ادامه همایش، دکتر احمد کاظمی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق، به بررسی حقوقی "طرح ترامپ برای اخراج جمعیت غزه از منظر حقوق بین‌الملل" پرداخت. وی با اشاره به طرح دو مرحله‌ای ترامپ که شامل انتقال اجباری فلسطینیان به کشورهای همسایه و واگذاری سرزمین غزه به آمریکا بود، آن را مغایر با قوانین بین‌المللی دانست. دکتر کاظمی با استناد به قطعنامه‌های سازمان ملل و رای مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری، بر غیرقانونی بودن شهرک‌سازی‌ها، حق بازگشت آوارگان، و لزوم عدم همکاری کشورها با اشغالگران تاکید کرد.
همچنین، دکتر رضا جلالی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی، به بررسی "مسئولیت بین‌المللی اسرائیل و حماس در زمان جنگ و صلح" پرداخت. وی با ارائه تاریخچه‌ای از شکل‌گیری دولت یهود و نقش انگلستان در این فرآیند، به انتقاد از سکوت جامعه بین‌المللی در قبال تحولات غزه پرداخت. دکتر جلالی با اشاره به طرح‌های پیشین و شرایط کنونی، پیشنهاد کرد که برای حل بحران، اردن قیومیت کرانه باختری و مصر قیومیت غزه را بر عهده بگیرند.
بررسی مواضع کشورهای منطقه‌ای
در بخش پایانی، مهرزاد بخشی‌زاده، دانشجوی دکتری سیاست‌گذاری عمومی، به "مواضع کشورهای همسایه در بحران بی‌جاشدگان غزه با تاکید بر دو کشور مصر و ترکیه" پرداخت.
وی با تحلیل مواضع اولیه سکوت ترکیه و سپس محکومیت اقدامات اسرائیل، به تضادهای سیاست خارجی این کشور در قبال مسئله فلسطین اشاره کرد. بخشی‌زاده همچنین به طرح صلح پیشنهادی ترکیه و عدم استقبال از آن در مجامع بین‌المللی پرداخت.
جمع‌بندی و چشم‌انداز
همایش "پیامدهای سیاسی-حقوقی بحران مهاجرین و بی‌جاشدگان غزه" با ارائه دیدگاه‌های تخصصی، به تبیین ابعاد مختلف این بحران و ارائه راهکارهای احتمالی کمک کرد. این همایش نشان داد که حل بحران غزه نیازمند رویکردی جامع و چندبعدی است که مسائل حقوقی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در نظر بگیرد. با توجه به پیچیدگی‌های بحران غزه، ادامه این گفتگوها و تبادل نظرها در مجامع علمی و پژوهشی ضروری به نظر می‌رسد.
