۱۰ حقیقت جالب دربارۀ شکل اولیۀ فوتبال
شواهد بازی فوتبال در انگلستان به دوره‌ی قرون وسطی بازمی‌گردد، زمانی که برای منعِ آن تلاش‌های زیادی میشد. اما فرم اولیه فوتبال چه شکلی داشت؟
شواهد بازی فوتبال در انگلستان به دوره‌ی قرون وسطی بازمی‌گردد، زمانی که برای منعِ آن تلاش‌های زیادی میشد. اما فرم اولیه فوتبال چه خصوصیاتی داشت؟ چگونه بازی میشد؟ آیا قانون داشت؟ خشن بود؟ اگر چنین بود، آیا فرمانروایان و دولت‌ها آن را منع کردند؟ این ورزش برای مردم عادی چه معنایی داشت؟ آیا مانند امروز بخشِ جدایی‌ناپذیر جامعه بود؟
در این‌جا با ده حقیقت و دانستنی جالب دربارۀ شکل اولیۀ فوتبال مدرن آشنا می‌شوید.
۱. فرم اولیه فوتبال ترکیبی از فوتبال و راگبی بود
به احتمال زیاد، فوتبال اولیه شبیه راگبی یا فوتبال آمریکاییِ امروز بازی میشد. در گزارشی از سال ۱۶۰۲ آمده است که این بازی شامل گلاویز شدن است که به آن باتینگ (butting) می‌گویند؛ به این معنا که بازیکنی که توپ را در اختیار دارد می‌تواند برای دور نگهداشتنِ بازیکن دیگر، با مشتِ بسته به سینه‌ی او بزند.
۲. فوتبال نام‌های منطقه‌ای و احتمالاً قوانین منطقه‌ای داشت
در کوُرن‌وال، فوتبال را هِرلینگ (hurling) به معنای پرتاب کردن و در ایست‌آنگِلیا آن را کَمپینگ (camping) می‌نامیدند. این احتمال وجود دارد که فوتبال در نحوه‌ی اجرا، تفاوت‌های منطقه‌ای داشته است. برای مثال، هِرلینگ در کوُرن‌وال یک بازی بود که در آن، بازیکنان ملزم به رعایت قوانین زیادی بودند از جمله اینکه بازیکنی که توپ را در اختیار دارد هر بار تنها به یک بازیکن می‌تواند ضربه بزند. نقض این قوانین به نفع تیم مقابل بود.
۳. ناحیه‌ی بازی می‌توانست وسیع باشد بدون هیچ دروازه یا دروازه‌بانی
هیچ زمینِ بازی مختص فوتبال وجود نداشت در عوض بازی می‌توانست در ناحیه‌ای به وسعت ۳ تا ۴ مایل در میان مزارع، دهکده‌ها و روستا‌ها برگزار شود. از آنجا که فضای بازی وسیع بود، بعید است دروازه یا دروازه‌بانی داشته باشد. به احتمال زیاد، بازیکنان تلاش می‌کردند به یک خط انتهایی برسند (مانند بازی راگبی). بر اساس گزارشات، این خطوطِ فرضی می‌توانست اسب‌های نجیب‌زادگان، بالکن کلیسا‌ها یا یک دهکده‌ی دوردست باشد.
۴. بازی شامل مبارزه میان گروه‌هایی با اندازه‌های مختلف میشد
در قلبِ بازی، میان دو گروه رقابت وجود داشت. این گروه‌ها می‌توانستند اهالی دهکده‌ها یا مشاغل مختلف باشند یا فقط یک دهکده در قالب دو تیم. در مورد تعداد بازیکنان، بر اساس شواهد موجود از پرونده‌های دادگاهی علیه کسانی که از دستوراتِ بازی سرپیچی کردند، تعداد بازیکنان تیم هیچ محدودیتی نداشت و می‌توانست شامل صد‌ها بازیکن شود و لزومی نداشت تعداد بازیکنان دو طرفِ مساوی باشد.
۵. فوتبال تجهیزات خاصی نداشت
فرم اولیه فوتبال هیچ تجهیزاتی نداشت، اگرچه طبق برخی گزارشات، بازیکنان بیشترِ لباس‌هایشان را درمی‌آوردند و احتمالاً فقط زیرپوش کتان به تن داشتند. بر اساسِ تحقیقاتِ پروفسور ماریا هِیوارد از دانشگاه ساوث‌هَمپتِن، هِنری هشتم سال ۱۵۲۶ کفش‌های مخصوص بازی فوتبال را سفارش دارد. این کفش‌ها از چرم ایتالیایی ساخته شده بود و چهار شیلینگ (حدود ۱۶۰ پوند امروزی) قیمت داشت و کورنِلییِس جانسون؛ کفاش رسمی هِنری آنها را دوخته بود.
بازی فوتبال در بریتانی، سال ۱۸۴۴
۶. بازی می‌توانست بی‌نظم و خطرناک شود
برخی مورخان، فرم اولیه فوتبال را به خاطر بازی‌های منچستر در سال ۱۶۰۸ و ۱۶۰۹ «وحشیانه» و بازیکنان آن را هرزه و پرآشوب توصیف کردند. در جریان آن بازی‌ها، پنجره‌ها شکسته میشد و بازیکنان مرتکب قانون‌شکنی‌های زیادی علیه محلی‌ها میشدند. ماهیتِ خطرناک بازی از گزارشات پزشکی قانونی مشهود است: روز یکشنبه، ۴ فوریه‌ی ۱۵۰۹ در کورن‌وال، بازی فوتبالی برگزار شد که در آن، جان کولینگ با شدت و سرعت به سمت نیکولاس جانی می‌دود. نیکولاس، جان را با چنان نیرویی به زمین پرتاب میکند که موجب شکستن پایِ او میشود و سه هفته بعد جانش را از دست میدهد. سال ۱۵۸۱ در میدِلسِکس، بر اساس گزارش پزشکی قانونی، راجِر لادفورد برای گرفتن توپ در حال دویدن است که دو نفر همزمان سعی میکنند با دست جلوی او را بگیرند. ضربات آن دو به سینه‌ی راجر آنقدر قوی است که بلافاصله منجر به مرگ او میشود.
