مروری بر داستان تبعید بنی اسرائیل / آیا یهودیان از ابتدا ساکن سرزمین شیر و عسل بوده اند؟

به گزارش خبر فوری، ادعای گروهی از یهودیان در رابطه با فلسطین مساله ای است که بیشتر از اینکه به تاریخ این قوم مربوط باشد به روایات و برداشت دینی آنها مرتبط می شود. برای فهم این موضوع باید نگاهی به کتاب مقدس (تنخ) داشته باشیم.

از موسی تا یوشع/ آغاز تصرف سرزمین شیر و عسل

بر اساس روایت کتاب مقدس، یهودیان در زمان حضرت یوسف (ع) به مصر مهاجرت می کنند اما آرام آرام توسط مصری ها به بردگی و بیگاری گرفته شده و زندگی آنها به سختی می گراید.

در این شرایط موسی (ع) ظهور کرده و آنها را از مصر خارج می کند. یهودیان با کمک موسی از تبعیدگاه خود خارج می‌شوند. یهوه (خدای یهودیان) به موسی و قومش وعدۀ سرزمینی را می دهد که در آن نهر شیر و عسل وجود دارد.

با این حال، شرط پیروزی یهودیان بر دشمنان و حضور در این سرزمین این است که آنان با یهوه عهد ببندند و به شریعتش مو به مو عمل کنند تا در نهایت، به سعادت رسیده و یهوه سرزمین نهر شیر و عسل را به آنان بدهد.

بر اساس روایت کتاب مقدس، یهوه به موسی (ع) دستور می دهد که با یهودیان به سرزمین اصلی فلسطین که همان ارض موعود است حمله کنند. یهوه می گوید همه مردم سرزمین فلسطین از آن یهودیان است و آنان باید شهر را خالی از سکنه کنند.

حملات یهودیان در زمان یوشع، جانشین موسی شدت می گیرد. بسیاری از شهرهای سرزمین موعود به دست یهودیان تصرف و نابود می شود. یهودیان سپس شروع به بازسازی شهرها کرده و خود در آن سکنی می گزینند.

عصر طلایی داوود و سلیمان

بعد از پایان عصر یوشع، عصر پیامبران آغاز می شود. در آن زمان، یهودیان اراضی بسیاری را از دست می دهند. اتفاقات تلخ باعث می شود آنها دست کمک به سمت یهوه دراز کرده و از سموئیل (ع)، پیامبر یهود بخواهند که از خدا بخواهد یک «پادشاه» (ملک) برای آنها تعیین کند. یهوه شائول (طالوت) را به عنوان پادشاه یهود برمی گزیند.

شائول که مردی قوی بنیه و زیرک است شروع به جنگ با فلسطینیان می کند و می تواند اراضی بسیاری را تصرف کند اما به علت نافرمانی و عدم رعایت دقیق فرامین یهوه، توسط خداوند از پادشاهی عزل شده و جای خود را به داوود می دهد.

با آغاز پادشاهی داوود سراسر سرزمین فلسطین به تصرف یهودیان در می آید. دوران پادشاهی داوود و پسرش سلیمان، عصر طلایی یهودیان است و آنها توانستند در این دوران بیشترین اراضی به اصطلاح تاریخ خود را تصرف کنند.

از عصر دو قلمرو تا تبعید اول

بعد از فوت سلیمان (ع)، به علت نافرمانی و سرکشی یهودیان، خداوند سرزمین واحد یهودیان را به دو پادشاهی یهودیه و اسرائیل تقسیم می کند و از یکی شدن این سرزمین واحد جلوگیری می نماید.

دو پادشاهی یهودیه و اسرائیل دائما با هم به جنگ می پردازند و پادشاهانی فاسق بر این دو سرزمین حکومت می کنند. هر دو قلمرو آرام آرام روند سقوط را پیش می گیرند. شریعت یهودی فراموش می شود و فساد جامعه را در بر می گیرد.

این اتفاقات باعث سقوط یهودیه و اسرائیل می شود. ابتدا آشوری ها در سال 740 قبل از میلاد به اسرائیل حمله کرده و آن را تصرف می کنند و سپس، بابلی ها و پادشاهان بخت النصر به یهودیه حمله کرده و آنجا را ویران می کنند. بخت النصر معبد سلیمان را ویران می کند و یهودیان را به بابل تبعید می کند. یهودیان از این رویداد با نام «تبعید نخستین» یاد می کنند.

