اگر دختران در پیشنهاد ازدواج پیش قدم شوند چه می شود ؟

ختره از پسره خواستگاری کرده! همین جمله کافی است تا بمبی بین اعضای خانواده منفجر شود و همه شروع کنند به اظهار نظر و قضاوت. اظهارنظرهایی که البته معمولا با نهی و بدگویی از دختر همراه است. آداب و سنت و عرف ما همیشه درخواست ازدواج را از سوی پسر مطلوب می‌داند و حرکتی خلاف رودخانه با برخورد خوبی مواجه نمی‌شود. هرچند که با کاهش آمار ازدواج و بالا رفتن سن ازدواج بسیاری از کارشناسان از لزوم تغییر در این باورها صحبت می‌کنند اما کمتر خانواده‌ای می‌تواند این مساله را بپذیرد و کمتر دختری حاضر می‌شود از مرد مورد علاقه‌اش خواستگاری کند.

هرچند که این موضوع چندان هم عجیب نیست و هم در تاریخ نمونه آن را داشته‌ایم و هم در چند سال گذشته. کسانی مثل دو بازیگری که اعلام کردند منتظر خواستگاری مرد مورد علاقه شان نشده و خودشان پیش قدم شدند‎!

بازیگران پیشگام

ویشکا آسایش بازیگر سینما و تئاتر و تلویزیون، مدتی پیش اعلام کرد از همسرش خواستگاری کرده است. او گفت: «همسرم رضا (در مورد احساس من) چیزی نمی‌دانست. فقط من او را دوست داشتم. در آخر هم خودم رفتم و بهش اعتراف کردم که دوستش دارم. این ماجرا بعدها تبدیل به یک شوخی شد تا هر از گاهی بگوید بهترین تهران را شکار کردی اما به نظر من آدم نباید بترسد. من فکر می‌کردم فوقش می‌گویند نه. چه اشکالی دارد. اگر نمی‌رفتم و نمی‌گفتم ممکن بود زندگی‌ام را با اگرهایی ادامه دهم؛ اگر می‌گفتم، اگر قبول می‌کرد، اگر می‌رفتم و‏‎…«‎

ویدا جوان بازیگر تلویزیون هم به تازگی اعلام کرده از همسرش درخواست ازدواج کرده است. ایلا تهرانی همسر ویدا جوان گفته است: «راستش را بخواهید در ازدواج ما بسیاری از چیزها از جمله مراسم خواستگاری و عقد و عروسی به شیوه‌های رایج برگزار نشد و سعی کردیم ضمن احترام به سنت آن طور که خودمان دوست داریم این مراسم را برگزار کنیم، اتفاقی که در خواستگاری ما رخ داد و شاید به نظر برخی‌ها حتی نامتعارف به نظر برسد این بود که ویدا از من خواستگاری کرد و من هم آنقدر از این حرکت او شگفت زده شدم که بدون درنگ به او پاسخ مثبت دادم. معمولاً دخترها در ذهن‌شان است که مرد رویایی‌شان سوار اسب سفید شود و به خواستگاری آنها بیاید، در حالی که ویدا این قاعده را به هم زد و با اسب سفید به خواستگاریم آمد و من را با خودش برد‎».هر دوی این بازیگران از تصمیم خود و البته زندگی مشترکشان رضایت زیادی دارند و مشکلی با این مساله پیدا نکرده اند. اما واقعا این کار خوب است یا بد؟

در هیچ قانونی تعیین نشده است که دختر از پسر خواستگاری نکند

فرهنگ ‌ نمی‌گذارد

قاسمی‌کبریا دکترای روانشناسی و مشاوره درباره خواستگاران دختران از پسران می‌گوید: «خواستگاری چه از طرف پسر و یا دختر باید از سه حوزه فرهنگ، اعتقاد، ضوابط و قواعد اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. در هیچ قانونی تعیین نشده است که دختر از پسر خواستگاری نکند و یا هیچ الزامی هم وجود ندارد که حتما پسر از دختر خواستگاری کند. از لحاظ اعتقادی در هیچ روایتی و یا آیه‌ای نیامده است که پسر باید از دختر خواستگاری کند. اما از لحاظ فرهنگی و عمومی که به تدریج شکل گرفته است؛ در جامعه این گونه نهادینه شده است که معمولا دخترها رفتاری همراه با کرشمه دارند و تمایل به مورد پسند قرار گرفتن و جلوه‌گری در آنها زیاد است، اینطور متعارف شده است که پسر باید برای ابراز عشق به دختر پا جلو بگذارد و از او درخواست ازدواج کند که این فرهنگ به صورت عمومی در بین افراد جامعه القاء شده است‎».

