میراث در فراموشی
آیین فراموششده برای دعوت به عروسی در جزیره خارک
«طلبون کردن» نام یکی از آیینهای ازدواج در جزیره خارک از توابع بوشهر بوده که این روزها به ندرت برگزار میشود، اما برای پاسداری از آن در فهرست میراث ناملموس ثبت شده است.
بوشهر از جمله مناطقی است که آیین، آداب و رسوم و باورهای زیادی در میان مردم آن رواج دارد، هرچند برخی از آنها امروزه به دست فراموشی سپرده شدهاند، اما با ثبت برخی از آنها در فهرست میراث ناملموس دستکم نام آنها محفوظ مانده است. در این استان تا کنون ٨٩ اثر در فهرست میراث ناملموس ثبت شده است.
یکی از این آیینها که امروز به ندرت انجام میشود، «طلبون کردن» نام دارد که خاستگاه آن جزیره خارک (خارگ) است.
این مراسم به نوعی دعوت کردن اقوام برای شرکت در عروسی است. صاحبان مجلس سینیهایی را با پارچه سبز و کاسههایی از نبات، نقل، گل و شیرینی تزیین میکردند و همراه آن به خانه اقوام و همسایهها میرفتند تا اینگونه خبر عروسی را به آنها بدهند و به مجلس عروسی دعوتشان کنند.
همسایه و اقوام هم گل و نقل را از سینیها برمیداشتند و آرزوی عاقبت به خیری برای عروس و داماد داشتند و اینگونه برای شرکت در عروسی اعلام آمادگی میکردند. یکی از باورهای رایج این بوده که جوانان دمبخت باید گل و نقل سینی طلبون را برای طلب مراد بخورند.
آیین طلبون کردن که امروزه حتی در استان بوشهر و جزیره خارک کمرنگ شده، به شماره ١٢٣ به تاریخ ۳۰ دی ماه سال ١٣٩٩ در فهرست میراث در خطر و نیازمند پاسداری فوری به ثبت رسیده است.
دعوت به عروسی همین حالا هم رسمی مهم است، اما دیگر رنگوبوی آیینهای گذاشته را ندارد و شاید برای دعوت به یک عروسی تنها یک کارت هدیه دریافت کنید یا حتی یک کارت دعوت الکترونیکی.