کشف کشتی غرق‌شدۀ ۱۵۰ ساله که کاملا «صدف‌پوش» شده است

مستندسازانی که کشتی «آفریقا» را کشف کرده‌اند می‌گویند: «صادقانه ما فقط انتظار داشتیم انبوهی از سنگ‌ها را اینجا پیدا کنیم.» تیم دو نفری ایوون دربرت و زک ملنیک که زن و شوهر هستند، به تازگی در ماه ژوئن در عمق ۸۵ متری نزدیک شبه جزیره بروس در اُنتاریوی کانادا، لاشه صرف‌پوش این کشتی را کشف کردند.

آن‌ها از فهمیدن این که نام پناهگاهی که در آن زندگی می‌کردند برگرفته از نام کاپیتان گمشده کشتی آفریقاست، شگفت زده شده بودند.

ایوون دربرت و زک ملنیک با دوربین پیشرفتۀ خود پس از یافتن لاشه

ملنیک می‌گوید: «ما اطلاعاتی دریافت کردیم مبنی بر اینکه دانشمندانی که بررسی ماهی‌های دور از کرانه را انجام می‌دادند متوجه یک ناهنجاری در خوانش سونار خود شده‌اند که در اصل یک برآمدگی غیرمعمول در بستر دریاچه‌ای است که در حالت معمول باید صاف باشد.» 

این زوج متخصص در فیلمبرداری زیر آب با استفاده از وسایل پیشرفته و مجهز به سیستم دوربین فوق‌العاده کم نور و وضوح بالا هستند.

دربرت می‌گوید: «ما ربات‌مان را بسته‌بندی کردیم، چند دوست و سگشان را خبر کردیم و به مقصدی که فکر می‌کردیم یک قایق‌سواری سرگرم‌کننده در روز شنبه باشد، حرکت کردیم. زهپاد (Rove) را بدون هیچ انتظار بزرگی در آب متلاطم پرت کردیم. «ما فقط برای چند دقیقه پایین بودیم که ناگهان یک سازه عظیم از اعماق ظاهر شد؛ لاشۀ یک کشتی غرق شده بود. ما نمی‌توانستیم چیزی را که می‌بینیم باور کنیم».

سینه پوشیده شده از صدف کشتی آفریقا

در دو سال گذشته، این زوج روی یک مستند بلند به نام All Too Clear: Beneath The Surface Of The Great Lakes کار کرده‌اند. این مستند درباره «کادریلیون‌ها» یا همان صدف کوآگا است که اکنون روی دریاچه را پوشانده‌اند. آن‌ها از طریق فیلتراسیون شدید خود، دید زیر آب را افزایش داده و عنوان فیلم نیز به آن‌ها اختصاص داده شده است. 

به گفته این زوج، کوآگاها از زمان ورود به دریاچه‌های بزرگ در دهه ۱۹۹۰، از بستگان خود یعنی صدف‌های گورخری پیشی گرفته‌اند و اکوسیستم دریاچه‌های بزرگ را در مقیاس بزرگ چنان بازمهندسی کرده‌اند که از زمان یخ‌رودها دیده نشده است.

دربرت می‌گوید: «کوآگاهای زیادی دریاچه‌های بزرگ را تصفیه می‌کنند به حدی که دریاچه‌ها اکنون سه برابر شفاف‌تر از قبل از حضور صدف‌ها هستند.» همین شفافیت آب بود که تیم را قادر ساخت تا لاشه عمودی به عمق ۸۵ متری را به وضوح و بدون نور اضافی ببیند. از سوی دیگر، پوشیده شدن لاشه با صدف‌های مهاجم، هر گونه امیدی را برای شناسایی کشتی صرفاً با خواندن نام آن روی بدنه، ناامید می‌کرد.

قسمت عقب کشتی

انتاریو مجوز باستان‌شناسی را برای فیلمسازان صادر کرد تا آن‌ها بتوانند به فیلمبرداری، بررسی و اندازه گیری لاشۀ کشتی بپردازند. پاتریک فولکز مورخ دریایی محلی و اسکارلت یانوساس باستان‌شناس نیز برای کمک به شناسایی لاشه به آن‌ها پیوستند. 

غرق شدن در طوفان برف

کشتی ۴۵ متری آفریقا با دکل ۸ متری در سال ۱۸۷۳ برای حمل مسافر و کالا ساخته شد، اما پس از سوختن در خط بارگیری کشتی در سال ۱۸۸۶، به عنوان یک قایق بخار برای باربری بازسازی شد. 

صبح روز ۴ اکتبر ۱۸۹۵، آفریقا از اوهایو در ایالات متحده آمریکا، با یدک‌کشی کشتی دیگری به نام Severn عزیمت کرد. هر دو کشتی با زغال سنگ به مقصد Owen Sound در انتاریو بارگیری شده بودند. 

اما سیم بکسل در جریان یک طوفان برفی در اوایل فصل از هم جدا شد و Severn به گل نشست و از هم پاشید. می‌دانیم یکی از بسیاری از کشتی‌های شکسته شده در سواحل غربی شبه جزیره بروس، Severn بوده است. خدمه آن نجات یافتند، اما آفریقا ناپدید شد. 

ابعاد اندازه‌گیری‌شده در دومین غواصی و زغال‌سنگ دیده‌شده در میدان زباله‌های کشتی، برای تایید هویت لاشه کافی بود.

زغال سنگ‌های ریخته شده در سینه کشتی 

ملنیک و دربرت وقتی متوجه شدند محل خانه آن‌ها در خلیج لارسن در شبه جزیره بروس به افتخار کاپیتان کشتی آفریقا، هانس پی لارسن نامگذاری شده، شگفت زده شدند. در واقع Severn تنها چند صد متر دورتر از محل زندگی آن‌ها تاسیس شده بود.

ملنیک می‌گوید: «قبل از کشف آفریقا، کار ما روی تأثیرات زیست‌محیطی صدف‌ها متمرکز بود که ماهیگیری را در اطراف دریاچه‌ها ویران کرده‌اند.» 

«ما تأثیری که آن‌ها می‌توانند بر میراث فرهنگی ما داشته باشند را در نظر نگرفته بودیم، اما صدف‌ها واقعاً همه چیز را در آب‌های عمیق دریاچه‌های بزرگ تغییر داده اند.» 

فیلم All Too Clear قرار است سال آینده به مرحلۀ اکران برسد.