چرا خیلی پولدار بودن دیگر در چین 'باحال' نیست؟

آیا ۶۵۰ یوآن (تقریبا صد دلار) برای تامین غذای روزانه کافی است؟ جواب سو مانگ به این سوال منفی است. سو مانگ سردبیر سابق نشریه هارپرز بازار چین است که حرف‌هایش در یک برنامه تلویزیونی واقع‌نما، صدای خیلی‌ها را در شبکه‌های اجتماعی چین درآورد.

سو مانگ در این برنامه که پانزده فرد سرشناس ۲۱ روز با هم زندگی می‌کنند، گفت: "ما باید بهتر غذا بخوریم، من با این استاندارد پایین نمی‌توانم غذا بخورم".

در فضای مجازی بسیاری به خشم آمدند و گفتند معمولا کمتر از سی یوآن در روز می‌توانند برای غذا خرج کنند. خانم سو، که به "شیطان پرادا می‌پوشدِ" چین معروف است، توضیح داد که "سوء تفاهم" شده و ۶۵۰ یوآن برای کل مدت شرکت او در این برنامه بوده نه برای یک روز. عده زیادی قانع نشدند. یک نفر در شبکه مجازی ویبو نوشت: "او می‌تواند هر توضیحی بتراشد ولی واقعیت این است که سلبریتی‌ها بدون اینکه خودشان متوجه باشند خودبرتربین هستند".

این تنها موردی نیست که یک فرد سرشناس به دلیل ثروتش مغضوب دیگران شده است.

چند ماه پیش، آنابل یائو، دختر کوچکتر رن ژنگفی بنیانگذار هواوی، وقتی گفت زندگی سختی داشته است، کاربران اینترنت به خشم آمدند.

او که ۲۳ سال دارد، در یک مستند پر زرق و برق ۱۷ دقیقه‌ای ورود خود را به حرفه خوانندگی اعلام کرد و گفت:"من هیچ‌وقت با خودم به عنوان یک به اصطلاح «پرنسس» رفتار نکرده‌ام... من فکر می‌کنم مثل بیشتر افراد همسن خودم هستم، برای اینکه بتوانم به یک مدرسه خوب بروم، سخت کار کرده‌ام و خیلی درس خوانده‌ام".

آنابل که ارزش دارایی‌های پدرش ۱/۴ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود این ویدئو را در شبکه ویبو هم‌رسان کرد و گفت امضای قرارداد با یک شرکت تولید موسیقی "هدیه تولد ویژه‌ای" است که به خودش داده است.

'حقشان نیست'

سالهاست که ثروتمندان پر زرق و برق چینی به خودنمایی معروفند و ماشین‌های لوکس و کیف‌های خود را در فضای مجازی به نمایش می‌گذارند و حسادت دنبال‌کنندگان خود را برمی‌انگیزند. ولی هر نوع به رخ کشیدن ثروت، عمدی یا غیر عمدی، روزبروز با خصومت و تحقیر بیشتری روبرو می‌شود. کسانی مانند خانم سو و خانم یائو هدف قرار می‌گیرند چون بسیاری معتقدند آنها و همچنین "آقازاده‌ها"، فرزندان ثروتمندان، استحقاق درآمدهای سرسام آور خود را ندارند.

دکتر جیان ژو که در دانشگاه دیکین درباره فرهنگ رسانه‌ای چین تحقیق می‌کند، می‌گوید: "در مقایسه با افراد معروف و کارهای به ظاهر آسان‌شان، مردم شکایت دارند از اینکه اینقدر سخت کار می‌کنند و اینقدر کم درامد دارند."

دکتر هایکینگ یو استاد مطالعات رسانه‌ای در دانشگاه آراِم‌آی‌تی در ملبورن استرالیا اضافه کرد که: "اظهارنظرهای سو مانگ درباره غذا دیگران را عصبانی کرد چون زخمی را آشکار می‌کند که چین سعی می‌کند پنهان کند"، اینکه عده‌ای بیش از حد زیاد دارند در حالیکه دیگران باید با خیلی کم بسازند."

شکاف ثروت در چین بسیار عمیق است. بر اساس اداره ملی آمار چین، میانگین درآمد سالانه ۳۲۱۸۹ یوآن (۵۰۳۰ دلار) یا حدود ۲۶۸۲ یوآن در ماه است. علاوه بر این، در پکن، بیشتر از هر شهر دیگر دنیا، میلیاردر زندگی می‌کند.

طبق گزارش هورون، شرکتی که ثروت را در دنیا ردیابی، تحلیل و فهرست می‌کند، ثروتمندان چینی در سال ۲۰۲۰ رقم بی‌سابقه ۱/۵ تریلیون دلار درآمد داشته‌اند، تقریبا نصف کل تولید ناخالص داخلی بریتانیا.

به همین دلیل ثروتمندانی که دارایی خود را علنی به نمایش می‌گذارند، بلافاصله به این چشم دیده می‌شوند که فاقد درک و حساسیت هستند. در تمام کشورهایی که شکاف طبقاتی زیاد است همینطور است اما کارشناسان می‌گویند چین از یک نظر در وضعیت خجالت‌آورِ منحصربه‌فردی قرار دارد.
مردم مدت‌ها تصور می‌کردند همه می‌توانند به رفاه برسند، دنگ شیائوپینگ رهبر سابق چین می‌گفت هدف، "رفاه همگانی" است حتی اگر افراد یا مناطق خاصی زودتر ثروتمند شوند. اما بعدها گفت: "پس از گذشت بیش از ۴۰ سال از باز کردن اقتصاد، ثروتمندان ثروتمندتر می‌شوند و بقیه که با اختلاف زیاد جا می‌مانند احساس ناامیدی و ناتوانی می‌کنند".