به گفته او تنها مشکلی که در بحث خواستگاری دختر از پسر وجود دارد فقط جنبه فرهنگی آن است که البته همین روی نگرش افراد به این مساله تاثیرگذار است. اصولا دختران تن به این کار نمی‌دهند چون از شنیدن جواب منفی و خرد شدن غرورشان می‌ترسند. حتی ممکن است به همین دلایل فرهنگی بعدها و در زندگی مشترک، این خواستگاری به دستاویزی برای مرد تبدیل شود‎.‎

مشاوران خانواده معتقدند برای این کار باید فرهنگسازی شود. به عقیده آنها می‌توان با تغییر سبک زندگی این مساله را هم به مرور جا انداخت‎.‎

آمار نشان می‌دهد در تهران بیش از ۱۴ هزار ازدواج داریم که در آنها دختر خانم‌ها پیشنهاد دهنده بودند. آنها معتقدند اگر پیشنهاددهنده دختر باشد به مرور زمان این مراسم‌های مجلل و اضافی و مهریه‌های عجیب از بین می‌روند و این سنت‌های اشرافی و مصرف‌گرایانه که اصلا برای فرهنگ ما ایرانیان نیست از بین می‌رود‏‎.

تغییر شیوه زندگی دختران و استقلال آنها به نظر می‌رسد کم‌کم می‌تواند این فرهنگ را تغییر دهد. بازهم براساس اطلاعات این پایگاه اینترنتی،نتایج پژوهش‌ها در ایران نشان داده زنان با ازدواج مدرن توانایی بیشتری در زمینه ارتباطی دارند در نتیجه آشنایی زوجین قبل از ازدواج می‌تواند در چگونگی ارتباط زوجین در ادامه زندگی تاثیر عمیقی گذاشته و موجب بهتر شدن این بُعد ‌از کارکرد خانواده شود. همچنین نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد از لحاظ ایفای نقش بین زنان دارای ازدواج مدرن و زنان دارای ازدواج سنتی، زنان با سبک ازدواج مدرن در ایفای نقش در زندگی زناشویی دارای توانایی بیشتری هستند. از دیگر مواردی که زنان با سبک ازدواج مدرن را نسبت به زنان با سبک ازدواج سنتی متفاوت کرده ابراز مهر و محبت به یکدیگر و در نظر داشتن هیجانات عاطفی و احساسی به طرف مقابل است که باز هم تحقیقات نشان داده زنان با سبک ازدواج مدرن بهتر و بیشتر ابراز هیجان می‌کنند‏‎.

طباطبایی‌راد عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: «متأسفانه در کشور ما رسم بر این است که پسر از دختر خواستگاری کند، در حالی که اشکالی ندارد که دختران در این زمینه پیش‌قدم شوند، منتها رعایت برخی مسائل و ویژگی‌های طرف مقابل نیز حائز اهمیت است. مثلاً پسران کمرو و خجالتی موارد مناسبی در این زمینه هستند ‎«.‎

هرچند که نباید انتخاب‌های نادرست را فراموش کرد. دخترانی که فقط براساس معیارهای ظاهری می‌خواهند از پسری خواستگاری کنند باید منتظر نه شنیدن و حتی تمسخر شدن باشند. ضمن اینکه این خواستگاری اگر به ازدواج منجر شود، احتمال شکست دارد. پس اگر کسی می‌خواهد در شرایط سنتی ایران چنین ریسکی کند، باید حتما مرد موردنظرش را از هر نظر بررسی کرده و مطمئن باشد که مورد مناسبی است‏‎.

رسم قدیمی

خواستگاری دختران از پسران چندان هم عجیب نیست. مهمترین نمونه آن در ازدواج حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) رخ داد که پیامبر(ص) از حضرت علی(ع) پرسید که تمایل دارد با دختر او ازدوج کند یا نه. شعیب پیامبر هم از حضرت موسی(ع) خواست با یکی از دخترانش ازدواج کند‏‎. ‎

این رسم هم اکنون در بعضی کشورها برقرار است. در کشور مراکش زنان خودشان مرد آینده خود را انتخاب می‌کنند و به خواستگاری او می‌روند و آمار آن بیشتر هم شده است. در جمهوری گینه بیسائو دختران پیشنهاد خود را کاملا علنی با آوردن یک ظرف ماهی سرخ شده با روغن مخصوص و سس خوش‌طعم قرمز رنگی تزئین و با هماهنگی قبلی با مادر پسر به خدمت پسر مورد نظر می‌رسند. مردها هم هیچ قدرتی برای «نه» گفتن ندارند و بعد از مشورت با مادر خود درخواست دختر را قبول می‌کنند ‏‎.

در یکی از شهرهای کشور اوکراین به نام لویو ۸۵ درصد جمعیت زنان هستند و این نابرابری تعداد زنان و مردان در این شهر باعث شده تا دختران به خواستگاری پسران بروند.در قبیله‌ای عجیب در چین به نام موسوا که زنان و دختران حاکمان اصلی هستند،زنان انتخاب می‌کنند که با کدام مرد ازدواج کنند. این رسم چند سالی است در شیکاگوی آمریکا هم باب شده و آمارش بالا رفته است. اما در اسکاتلند رسم عجیبی حاکم است؛ در قرن یازدهم میلادی ملکه مارگارت به دخترها اجازه داد که در صورت تمایل‌ می‌توانند در سال‌های کبیسه از پسر مورد نظرشان درخواست ازدواج کنند‎.‎

شاید این رسم سال‌ها بعد در کشور ما هم برقرار شود. اما آنچه نباید فراموش شود دقت در انتخاب فرد مورد نظر است تا بعدها این خواستگاری دردسر بیشتری برای دخترها نداشته باشد‏‎.‎

منبع: بیتوته

16