کشف معبد گمشده در یک میخانه اسپانیایی!

این اکتشاف که خبر آن روز سه‌شنبه اعلام شد یک سازه‌ی قرن چهاردهمی را در رده‌ی نادری از کنیسه‌های قرون وسطایی قرار می‌دهد که سال‌ها پس از تبعید یهودیان اسپانیایی در سال ۱۴۹۲ هنوز تقریبا سالم مانده است. تنها چهار کنیسه‌ی بجامانده در اسپانیا پس از سال ۱۴۹۲ شناسایی شدند (دو مورد آن‌ها در تولِدو، یکی در سگوویا و یکی در کوردوبا).

در مدت هفت قرن، کاربری این کنیسه چند بار عوض شده است؛ از کلیسا و بیمارستان گرفته تا یتیم‌خانه و رستوران و نهایتا یک میخانه. بیش از ۴۰۰ سال پیش، اشاراتی به این معبد گمشده شده است. رودریگو کارو اهل اوتررا، مورخ، شاعر و کشیش محلی در کتاب «تاریخ شهر» که در سال ۱۶۰۴ نوشته است می‌گوید: «در آن مکان، تنها مردمان خارجی و یهودی بودند ... که کنیسه‌ی خودشان را داشتند؛ جایی که بیمارستان میسریوکوردیای امروزی است.»

شورای شهر اوتررا تصمیم گرفت سال ۲۰۱۶ این ساختمان را خریداری کند. با وجود این، قیمت خرید منجر به جروبحث شد. منتقدان با توجه به اینکه شواهد محکمی مبنی بر اینکه کنیسه‌ی مذکور واقعاً در آن مکان است یا نه وجود ندارد، تردید داشتند که آیا قیمت خرید پیشنهادشده واقعاً ارزشش را دارد؟

منتقدان می‌گفتند هیچ نقشه یا سوابق رسمی که این کنیسه‌ی قرون وسطایی را توصیف کرده باشد در دست نیست، چون جوامع یهودی در اسپانیایِ پیش از تبعید، استقلال زیادی داشتند از جمله دادگاه‌های قانونی و سیستم‌های مالیاتی خودشان. افزون بر این، تصور می‌شد که حتی اگر بیمارستانی هم روی کنیسه ساخته شده باشد، دیگر چیزی از سازه اصلی باقی نمانده است.

اما به رغم مخالفت‌ها، شهر به در اختیار گرفتن مالکیت این کنیسه اصرار داشت و دستور بررسی باستان‌شناسی این سازه را در نوامبر ۲۰۲۱ صادر کرد. حالا تیم باستان‌شناسی داستان رودریگو کارو را با شناسایی این موارد تایید کرده است: نمازخانه‌ی کنیسه، نیمکت‌های دورادور، هِچال (اصطلاح یهودیانِ سفاردی برای صندوقچه تورات) و اتاق کوچک یا فرورفتگی دیوار، یعنی جاییکه طومار‌های کتاب مقدس نگهداری می‌شد.

میگِل آنژ دِ دیوسِ باستان‌شناس به خبرنگاران گفته است: پس از سال‌ها تحلیل دیواره و کف این سازه «نخستین چیزی که باید تایید کنیم حضور نمازخانه است. عناصر اصلیِ کنیسه از قبیل تالار ورودی یا نیمکت‌های دورادوری که در این مطالعه کشف شدند، حالا مدارکی هستند که تایید می‌کنند ما در واقع نمازخانه یا تالار مناجات را یافته‌ایم.» میگل آنجل دِ دیوس و تیمش اکنون امیدوارند سکوی خطابه و وان مخصوص مراسم مذهبی را هم شناسایی کنند.