دایناسوری که خاص‌ترین شاخ‌های تاریخ را داشت

نام دایناسور جدید را  لاکیسِراتوپس رانگیفورمِس  (Lokiceratops rangiformis) گذاشته‌اند؛ این یکی از بزرگ‌ترین و پرآذین‌ترین دایناسورهای شاخداری است که تاکنون کشف شده است. 

این دایناسور شاخدار ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که برخی از آن‌ها را دانشمندان پیش از این هرگز ندیده بودند. عجیبتر از همه، شاخ‌های غول‌پیکری شبیه تیغه‌های خمیده در پشت و لبه‌های یال آن است: بزرگترین شاخ‌هایی که تا کنون روی دایناسورهای شاخدار مشاهده شده است!

در پایه‌ی هر یک از این شاخ‌های غول‌پیکر، یک زائده‌ی نامتقارن عجیب وجود دارد و عجیب‌تر از همه این که مانند دایناسورهای شاخدار دیگر، شاخ بینی ندارد. 

قسمت اول نام دایناسور، Lokiceratops، به خدای اسکاندیناوی لوکی اشاره دارد که شمشیر (یا تیغ) در دست داشته در حالی که این موجود را یک سراتوپسید (یا شاخ‌چهره) تشخیص دادند، همان خانواده‌ای که شامل تریسراتوپس (سه‌شاخ‌چهره) نمادین می‌شود، اگرچه لاکیسِراتوپس رانگیفورمِس حداقل ۱۲ میلیون سال قبل از تریسراتوپس ظاهر شده است.

نام دایناسور جدید به دلیل آن زائده‌های عجیب و نامتقارن که شبیه به شاخ گوزن‌های شمالی و کاریبو هستند، از نام کاریبو (بخش رانگیفورمِس نام آن) نیز نامگذاری شده است. 

فسیل‌های این دایناسور سال ۲۰۱۹ از بدبوم‌های شمال مونتانا، ایالات متحده (فقط چند مایل دورتر از مرز با کانادا) کشف شدند. 

آنجا جاییست که این دایناسور شاخدار بیش از ۷۸ میلیون سال پیش در باتلاق‌ها و دشت‌های سیلابی می‌زیسته که بعدها به کوه‌های امروزی تبدیل شدند. این دایناسور با وجود شاخ‌های تیغ‌مانند و بزرگترین دایناسور شاخدار آن زمان بودن، گیاهخوار بوده است. در واقع، دانشمندان می‌گویند این گونه احتمالاً توسط یک تیرانوسور مانند Thanatotheristes شکار شده است. 

بازسازی پرتره هر چهار دایناسور سِنتروسارین. لاکیسِراتاپس در بالا سمت چپ دارای شاخ‌های خمیده عظیم، زائده‌های میخ‌مانند نامتقارن و بدون شاخ بینی است

گروه سراتوپسیدها اواخر کرتاسه یعنی ۹۲ میلیون سال پیش تکامل یافتند و صاحب ویژگی‌های خارق‌العاده و الگوهای متمایز شاخ شدند. لاکیسِراتوپس رانگیفورمِس بخشی از سلسله‌ای از دایناسورها بوده که در قاره جزیره لارامیدیا (امریکای شمالی کنونی) تنها بودند، جایی که دستخوش تکامل سریع شدند. سراتوپسیدها تا زمانی که همه دایناسورها منقرض شدند، می‌زیستند. 

جوزف سرِتیچ دیرین‌شناس از مؤسسه تحقیقات گرمسیری اسمیتسونیان و دانشگاه ایالتی کلرادو و یکی از رهبران این مطالعه گفته: «این دایناسور جدید، مرزهای پوشش سر عجیب سراتوپسیان‌ها را جابجا کرده و صاحب بزرگترین شاخ‌های زائده‌داری است که تا به حال در سراتوپسیان دیده شده است.» 

«این زیورآلات جمجمه یکی از کلیدهای درک تنوع دایناسورهای شاخدار است و نشان می‌دهد انتخاب تکاملی برای نمایش‌های خودنمایانه به غنای سرگیجه‌آور اکوسیستم‌های کرتاسه کمک کرده است.» 

کشف فسیل‌های جدید نشان می‌دهد تنوع واقعی دایناسورها دست‌کم گرفته شده است. پیش از این، دیرین‌شناسان فکر می‌کردند تنها دو دایناسور شاخدار می‌توانستند در یک زمان با هم وجود داشته باشند. 

در حال حاضر، لاکیسِراتوپس رانگیفورمِس تعداد این گونه‌ها را که با هم می‌زیستند به ۵ عدد رسانده است، چیزی که دانسته‌های ما از دایناسورها را در این زمان تغییر می‌دهد.