سخنان ترامپ مجوز قتل معترضان سنگ‌پران
صحبت اخیر دونالد ترامپ درباره این‌که سربازان آمریکایی باید در پاسخ به مهاجران پرتاب‌کننده سنگ به آنها مثل افراد مسلح پاسخ دهند، موجب راه‌افتادن بحثی در مورد استفاده متناسب از زور در پاسخ به موقعیت‌های مختلف شده است.
بعد از جنجال بر سر این اظهارنظر دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا سربازان ارتش نیجریه این صحبت ترامپ را توجیهی برای سرکوب مرگبار خود علیه تظاهرات شیعیان در این کشور قرار دادند. نیروهای امنیتی از اسرائیل گرفته تا آفریقا و اروپا در موقعیت‌های مختلف با تظاهرکنندگان پرتاب‌کننده سنگ روبه‌رو شده‌اند و پاسخ‌های آنها نیز شامل شلیک گلوله‌های جنگی تا محدود کردنشان به ابزارهای غیرمرگبار بوده است.
یک سند سال ۱۹۹۰ سازمان ملل از مقام‌های امنیتی و پلیس کشورها تقاضا می‌کند تا در مواجهه با تظاهرات حداکثر خویشتنداری را نشان داده و از سلاح‌های گرم تنها زمانی که «تهدید قریب‌الوقوع جانی یا جراحت جدی» شناسایی شود استفاده کند.
این استانداردها در نقاط مختلف جهان با تفسیرهای متفاوتی روبه‌رو شدند. چند روز پیش رییس جمهور آمریکا به کاروان مهاجران متشکل از چند هزار نفر از آمریکای مرکزی عازم مرزهای آمریکا اشاره کرد. با وجود آنکه این یک حرکت دسته‌جمعی تاکنون عمدتا صلح‌آمیز بوده اما تعدادی از مهاجران این کاروان با نیروهای پلیس مکزیک وارد درگیری شده و به سمت آنها سنگ پرتاب کردند.
هرچند که در حال حاضر این کاروان حدود ۱۲۰۰ کیلومتر با مرزهای آمریکا فاصله دارد، ترامپ در روزهای اخیر نظامیان آمریکایی را برای برخورد با آنها بسیج کرده و هشدار داد که اگر سربازان آمریکایی با مهاجران سنگ‌پرتاب کن مواجه شود، باید آنها را افراد مسلح به سلاح گرم در نظر بگیرند.
ترامپ بعدا توضیح داد که اشاره او صرفا به دستگیر کردن افراد سنگ‌پرتاب کن است. اما بعد از این اظهارنظرهای دونالد ترامپ ارتش نیجریه توییتی منتشر کرد و ظاهرا در این توییت صحبت‌های ترامپ در این زمینه را توجیهی برای شلیک مستقیم نیروهای امنیتی خود به سمت معترضان شیعه قرار داد. با این حال ارتش نیجریه مدتی بعد این توییت را حذف کرد.
عمر شاکر مدیر اسرائیل - فلسطین در دیده‌بان حقوق بشر نگران است که این اظهارنظرهای ترامپ نیروهای دیگر را تشویق به نادیده گرفتن قوانین کنترل کننده برای ورود به درگیری کند.
او می‌گوید: صحبت‌های آتشین و بی‌پرده ترامپ آن هم چند روز قبل از برگزاری انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا تا همین الان نیز مورد استناد تعدادی از ناقضان حقوق بشر به منظور توجیه به‌کارگیری سلاح سرد قرار گرفته است.
در اینجا نگاهی به مواردی از پاسخ نیروهای امنیتی به تظاهرکنندگان سنگ‌پرتاب کن در نقاط مختلف جهان می‌اندازیم:
اسرائیل علیه فلسطینی‌ها
نیروهای امنیتی اسرائیل بالغ بر چند دهه است که اقدام به برخورد با فلسطینی‌های سنگ‌پرتاب کن در کرانه باختری و نوار غزه می‌کنند. تاکتیک‌های اسرائیل برای مقابله با آنها طی سال‌های گذشته تغییر و تحول یافته به ویژه با استفاده هرچه بیشتر از آنچه که ابزارهای غیرمرگبار برای متفرق کردن نامیده می‌شود؛ همچون گاز اشکاور و گلوله‌های پلاستیکی.
مقام‌های اسرائیلی مدعی می‌شوند گلوله‌های جنگی را تنها به عنوان آخرین راه حل آن هم زمانی که جان سربازان‌شان تهدید می‌شود استفاده می‌کند، اما منتقدان، اسرائیل را متهم به استفاده غیرضروری و شاید نامشروع از نیروی مرگبار در مواجه با آنها کرده‌اند.
