فریبرز عرب‌نیا و بازی در سریال هالیوودی؛ آیا بازیگر نقش مختار می‌تواند در غرب موفق باشد؟

 در این چند روز اخیر خبر حضور  فریبرز عرب‌نیا  بازیگر سینما و تلویزیون سینمای ایران در سریال  The Old Man (پیرمرد)  یک مجموعه آمریکایی دلهره‌آور، اکشن و درام منتشر شد.

عرب نیا هم در صفحه اینستاگرامش درباره آن نوشت: «دوستان گرامی و همراهان همیشگی، درود! گرچه بنا داشتم تا با گذاشتن یک ویدیو در باره‌ی برنامه‌هایم خبررسانی کنم اما گمان نمی‌کنم که به این زودی، زمان آزاد و دل‌ودماغ مناسب دست بدهد!

کوتاه این که، آغازی دوباره در بازیگری و این بار در هالیوود ‌و از صفر رقم خورد تا با نقشی کوتاه در فصل دوم “The Old Man”، در اپیزود یکم و در کنار  جف بریجز  و  جان لیسگو  با شما دیدار تازه کنم. با این امید که با کارها و نقش‌های آینده، برای شما پرونده‌ای دریادماندنی به جا بگذارم. دلتنگ دیدارتان، آرزومند روزگاری خوش و شایسته‌ی مردم عزیز ایران. در پناه حق، شاد و تن‌درست باشید و سربلند.»

سریال اکشن- جنایی پیرمرد در حال حاضر از  شبکه FX  پخش می‌شود فصل اول آن در 7 قسمت در سال 2022 پخش شد و فصل دوم هم که شامل 8 قسمت است از پنجشنبه (22 شهریور/ 12 سپتامبر) با پخش دو اپیزود اولیه آن کلید خورده است.

واقعیت این است که این حضور کوتاه در یک  تیپ بسیار معمولی  از مبارزی افغانستانی آن هم در یک اپیزود از یک سریال به عنوان حضور در هالیوود بسیار خوشبینانه است و اگر بخواهیم صریح درباره آن حرف بزنیم این یک نقش فرعی است که چند کلمه هم دیالوگ دارد.

به این بهانه مروری بر حضور بازیگران ایرانی در فیلم‌ها و سریال‌های هالیوود مخصوصا در چند دهه اخیرداشتیم. بدون شک معروفترین بازیگر ایرانی در این زمینه  گلشیفته فراهانی  است که توانسته است در فیلم‌های ژانرهای مختلف به ایفای نقش بپردازد از اکشن، درام و کمدی گرفته تا فیلم هنری فیلمسازی چون جیم جارموش. ولی واقعیت این است که گلشیفته یک استثنا محسوب می‌شود. یا حضور  شهره آغداشلو  هم که کارنامه بسیار پرتعدادی از حضور در انواع و اقسام فیلم و سریال‌های هالیوود دارد به دلیل این که او ساکن آمریکا است هم باز در این دسته بندی فرق می‌کند.

اما در بین بازیگران ایرانی احتمالا معروفترین بازیگر  همایون ارشادی  است که در سال 2007 در فیلم بادبادک باز ساخته مارک فورستر ایفای نقش کرد. بادبادک باز اولین تجربه بین‌المللی و هالیوودی ارشادی بود؛ که تجربه موفقی برای وی به حساب آمد و نقش آفرینی او نیز مورد توجه منتقدان و عموم قرار گرفت. 

البته فیلم  بادبادک باز  هم اقتباسی از کتاب خالد حسینی نویسنده افغانستانی بود که ساخته شد و همایون ازشادی نقش پدر افغانستانی امیر شخصیت اصلی فیلم را برعهده داشت. 

ارشادی در سال ۲۰۰۹ با نقش آسپاسیوس در فیلم آگورا به کارگردانی آلخاندرو آمنابار حضور یافت و بیش از پیش به اعتبار خود افزود. وی در فیلم  سی دقیقه پس از نیمه شب  ۲۰۱۲ ساخته کاترین بیگلو حضور کوتاهی داشت. 

