«رازهای سر به مهر» هخامنشیان فاش شد

به گزارش خبر فوری به نقل از فارس، کارگاه «مُهر و راز های سر به مُهر» با حضور مهناز رحیمی‌فر پژوهشگر در مرکز اصفهان‌شناسی و خانه ملل سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان برگزار شد.

به گفته رحیمی‌فر در دوره هخامنشیان مُهرها نسبت به دیگر آثار هنری به جا مانده، جای خاصی را به خود اختصاص داده‌اند و از لحاظ شیوه‌ هنری از ویژگی‌های خاصی برخوردار هسظظتند، مُهرهای استوانه‌ای، مُهرهای مسطح و مُهرهای حلقه‌ای این دوران روش‌های گوناگونی از شیوه‌ آشوری و بابل جدید تا سبک جدید یونانی را منعکس می‌سازند که در دوره‌ هخامنشی یکپارچه شدند، اما در میان مُهرهای هخامنشی مُهرهایی که با سبک ایرانی ساخته شده‌اند، بسیار جالب توجه هستند، این‌گونه مُهرها برای مقاصد اداری به وسیله‌ فرمانروایان اولیه هخامنشی از داریوش یکم (486 ـ 522 ق . م) تا اردشیر یکم (422 ـ 456 ق.م) به ‏کار می‌رفتند.

رحیمی‌فر معقد است تصاویر و نقوش روی مهرهای دوره هخامنشی نسبت به دوره‌های دیگر اطلاعات بیشتری را نسبت به جنبه‌های زندگی در آن دوره به دست می‌دهند، این اطلاعات شامل چگونگی مجالس میهمانی‌ها، صحنه‌های جنگ، صحنه‌های شکار، تصاویر حیوانات با درخت مقدس یا بدون آن، تصاویر حیوانات در ارتباط با انسان و ... بوده است، اما به دوره اشکانی که می‌رسیم می‌بینیم که برخی از پژوهشگران در تشخیص مهرهای اشکانی و ساسانی یا اشکانی و سلوکی دچار سردرگمی می‌شوند، حتی نسل‌های قدیمی‌تر بر این باور بودند که نمی‌توان مهری را به آن‌ها نسبت داد، علاوه بر آن در میان برخی از پژوهشگران در انتساب بعضی از مجموعه‌ها به دوره اشکانی اتفاق نظر وجود ندارد.

رحیمی‌فر دلیل این موضوع را کمبود کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه‌های اشکانی بیان می‌کند. وی می‌گوید: در دوره اشکانی مهرها یونانی‌مآب می‌شوند، البته یک نمونه استثنا نیز وجود دارد که روی شیشه است، (مهرهای روی شیشه تنها در دوره قاجار وجود داشته‌اند.) سپس چند نمونه مهر را نیز نشان می‌دهد که به شکل سکه‌های گرد هستند و دو طرفشان مهر است، برخی می‌گویند این‌ها ژتون‌های اعتبار نامه بوده‌اند و بعضی دیگر معتقدند بلیط ورود به نمایش‌نامه‌های یونانی‌ای هستند که در آن زمان باب شده بود.

به گفته رحیمی‌فر در روزگار فرمانروایی ساسانیان بر خلاف دوره هخامنشیان مهرها دیگر به صورت استوانه‌ای‌شکل ساخته نمی‌شدند، بلکه اغلب به شکل نیم‌کره یا بیضی بودند، مهرهای دوران ساسانی معمولا از سنگ‌های قیمتی ساخته‌ و تصاویر و نوشته‌ها در طرف مسطح آن‌ها نقره شده‌اند و بر روی مهرهای ساسانی نقوش متنوعی مشاهده می‌شود.

وی از جمله مهرهای شاخص و مشهور به جا مانده از دوره ساسانی به مهر بسیار زیبائی از بهرام چهارم (حک: 388 -399 م) اشاره می‌کند و می‌گوید: هم اکنون در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود، بر روی این مهر نقش شاهنشاه ساسانی در حالی‌که ایستاده و نیزه بلندی در دست دارد و با آن بر سر دشمن می‌زند، دیده می‌شود، در این مهر کوچک تمام تجملات و نشانه‌های تشریفاتی سلطنتی شاهان ساسانی از قبیل تاج، لباس و زیور‌آلات شاه با ظرافت تمام حکاکی شده است.

رحیمی‌فر پس از این توضیحات مهرهایی را که در دوره اسلامی به پیامبر منسوب کرده‌اند را با دلایلی که دارد رد می‌کند، از جمله مهمترین آن‌ها مهری است که شبیه به آرم داعش است، به گفته او این مهر روی نامه‌ای از جمس آخو که هم از نظر جنس نامه و هم از نظر رسم الخط نمی‌تواند اصل باشد، به گفته او این نامه احتمالا یک کپی از دوره عثمانی است که از روی منابع تاریخی ساخته شده و برای حاکمان عربستان و اطراف آن فرستاده شده است.

انتهای پیام/چ

منبع: فارس

18