از عصر بازگشت به اورشلیم تا تبعید دوم

براساس آنچه ادعا می شود، در سال 539 ق م  یهودیان به دستور کورش کبیر مجددا اجازه بازگشت به اورشلیم و سرزمین یهودیه و اسرائیل را پیدا می‌کنند.

آنها معبد سلیمان را بازسازی کرده و شهر را نیز از نو می سازند. در سال 460 ق م گروهی از یهودیان که در دربار ایران به جاه و مقام رسیده بودند به یهودیه بازگشته و در آنجا نظم را برقرار می کنند. عذرا مهم ترین شخصیتی است که در این سال ها ظهور می کند.

با این حال، یهودیان دیگر نمی توانند به شکوه گذشته بازگردند. در سال 323 ق م اسکندر مقدونی سراسر سرزمین یهودیه و فنیقیه را تصرف می کند و یهودیان بار دیگر تابع یک حکومت غریبه می شوند.

در سال 167 ق م یهودیان مکابی علیه سلوکیان (جانشینان اسکندر) شورش کرده و حکومتی مستقل را بنیان می‌گذارند. بعد از مکابیان، حشمونیان هم به قدرت می رسند تا به مدت چند دهه یهودیان از حکومتی مستقل و یهودی برخوردار باشند. در این دوره کتاب مقدس به تحریر در می آید و شهرها نظم و نسق سابق خود را باز می یابد.

با این حال، روزگار خوش یهودیان دیری نمی پاید. در سال 63 ق م رومی ها به رهبری پومپی یهودیه و اسرائیل را تصرف می کنند و  یهودیان همگی تابع امپراطوری روم می شوند.

بعد از این اتفاق، تاریخ یهودیت وارد عصری جدید می شود؛ عصری پرتحول و پرماجرا که در نهایت به تبعید مجدد یهودیان می انجامد. در سال 40 الی 4 ق م هرود کبیر از جانب رومی ها جانشین حشمونیان می شود و اسرائیل و یهودیه رسما یکی از کلونی های رم می گردد.

در سال 4 ق م مسیح (ع) ظهور می کند و جامعه یهودی با یک انقلاب بزرگ مواجه می شود. مسیح (ع) در سال 26 میلادی به صلیب کشیده می شود.

چندی بعد، یهودیان فریسیِ تندرو شروع به شورش علیه رومی ها می کنند. اولین جنگ یهود – روم در سال 70 میلادی رخ می دهد. این جنگ در نهایت به تخریب معبد و نابودی اورشلیم می انجامد.

در سال 73 میلادی مسیحیت آرام آرام جای یهودیت را می گیرد و یهودیان که حالا در جنگ نیز شکست سختی از رومیان خورده بودند، به تبعید دوم می‌روند.

یهودیان معتقدند تبعید دوم پایان حضورشان در سرزمین موعود است. پس از این اتفاق، یهودیان به سرزمین های مختلف تبعید می شوند. یهودیان حاضر در ممالک شرقی و غالبا اسلامی «سفارادی» و یهودیان حاضر در ممالک غربی و غالبا مسیحی «اشکنازی» نامیده می شوند.

تاریخ یا افسانه؟

بخشی از باورهای تاریخی یهودیان دینی و بخشی دیگر تاریخی است. همانطور که شلومو زند، مورخ و متفکر یهودی می گوید، تفکر صهیونیسم و باور به اینکه یهودیان یک ملت واحد بوده اند که تبعید شده و حالا باید به سرزمین خود بازگردند بیشتر یک داستان است که یهودیان دوست دارند به آن باور داشته باشند.

در واقع، طبق روایات تاریخی اولا خود یهودیان سرزمین فلسطین را به زور و با جنگ از دست ساکنان آن بیرون آوردند و ثانیا، بعد از تبعید دوم هرگز قوم واحد پراکنده ای نبودند که حالا به صورت واحد به سرزمین خود بازگردند بلکه از اقوام و گروه های مختلفی بوده اند که به داستان و ایده ای واحد اعتقاد داشته و دارند (اینجا بخوانید).

هر چند نباید فراموش کرد که برخی مورخان معتقدند اصولا تبعید دوم رخ نداده و یهودیان ساکن یهودیه و اورشلیم آرام آرام مسیحی شدند و هرگز از شهر خود بیرون انداخته نشدند.

به هر صورت، آنچه امروز در اراضی اشغالی می‌گذرد، چیزی به جز تبعیض نسبت به فلسطینیان و تلاش برای حذف مسلمانان نیست. همان رفتاری که باعث شده تا در روز قدس، میلیون‌ها مسلملن در جهان اسلام علیه صهیونیست‌ها راهپیمایی کنند.