ارشادی در سال ۲۰۱۴ به پروژه  تحت تعقیب‌ترین مرد  به کارگردانی آنتون کوربن پیوست و در کنار  فیلیپ سیمور هافمن، ریچل مک‌آدامز و ویلم دفو  در کارکتر  دکتر عبدالله  به ایفای نقش پرداخت. ارشادی همچنین در سال ۲۰۱۶ در فیلمی عاشقانه به نام علی و نینو ساخت کشور انگلیس نقش آفرینی کرده است.

ویلم دافو و همایون ارشادی در فیلم «تحت تعقیب‌ترین مرد»

همایون ارشادی  در مصاحبه‌ای در سال 1396 درباره اینکه چرا  نقش‌های اصلی  به بازیگران غیر آمریکایی داده نمی‌شود گفته بود: «مهم‌ترین دلیل، زبان است. ضمن این‌که ما هر کاری کنیم، آنجا خارجی هستیم، بویژه در سینمای آمریکا. در نتیجه در پروژه‌هایی که آنها دارند، معمولا نقش‌هایی را به ما پیشنهاد می‌دهند که با منطقه و فرهنگ اینجا مرتبط باشد.

قیافه و فیزیک ما طوری است که هیچ وقت نقش یک آمریکایی را نمی‌توانیم بازی کنیم، ما باید در فیلم‌های سینمای آمریکا و اروپا معمولا نقش یک ایرانی، عرب، افغان، پاکستانی و... را به‌عهده بگیریم، بویژه این‌که زبان انگلیسی شما هم آن لهجه مخصوص آمریکا را نداشته باشد، معلوم است که شما یک خارجی هستید و نمی‌توانید نقش یک شخصیت آمریکایی متولد آمریکا را بازی کنید. حتی بازیگران ایرانی هم که متولد آمریکا هم هستند، باز نقش‌هایی بازی می‌کنند که صددرصد آمریکایی نیستند.»

نمونه های دیگری هم از حضور بازیگران ایرانی هم در فیلم و هم در سریال‌های خارجی وجود دارد که شاید بارزترین آنها  پیمان معادی  است که در فیلم و سریال‌های متعددی حضور داشته است و حتی در نقش‌های بسیار مهمتری هم ظاهر شده است مانند مینی سریال  آن شب The Night Of  یا سریال بسیار معروف  دنیای غرب Westworld  که در 3 اپیزود آن نقش داشت و یا در فیلم سینمایی چون  کمپ ایکس ری  با با بازیگر معروفی چون  کریستن استوارت  هم بازی شده است.

پیمان معادی در فیلم کمپ ایکس‌ری

اما همه این نقش‌ها بیشتر بر اساس همان خاستگاهی است که بازیگر از آنجا آمده است یعنی در سریال آن شب پیمان معادی نقش پدری پاکستانی و مسلمان را بازی می‌کند. یا در فیلم کمپ ایکس ری هم در نقش مردی به اسم علی باز می‌کند که بعد از حملات یازده سپتامبر دستگیر شده و 8 سال در زندان گوانتانامو بازداشت بوده است.

چه بخواهیم و چه نخواهیم در هالیوود هم نقش آفرینی بستگی به مناسبات بین کارگزاران یا  مدیر برنامه‌های بازیگران  و  مسئولان انتخاب بازیگر  در فیلم و سریال دارد. در نتیجه به این سادگی نیست که بازیگری - هرچند توانا هم باشد - بتواند به ایفای نقش مهمی در فیلم یا سریالی دست یابد.

امیدواریم که این نقش کوتاه برای فریبرز عرب نیا سرآغاز دوره جدیدی در فضای کاری او باشد اما واقعیت این است که بسیار سخت است در  هالیوود  یا حتی در  سینمای اروپا  هم بتوان به عنوان بازیگر بتوان نقش به دست آورد و معمولا هم نقش‌های که به بازیگران ایرانی می‌دهند در چهارچوب شخصیتی است است که از همان جغرافیا یا اطراف آن آمده است.