۷. مقامات تلاش کردند بازی را ممنوع کنند یا جایگزینی برای آن پیشنهاد دهند
پادشاهان قرون وسطی و مقامات محلی برای منع این بازی دستوراتی صادر کردند و فرم اولیه فوتبال نیز از این قاعده مستثنی نبود. برای مثال، دستوراتی علیه بازی فوتبال در سال ۱۴۹۷ و ۱۵۴۰ توسط هِنری هفتم و هِنری هشتم صادر شد. این دستورات با زمان جنگ (هنری هفتم بیم حمله‌ی اسکاتلندی‌ها را در سال ۱۴۹۷ داشت) و همینطور دستور پیوریتن‌ها مصادف بود؛ زمانی که آنها مخالفِ هرگونه بازی ورزشی در روز‌های یکشنبه بودند. برخی شهر‌ها جایگزین‌هایی را پیشنهاد کردند؛ مثلاً سال ۱۵۴۰ برای متوقف کردنِ «افراد شیطان‌صفت» از بازی فوتبال، مسابقه‌ی دو به رهبری شهردار پیشنهاد شد، اما بی‌فایده بود.
۸. احتمالاً بازیکنان از خشونت لذت می‌بردند
یک فرضیه این است که نبرد‌های فوتبالی تصادفی نبودند بلکه نوع متعادل‌کننده‌ای از تفریح بودند. در تایید این فرضیه شواهدی وجود دارد که نشان میدهد در برخی روز‌های مقدس، دهکده‌ها به عنوان سرگرمی، نبرد‌هایی مانند مسابقات بوکس را ترتیب می‌دادند و این نبرد‌ها به مردم اجازه‌ی ابراز پرخاشگری و رهاسازیِ تنش‌ها را می‌داد. فرم اولیه فوتبال احتمالاً شکل مشابهی از این ابراز خشم بود.
شکل اولیه فوتبال در فلورانس، ایتالیا
۹. فوتبال بخشی از بافت جامعه بود
برخی مورخان این بازی را «فوتبال مردمی» نامیدند به این معنا که در جامعه بازی مرسومی بوده است. فوتبال قطعاً در روز‌های مقدس برگزار میشد، از جمله مسابقه‌ی فوتبال شِرُو تاید که روز سه‌شنبه‌ی شِرُو یا سه‌شنبه‌ی اعتراف برگزار میشد. ارتباط بازی فوتبال با فستیوال‌های مذهبی به این معنا بود که فوتبال با مراسم کلیسایی گره خورده بود؛ بنابراین برای درک فوتبال به معنای مردمی آن باید برخی از مسابقات را برای مردم آن زمان مقدس در نظر بگیریم.
۱۰. بازی فوتبال برای خانواده سلطنتی لذت‌بخش بود
اگرچه فوتبال ورزش نجیب‌زادگان (مانند شمشیربازی، تنیس، شکار با شاهین و اسب‌سواری با نیزه) در نظر گرفته نمی‌شد، این احتمال وجود دارد که پادشاهان و ملکه‌ها از تماشای آن لذت می‌بردند. در دژ اِستِرلینگ، در محوطه بزرگ اتاق ملکه بین سالهای ۱۵۳۷ و ۱۵۴۲ شواهد بازی فوتبال کشف شد، زمانی که شاه جیمز چهارم در حال بازسازی آن بود. دختر شاه جیمز (که بعداً ماری، ملکه اسکاتلند شد) در دژ استرلینگ زندگی می‌کرد و از فوتبال لذت می‌برد و بعد‌ها خاطره‌ای از فوتبال را در دفتر خاطراتش ثبت کرد. شاید زمانی که تمام اسباب و اثاثیه برای بازسازی عمارت از وسطِ راه برداشته شده بود، ماریِ جوان داخل دژ فوتبال بازی می‌کرد. سالهای بعد، پسر ماری؛ جیمز ششم از اسکاتلند و جیمز اول از انگستان در ستایشِ بازی‌های میدانی، متون دل‌پذیر و منصفانه‌ای نوشتند. سال ۱۶۱۸، جیمز برای محکوم کردن تلاش‌های پیوریتن‌ها برای منع ورزش‌ها، «اعلامیه پادشاه به رعایای خود در مورد ورزش‌های قانونی» را صادر کرد.
پسر جیمز؛ شاه چارلز اول نیز نسخه‌ای از آن را صادر کرد و اصرار داشت روحانیون در هر کلیسای محلی آن را با صدای بلند بخوانند. در دوران جنگ داخلی و دوران میان‌پادشاهی (دوره حکومت موقت) تمام خوش‌گذرانی‌ها و بازی‌ها ممنوع شد، اما زمانی که چارلز دوم در ماه مه ۱۶۶۰ از طریق لندن موفق به پیشروی شد، جشن‌های سنتی که فوتبال یکی از آنها بود دوباره رونق گرفت.
