تجربه حکومت نظامیان در مصر؛ خوب یا بد؟

عبدالفتاح السیسی بار دیگر رئیس جمهور مصر ش ( بیشتر بخوانید )د. اما سوال اینجاست که حکومت ژنرالها بر مصر آن هم پس از بهار عربی در این کشور، چه تبعاتی در پی داشته است؟

نسیم بهار عربی وقتی به کشورهای مختلف منطقه رسید، پیامدهای متفاوتی در پی داشت. برخی کشورها مانند تونس راه به سمت دموکراسی بردند هرچند در نیمه راه دچار بحران بی ثباتی داخلی شدند، برخی دیگر چون لیبی گرفتار جنگ داخلی و دخالت بیگانه و احتمال تجزیه شده و برخی دیگر چون یمن با یک تجاوز تمام عیار خارجی روبرو شدند.

برخی دیگر از کشورها مانند سوریه نیز میدان رقابت دولت هایی شدند که برخی به دعوت دولت اسد و برخی دیگر برای بسط نفوذ منطقه ای در این کشور دخالت کردند.

در این میان، سرنوشت مصر کمی متفاوت بود. بلافاصله پس از سقوط مبارک و پیروزی سیاسی اخوان المسلمین، نظامیان مصر اقدام به کودتا در این کشور کردند و برخلاف پیش بینی ها بدون مقاومت شدیدی، موفق شدند رقیب سیاسی خود یعنی اخوانی ها را سرکوب کرده و قدرت خود را تثبیت کنند.

حکومت ژنرال ها بر مصر که با حمایت های بیرونی از واشنگتن تا ریاض روبرو بود، گرچه کاملا برخلاف دموکراسی بود، اما دست کم ثبات را در مصر باقی نگه داشت.

شاید اگر نظامیان در مصر به قدرت نمی رسیدند و اخوانی ها می خواستند سیاست های خود علیه ایران و عربستان - به طور همزمان - را پیگیری کنند، نتیجه، آشفتگی سیاسی در کشوری بود که یکی از مهمترین کشورهای جهان اسلام به شمار می رود.

تجربه حکومت نظامیان می تواند تجربه ای برای دیگر کشورها نیز باشد. کشورهایی که نه قدرت برقراری دموکراسی به لطف جامعه مدنی قدرتمند را دارند و نه می خواهند به سرنوشت یمن و سوریه و لیبی گرفتار شوند. در چنین کشورهایی، نیروهای نظامی که در دوره استبدادی، قدرت گرفته و به ثروت و سلاح به طور توامان دست یافته اند، تنها منجی برقراری ثبات هستند.

بی تردید قدرت نظامیان نمی تواند در چنین کشورهایی چندان طولانی شود. آنها خیلی زود یا به سمت توسعه اقتصادی و قدرتمند شدن طبقه متوسط و گذار به دموکراسی می روند، یا کشور را به سمت نوعی دیکتاتوری غیرقابل مهار پیش می برند که پیامد آن نوعی شورش اجتماعی و یا مداخله نظامی بیگانه است.

اینکه مصر به کدام یک از این دو مسیر می رود، پرسشی است که برای پاسخ به آن هنوز باید کمی صبر کرد.

17