دکتر ژو می‌گوید خشم عمومی گاهی شعله‌ورتر می‌شود چون "از این چهره‌های سرشناس که همه آنها را می‌شناسند و قدرت نمادین دارند، توقع می‌رود بیشتر به جامعه یاری برسانند." برای مثال، ماه پیش که مشخص شد درآمد روزانه ژنگ شوانگ برای یک نقش تلویزیونی حدود دو میلیون یوآن (جمعا ۱۶۰ میلیون یوآن برای کل پروژه) است، باز هم خشم عمومی برانگیخته شد. یک نفر در ویبو نوشت: "مفهوم ۱۶۰ میلیون یوآن چیست؟ کارمندان عادی که ماهانه شش هزار یوآن درآمد دارند، باید برای آن ۲۲۲۲ سال کار کنند، احتمالا از زمان سلسله چین"، که از ۲۲۱ تا ۲۰۶ سال پیش از میلاد مسیح بر چین حکومت می‌کرد.

خانم ژنگ قبلا درگیر ماجرایی دیگر هم شده بود و این مردم را بیشتر ناراحت‌ کرد. اوایل امسال گفته شد خانم ژنگ دو کودک را که خارج از چین از رحم اجاره‌ای به دنیا آمده بودند، ول کرده است. اجاره رحم در چین غیرقانونی است.

از نظر برخی، وقتی کسی اینقدر درآمد داشته باشد ولی الگوی خوبی نباشد، مسئله‌ساز است. به همین دلیل وقتی در سال ۲۰۱۸ فن بینگ‌بینگ، ستاره طراز اول سینما و تلویزیون، به دلیل فرار از مالیات مجبور به حبس خانگی شد، برای او همدردی کمی وجود داشت با اینکه این هنرپیشه یکی از محبوب‌ترین چهره‌های کشور بود.

هنر 'فخرفروشی متواضعانه'

صاحب‌نظران می‌گویند به رخ کشیدن ثروت را برخی زشت می‌دانند چون آن را نشانه "بی‌فرهنگی" می‌بینند. دکتر جان اوسبورگ، نویسنده کتاب "ثروت مضطرب: پول و اخلاقیات در نوثروتمندان چین"، به بی‌بی‌سی گفت با رشد طبقه متوسط در چین، شهرنشینان تحصیل کرده نمایش ثروت را «فقدان فرهیختگی» یا حتی ریشه‌ داشتن در «طبقات پایین» تفسیر می‌کنند".

او نمایش ثروت را "تلاشی تنش‌زا" می‌بیند که می‌تواند نشانه "عدم اطمینان" به جایگاه اجتماعی باشد.
با این حال اشتها به تجمل‌گرایی بزودی در چین از بین نخواهد رفت. به گفته شرکت تحقیقات بازار یورومانیتور اینترنشنال، چین در بازار کالاهای شخصی لوکس در منطقه آسیا-اقیانوسیه از ژاپن پیشی گرفته است و انتظار می رود تا پایان امسال رشد فروش آن به قبل از همه‌گیری جهانی بازگردد. بنابراین مسئله اصلی برای ثروتمندان این است که بتوانند تعادلی پیدا کنند و با خودنمایی کمتر، موفقیت خود را در ثروت‌اندوزی یادآور شوند.
دکتر یو متوجه شده که این وضعیت جریانی را راه‌انداخته که می‌توان آن را فخرفروشی متواضعانه خواند: "در حال حاضر بعضی ثروتمندان به جای نمایش کالاهای مادی، سعی می‌کنند در لفافه خودنمایی کنند".

به عنوان مثال، "مِنگ‌کی‌کی۷۷"، از تاثیرگذاران شبکه‌های اجتماعی که برای نمایش زندگی پرتجملش معروف است، در ویبو از نبود ایستگاه کافی برای شارژ ماشین برقی در محله‌ای که در آن زندگی می‌کرد "شکایت کرد" و نوشت: "چاره‌ای نداریم جز اینکه برای ماشین تِسلای شوهرم به خانه‌ای بزرگ‌تر با گاراژ اختصاصی نقل مکان کنیم". یک بار هم نوشت شوهرش "خیلی صرفه‌جو" است، چون ترجیح داده کت و شلوار کشمیر زگنا بپوشد که "فقط ۳۰ هزار یوآن قیمت دارد".
التبه طولی نکشید که چنین نوشته‌هایی برخی کاربران اینترنت را عصبانی کرد.

بعد از آن منتقدان پست‌های او را به مسخره گرفته‌اند و حتی به آن لقبی داده‌اند: "ادبیات ورسای". این اصطلاح که در شبکه‌های اجتماعی رایج (ترند) شده، از یک مانگا (کتاب داستان‌های مصور ژاپنی) الهام گرفته به نام "رز ورسای" که داستان زندگی پرریخت‌وپاش ماری آنتوانت ملکه فرانسه در کاخ ورسای است و کاربران ماه‌هاست با تقلید از شیوه نوشتن مِنگ‌کی‌کی۷۷، جوک می‌سازند.

یک کاربر شاکی، برای ناراحت کردن کسانی که با "ادبیات ورسای" حرف می‌زنند، راهی پیشنهاد کرد. او در وبسایت ژیهو، مشابه وبسایت کورا، نوشت: "فقط وانمود کنید متوجه آنچه که آنها سعی می‌کنند به رخ بکشند نشده‌اید".

ظاهرا برای صاحبان ثروت و شهرت راه حل آسان وجود ندارد.

منبع: بی بی سی

4167