کشفیات تازه در یک کشتی غرق شده ۳۶۰۰ ساله

حین حفاری‌های باستان‌شناسی زیرآب در لاشه‌ی کشتی عصر برنز که قدمتش به قرن شانزدهم قبل از میلاد باز می‌گردد، دو وزنه‌ی سربی به وزن ۲۲ و ۴۴ گرم کشف شدند. سال ۲۰۱۸، لاشۀ این کشتی که قدمتش به ۱۶۰۰ قبل از میلاد باز می‌گردد، در سواحل غربی آنتالیا در جنوب ترکیه توسط دپارتمان تحقیقات زیرآبی دانشگاه آنتالیا کشف شدند. سرپرست تیم باستان‌شناسی، هاکان اونیز درباره‌ی وزنه‌های سربی به کار رفته در زندگی تجاریِ ۳۶۰۰ سال پیش می‌گوید: «ما وزنه‌های سربی کشف کردیم که بین ۳۵۰ لاشه‌ی کشتی شناسایی‌شده، دیده نشده بودند!»

لاشه‌ی این کشتی که ۱۴ متر طول دارد در عمق ۵۰ متری یافت شد و ۱.۵ تن شمش مسی درون آن وجود داشت. محققان برای خلق اسکن‌های سه‌بعدی از شمش‌های درون کشتی از بررسی‌های سونار، اسکن‌های عکس و موزاییک‌های تصویری استفاده کردند و دریافتند شمش‌ها از معادن قبرس برداشته شده و سپس در قرون پانزدهم و شانزدهم پیش از میلاد به شکل قالب درآمده است.

هاکان اونیز می‌گوید: «این کشتی احتمالاً در مسیر سفر به منطقه‌ی آجیان از قبرس گرفتار طوفان شده. بار این کشتی شمش‌های مسی بوده و نوع آن شمش‌ها در تاریخ‌گذاری کشتی به ما کمک کرد. شاید بتوان گفت این قدیمی‌ترین کشتی حامل کالا‌های صنعتی است. این شمش‌های مسی یک ویژگی مهم دارند. اگر آن زمان، مصریان قدرت غالب منطقه بوده‌اند، ممالک دیگر منطقه از قبیل قبرس یا کاخ‌های مینوسی‌ها یا آشوری‌ها، با این شمش‌های مسی به مصریان مالیات پرداخت می‌کردند.»

هاکان با اشاره به کشف انواع شمش‌های مسی در لاشه‌ی کشتی می‌گوید: «ما سرنخ‌هایی را درباره‌ی نحوه‌ی ساخت این شمش‌ها در قرن شانزدهم پیدا کرده‌ایم.»

با توجه به وزنه‌های سربی که یکی از آن‌ها ۲۲ گرم و دیگری ۴۴ گرم است، احتمالاً یک تاجر سوری مسافر این کشتی غرق‌شده بوده است. به نقل از اونیز: «شاید تاجران با وزنه‌های خودشان به هر کجا سفر می‌کردند. بنابراین، تاجر این کشتی هم با وزنه‌های سربیِ ۲۲ و ۴۴ گرمی خودش سفر می‌کرده. این تاجر که صاحب وزنه‌ها بوده، احتمالاً به سراغ معادن مختلف مسی در قبرس می‌رفته و از یک معدن مثلاً ۱۰ شمش و از معدن دیگر ۲۰ شمش جمع‌آوری کرده و آن‌ها را بار کشتی می‌کرده. چیزی که ما فهمیدیم این است که این کسب و کار نه تنها یک نوع تجارت دریایی بوده، بلکه این تاجر یک به یک به سراغ معادن می‌رفته و آن‌ها را خریداری می‌کرده و شاید با استفاده از واحد‌های وزنی خودش چیز دیگری را وزن می‌کرده.»

اونیز در ادامه‌ی صحبت‌هایش گفته است که تقریباً ۳۵۰ لاشه‌ی کشتی در مرز‌های آنتالیا و مِرسین در طول حفاری‌های باستان‌شناسی زیر آبی که آن‌ها از سال ۱۹۹۹ انجام داده‌اند، شناسایی شده است.»