متن نامه شهید چمران به صادق طباطبایی چه بود؟
شاید نوشتن یک متن یا یک نامه از طرف یک نخبه برای همه جالب باشد. حالا اگر این نخبه فقط یک نخبه علمی نباشد که در نظامی گری نخبه باشد، در اخلاق و رفتار و... موضوع را جالب تر می کند. مصطفی چمران یکی از همان هاست که دستنوشتهها و نامه هایش همیشه مورد نظر بوده است.
در بین اطرافیانمان بعضی ها نخبه اند. این نخبه بودن بیشتر در یک جنبه خود را نشان می دهد. اما بعضی آدم ها در همه جهات نخبه می شوند. مصطفی چمران یکی از همان هایی بود که نه تنها نخبه علمی که نخبه نظامی هم بود، در عرفان هم سرآمد بود. در اخلاق هم و... .
او پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، مدت ها در کنار مردم لبنان و فلسطین به مبارزه علیه اشغالگران صهیونیسم پرداخت. وی در همان سال ها در نامه ای خطاب به مرحوم دکتر صادق طباطبایی اینگونه نگاشته است:
صادق مهربانم سلام گرم برادرت را بپذیر. گرامی نامه تو را دیروز از مجلس دریافت داشتم و سعی دارم الآن توسط برادر محمد صالح برای شما بفرستم. درباره مطلب راجع به آقای صدر همانطور که می دانید سازمان امنیت شاه و سفیر پست فطرتش قدر در بیروت به جان آقای صدر افتاده اند و تحریک هایی که آدمی را ناراحت می کند. آقای صدر جوابی رسمی در رد مطالب تحریف شده می نویسند و برای شما می فرستند، همچنین مقاله خود را در روزنامه های لبنان چاپ خواهند کرد و ما عین روزنامه ها را برای شما خواهیم فرستاد. ضمناً از طرف جوانان مسلمان آمریکا مبلغ 3000 دلار برای کمک به رزمندگان فلسطینی ارسال شده بود که به رهبر آنها داده شد و خیلی تشکر کرد و حتی از نوشته ها و جزوه های فارسی شما درباره فلسطین یاد کرد و خیلی تحت تاثیر قرار گرفته بود. به او گفته شد که شما در آلمان کنگره اسلامی دارید. او گفت که پیامی شخصاً برای شما تهیه خواهد کرد و یکی از نمایندگان خود را خواهد فرستاد تا در کنگره شما بخواند. بنابراین لطفاً شما خود را آماده کنید.
درباره حمید چیزهایی نوشته بودید. برداشت شما صحیح است. آنچه خوبان همه دارند او تنها دارد. شریعتی را آنطور می شناسد و غیره در حالی که از ایران پرسیدم شریعتی گفته که او را نمی شناسد. همچنین آزمایش های دیگری نیز کردم که نتیجه اش به کلی منفی بود... اما هنوز نمی توانم به او نسبتی بدهم زیرا اتهاماتی که دوستان به او نسبت می دهند، اثبات نشده است فقط ما باید پرهیز کنیم و خود را و دوستان خود را به خطر نیندازیم. شاید دلیل این دروغ گفتن های او «عقده» باشد. او عقده زیاد دارد؛ عقده شکست و عقده عقب ماندگی... و عقده های دیگر... صهری به من نامه ای نوشت و گفت که حمید نامه او را باز کرده و خوانده است یکی از آنها نامه ای بود که من به صهری نوشته بودم و در آن نامه شرحی درباره حمید داده بودم که مواظبت کند که حمید دروغ زیاد می بافد. ولی حمید این نامه را دیده است و بنابراین هیچ استبعادی ندارد به من بد بگوید و حتی با آقای صدر و بالاخره به دکتر شریعتی به هر حال خود را فقط از شرش محفوظ بدارید. درباره فلسطین ان شاءالله می بینم و هر چه بیایم از جزوات و غیره برای شما می فرستم و شاید بدهم ترجمه کنند.
درباره سفر روسیه حقیقت این است که می خواستم بنویسم که سفرنامه ای بشود و منتشر گردد. آقای صدر زیاد راضی نبودند زیرا تجزیه و تحلیل ما به سلیقه روس ها خوش آیند نیست و این در حال حاضر به صلاح ما نخواهد بود این مطلب سبب شد که دست نگه بدارم و یا نوشته را به سفر دیگری موکول کنم. درباره آمدن من به آلمان هنوز خبری نشده است و من هم خیلی خیلی مشتاق دیدار شما هستم و ان شاءالله که دیدارها تازه خواهد شد. قطب زاده نامه ای نوشت و ترجمه روزنامه ای را می خواست، من قبلاً آن را برای او فرستاده ام ان شاءالله تا به حال رسیده است آقای صدر حالشان خوبست فقط گاهگاهی نفس تنگی برایشان پیدا می شود و ایشان را رنج می دهد. پری خانم و حورا و ملیحه به ایران رفته اند (دو هفته) و آقای صدر تنها هستند و پسرها کار خانه می کنند و غذا می پزند. امشب در مجلس در حضور ایشان بودم و خود ایشان غذا را ترتیب می دادند زیرا بچه ها صور هستند. قرار شد که آقای صدر نامه جوابیه خود را در رد تحریفات سازمان امنیت بنویسند و همراه با این نامه بفرستند ولی بهتر است که انتشار آن حداقل تا یک هفته دیگر به تاخیر بیفتد تا... و بچه ها از ایران برگشته باشند. بنابراین نامه برای شما ارسال می شود تا در این مدت 10 روز شما کار تایپ و چاپ و غیره را انجام دهید و انتشار آن در موقعی باشد که مسافرین برگشته باشند. ضمناً روزنامه های عربی را نیز به محض انتشار برای شما خواهم فرستاد. نامه آقا سید در اولین فرصت ارسال می گردد.
از قول من به همه دوستان و همفکران سلام برسانید. موفقیت و سلامتی همه شما را از خدای بزرگ آرزو می کنم.
ارادتمند شما مصطفی چمران
برشی از کتاب خاطرات سیاسی اجتماعی دکتر صادق طباطبایی؛ ج 2، ص 319 – 321