بوها چگونه باعث تقویت حافظه میشوند؟
حس بویایی یکی از مهمترین حواس انسان است که عملکرد آن رابطه مستقیمی بر حافظه دارد.
رایحه دلپذیر پخت و پز نان از بیرون درهای یک نانوایی در نزدیکی میتواند مانند یک پورتال زمان عمل کند و شما را از یک خیابان شلوغ به یک کافه دنج که سالها پیش از آن بازدید کردهاید، سوق دهد. به طور کلی ذرات معطر میتوانند خاطراتی را که مدتهاست فراموش شدهاند زنده کنند.
چرا بوها گاهی عواطف را تحریک میکنند؟
پاسخ این است که نواحی مغزی که کارشان تقویت حس بویایی است، جایی است که در آن بو، خاطره و احساسات بسیار درهم تنیدهاند، نکتهای که سبب تمایز حس بویایی از سایر حواس میشود.
رایحه، ذرهای شیمیایی است که از طریق و لامپهای بویایی مغز شناور میشود، جایی که این احساس ابتدا به شکلی پردازش میشود که توسط مغز قابل خواندن است. سلولهای مغزی سپس این اطلاعات را به ناحیه کوچکی از مغز به نام آمیگدال، که در آن احساسات پردازش میشوند، و پس از آن به هیپوکامپ مجاور، جایی که در آن حافظه شکل میگیرد، منتقل میکنند.
عطرها تنها احساساتی هستند که در چنین مسیری مستقیم به مراکز عاطفی و حافظه مغز میروند. سایر حواس ابتدا به ناحیهای از مغز به نام تالاموس سفر میکنند که مانند "تابلو" عمل میکند و اطلاعات مربوط به چیزهایی را که میبینیم و یا میشنویم انتقال میدهد. این منجر به ارتباط ویژه بین احساسات، خاطرات و رایحه میشود.
عطر و بوی عطر
عطرها از این رو که میتوانند خاطرات را برگردانند واقعاً خاص هستند، زیرا در غیر این صورت ممکن است هرگز آنها را به یاد نیاوریم. کارهای روزمره به دلیل تکرار بسیار در خاطر افراد نمیمانند مگر اینکه عامل بیرونی در ماندگاری آنها اثر بگذارد؛ به عنوان مثال رفتن به اتاق نشیمن یک محرک مکرر است کاری که بارها و بارها انجام میدهید، بنابراین بعید است که لحظه خاصی را در اتاق به یاد آورید، اما اگر بویی وجود دارد که به چیزی که در گذشته اتفاق افتاده، متصل شود، میتواند آن لحظه را در ذهن شما ثبت کند.
تصور کنید فردی در خیابان قدم میزند، و ناگهان بویی را استشمام میکند که اولین بار دهها سال پیش با آن مواجه بوده است در این صورت یک واکنش احساسی خواهد داشت، اما تشخیص دادن حافظه مرتبط در آن لحظه برایش بسیار دشوار خواهد بود، در اینجا مغز از متن برای معنا دادن به اطلاعات استفاده کرده و آن حافظه را پیدا میکند. خاطراتی که توسط عطر به وجود میآیند دارای کاستیهایی مشابه سایر خاطرات هستند، به این ترتیب که آنها هم میتوانند نادرست باشند؛ با این حال، به دلیل روابط عاطفی شدید که باعث برانگیخته شدن خاطرات میشود اغلب افراد چیزی را که با بوی عطر به یاد میآورند را باور کرده و میپذیرند که دقیق است.
رابطه بو و حافظه، درمورد موضوعات بهداشتی مرتبط با حافظه هم گسترش مییابد. ضعف حس بویایی بعضی اوقات میتواند نشانه اولیه شرایط مربوط به از دست دادن حافظه باشد، مانند بیماری پارکینسون، اما همچنین میتواند نتیجه پیری هم باشد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
24