هفتم دی ماه ۱۳۴۰:
آرامگاه یعقوب لیث صفاری کشف شد
قبر یعقوب لیث در جندی‌شاپور و همان آرامگاه شاه ابوالقاسم است که مردم آن را زیارت می‌کنند.
صبح روز پنجشنبه هفتم دی‌ماه ۱۳۴۰، رئیس اداره کل موزه‌ها و فرهنگ عامه هنر‌های زیبای ایران، در یک مصاحبه اختصاصی با روزنامه اطلاعات خبر داد که آرامگاه یعقوب لیث صفاری، سردار نامی ایرانی در حوالی جندی‌شاپور کشف شده است.
مشروح سخنان رئیس اداره کل موزه‌ها و فرهنگ عامه هنر‌های زیبای ایران را در پی می‌خوانید:
آقای دکتر بهنام، رئیس اداره موزه‌ها، که برای فراهم آوردن مقدمات تشکیل موزه آبادان به خوزستان سفر کرده بود با مساعدت آیت‌الله سید حسن جزایری موفق شده است مقبره یعقوب لیث صفار را کشف نماید.
به طوری که در صفحه ۲۳۳ تاریخ سیستان نوشته شده است، «وفات یعقوب لیث در جندی‌شاپور روز یکشنبه ۱۲ روز مانده از شوال سنه خمسه و تسعین و ماتین (۲۶۵) رسید و ۱۷ سال و نه ماه امیری کرد و خراسان و سیستان و کابل و سند و هند و فارس و کرمان همه زیر سلطه او بود.»
در جندی‌شاپور پس از بازدید محل و با توجه به قرائن و اشاراتی که در منابع موثق موجود است، محرز گردید که قبر یعقوب لیث در جندی‌شاپور بوده و همان آرامگاه شاه ابوالقاسم است که مردم آن را زیارت می‌کنند؛ و چنان‌چه آیت‌الله آقای سید حسن جزایری در اهواز این مطلب را تایید نموده‌اند تا آن‌جایی که تحقیق شده مقبره‌ای به نام شاه ابوالقاسم در این حدود وجود نداشته و بی‌شبهه قبر یعقوب لیث همان قبر شاه ابوالقاسم است و علت آن بوده که به علت علاقه مردم سیستان و ایرانیان به یعقوب و برای حفاظت قبر آن سردار بزرگ از حوادث روزگار که نزدیک ۱۸ سال بر قسمت بزرگ‌تری از ایران حکومت می‌کرد به قبر یعقوب لیث اسم زیارتگاه دادند تا بتوانند آنرا حفظ کنند. بسیار بجاست که با همت هنر‌های زیبای کشور مقبره باشکوهی برای یعقوب لیث در جندی‌شاپور ساخته شود و در بزرگداشت این ایرانی بزرگ بکوشد.
ضمناً در کتاب «تاریخ و جغرافیای خوزستان» نوشته آقای سید محمدعلی امام شوشتری از قول حمزه اصفهانی نقل شده است که «جندی‌شاپور آنرا ساخت و اسرای روم و جمعی از لشگر خود را در آن جای داد... و آن شهری وسیع و محکم است و نخلستان‌ها و مزارع و آب‌هایی بسیار دارد، چون یعقوب بن لیث صفاری بر خلیفه یاغی شد و در سال ۲۶۲ یا ۲۶۳ این شهر را به مناسبت محکمی و نزدیک به شهر‌های بسیار مرکز سلطنت خود قرار داد و یعقوب در سال ۲۶۵ در آن‌جا بمرد و مدفون شد. مزاری در این‌جاست به نام شاه ابوالقاسم که محتمل است قبر یعقوب لیث صفار باشد و آثاری از حصار و انهار قدیمه تاکنون برجای است و آن‌جا تا دزفول سه فرسنگ است.»
این موضوع کاملاً مورد توجه آقای پهلبد، ریاست هنر‌های زیبای کشور، قرار گرفته و دستور داده‌اند هیأتی برای کسب اطلاعات بیش‌تر و به دست آوردن دلایل قطعی‌تری به آن منطقه مسافرت بکنند تا ضمن تحقیقات کافی، ترتیبات لازم برای تجلیل از مقام یعقوب و ایجاد ساختمانی شایسته آن مرد بزرگ داده شود.
منبع: انتخاب
24