به عنوان مثال در ماه‌های اخیر بالغ بر ۱۶۰ فلسطینی در تظاهرات گسترده در مرز نوار غزه با اسرائیل کشته شده‌اند و بسیاری از این فلسطینی‌ها غیرمسلح بودند.
اسرائیل می‌گوید تهدیدهای مطرح شده فراتر از سنگ‌پراکنی بودند و معترضان اقدام به پرتاب نارنجک و کوکتل مولوتف کرده و یا برای گذشتن از مرز به منظور حمله به شهروندان اسرائیلی تلاش کردند.
دیوید تزور یک فرمانده سابق یگان مرزبانی شبه‌نظامی اسرائیلی گفت: در اکثر موارد تنها استفاده از نیروی غیرمرگبار کافی بوده است اما استفاده سربازان از سلاح جنگی در برخی وضعیت‌های پرآشوب‌تر به عنوان مثال حمله به یک خودروی در حال حرکت با سنگ در فضای متشنج می‌تواند موجه باشد.
یونان
در یونان در سال‌های اخیر در اکثر تعطیلات آخر هفته تظاهرات آنارشیستی به صورت رایج برگزار شده که در آنها پرتاب کوکتل مولوتف و سنگ معمول بوده است. پلیس یونان عمدتا از گاز اشک‌آور و نارنجک‌های گیج‌کننده به منظور متفرق کردن جمعیت استفاده کرده است.
در سال ۲۰۰۸ در یک مورد جنجال برانگیز یک مامور پلیس با سلاح گرم شروع به شلیک به گروهی از جوانان در مرکز شهر آتن کرد و موجب کشته شدن یک معترض ۱۵ ساله شدند.
کشته شدن این معترض باعث راه افتادن دو هفته آشوب و اغتشاش در شهرهای بزرگ یونان شد و این مامور پلیس به اتهام قتل زندانی شد.
مهاجران در اروپا
مهاجرانی که راهشان را به داخل اروپا هموار کردند در کشورهای مختلف این قاره با نیروهای امنیتی درگیر شدند.
در اسپانیا مهاجران متعلق به آفریقا در موارد متعدد به مرزها حمله کرده و با موادی همچون اسید و محرک‌های پوستی و دیگر اشیا به ماموران پلیس حمله کردند.
اما پلیس در این کشور اجازه استفاده از مهمات جنگی را پیدا نکرده و حتی از گلوله‌های پلاستیکی علیه این مهاجران استفاده نکرد هرچند که پلیس اسپانیا سال گذشته در درگیری با جدایی‌طلبان کاتالونیا رو به استفاده از گلوله‌های پلاستیکی آورد.
کشور مجارستان که یکی از سخت‌گیرترین کشورها علیه مهاجران است، در درگیری‌های بزرگی که در سه سال گذشته با مهاجران پیدا می‌کرد عمدتا از گاز اشک‌آور و ماشین‌های آب‌پاش استفاده کرد. با این وجود مجارستان یک مهاجر سوری را به اتهام تروریسم به خاطر ورود غیرقانونی به این کشور و پرتاب سنگ به سمت پلیس به پنج سال حبس محکوم کرد.
کشمیر
در منطقه کشمیر تحت کنترل هند معترضان عمدتا سنگ پراکنی را یک اعتراض مشروع علیه حاکمیت هند می‌دانند. با این وجود هند در پاسخ به این معترضان تدابیر سرسختانه شامل استفاده از مهمات جنگی و گلوله‌های ساچمه‌ای اتخاذ کرده که موارد متعددی از کشته شدن و نقص عضو یا کوری را در بین صدها نفر در یک دهه گذشته برجای گذاشته است.
هند هم توجیه می‌کند که سربازانش هنگام استفاده از این اعمال زور شدید جانشان تهدید شده بود.
در عین حال معترضانی که به دلیل پرتاب سنگ به سمت نیروهای امنیتی در این منطقه دستگیر شدند اغلب از طریق ویدئوهای ضبط شده شناخته شده و معمولا متهم به تلاش به قتل یک مقام دولتی می‌شوند که حبس طولانی مدت را برای آنها به همراه خواهد داشت.
تعداد زیادی از معترضان سنگ‌پرتاب‌کن نیز با شلیک مستقیم سربازها کشته شدند. شورشیان در کشمیر از سال۱۳۸۹ تاکنون با نیروهای هند بر سر استقلال طلبی درگیری داشتند. در طول این مدت و در اثر این درگیری‌ها حدود۷۰ هزار نفر کشته شدند.
منبع: ایسنا
15
