شگفتانگیزترین موجودات جنگلهای آمازون!
حدوداً ۲۰۰۰ گونهٔ مختلف جانوری در جنگلهای آمازون زندگی میکنند. برخی از این موجودات مانند «تامارین شیری طلایی» در جنگلهای آمازون و برخی دیگر مانند دلفینها در رودخانههای آمازون به حیات خود ادامه میدهند.
جنگلهای آمازون، بزرگترین جنگل بارانی جهان محسوب میشود که ۴۲۷ گونه پستاندار مانند جگوار، تنبل و دلفین رودخانهای، ۱۳۰۰ گونه پرنده مانند مکائو، ۳۷۸ گونه خزنده مانند مار آناکوندا و مارمولک عیسوی و بیش از ۴۰۰ گونه دو زیست مانند قورباغه شیشهای و قورباغه زهرآگین در دل خود جای داده است. جنگلهای آمازون ۴۰ درصد از قاره آمریکای جنوبی را در برگرفته و در کشورهای پرو، اکوادور، کلمبیا، ونزوئلا، برزیل، بولیوی، گویان، سورینام و گویان فرانسه که بخشی از فرانسه محسوب میشود، واقع است.
جنگلهای آمازون متشکل از چندین زیستبوم مختلف و گونههای جانوری بسیار فراوان است. یک دهم از تمامی موجودات شناخته شدهٔ روی زمین و یک پنجم از همهٔ پرندگان این کرهٔ خاکی در جنگلهای آمازون زندگی میکنند. حدوداً ۲۰۰۰ گونه پستاندار و پرنده در آمازون زندگی میکنند که در ادامه با برخی از جالبترینِ آنها آشنا خواهیم شد. البته این بدان معنا نیست که در دیگر نقاط آمریکای جنوبی، موجودات قابل توجه و منحصربهفردی زندگی نمیکنند؛ هر مکان، جانوران و اکوسیستم مختص خود را دارد.
15- برگچه خوار
برگچهخوار یا کاپیبارا ظاهری شبیه به خوکچه هندی دارد. این جانور که شکل و شمایلی مانند بشکه دارد، بدنش پوشیده شده از خزهای قهوهای رنگ است. طول برگچهخوار در حدود ۶۰ سانتیمتر است که اگر بایستد قدش تا ۱۲۰ سانتیمتر نیز افزایش خواهد یافت. وزن این جانور در حدود ۶۸ کیلوگرم است که برای یک جونده عدد بالایی محسوب میشود. برگچهخوار که جانوری نیمه آبزی است، در نواحی مرطوب آمازون نیز زندگی میکند.
14- مورچهخوار بزرگ
همانطور که از نام مورچهخوار بزرگ پیدا است، این موجودات دوست دارند از حشراتی مانند مورچهها تغذیه کنند. در واقع، پوزهٔ لوله مانند و زبان دراز این جانوران، شکار حشرات را برایشان بسیار سادهتر کرده است. مورچهخوار بزرگ حدوداً ۲٫۱ متر طول دارد که خود وجه تمایزی بین این جانور و دیگر مورچهخواران است. مورچهخوار بزرگ برای یافتن غذا ترجیح میدهد آزادانه در جنگل به اینسو و آنسو برود تا اینکه مانند دیگر مورچهخواران در لابهلای درختان مخفی شود.
13- ایگوانای سبز
ایگوانای سبز یا سوسمار درختی از جمله حیوانات خانگی مورد علاقهٔ بسیاری از مردم در سراسر جهان است. از این جانور گاهی با عنوان ایگوانای معمولی نیز یاد میشود. ایگوانای سبز برخلاف دیگر خزندگان همکیش خود، ترجیح میدهد از برگ درختان، گلها و علف به جای گوشت جانوران تغذیه کند. طول یک ایگوانای سبز بزرگ ممکن است تا ۱۸۰ سانتیمتر نیز برسد.
12- عقاب هارپی
این پرندگان شکاری زیبا در بیشتر نقاط آمریکای مرکزی و جنگلهای آمازون زندگی میکنند. عقاب هارپی، شکارچی ماهر و زبردستی است اما متأسفانه زیستگاه این جاندار به دلیل از بین رفتن جنگلهای آمازون به دست بشر، در معرض خطر جدی قرار گرفته است. عقاب هارپی دارای دودیسی جنسی است؛ بدان معنا که ظاهر گونهٔ نر این پرنده با گونهٔ مادهٔ آن کاملاً متفاوت است. وزن عقاب هارپی در حدود ۹ کیلوگرم است که در بیشتر مواقع، گونهٔ مادهٔ آن دو برابر بزرگتر از گونهٔ نر آن است.
11- تامارین شیری طلایی
تامارین شیری طلایی موجودی عجیب است که در واقع نوعی میمون به شمار میرود. این جانور به دلیل داشتن یالهای روی سرش، به تامارین شیری معروف است. موها و یالهای زیبا و طلاییرنگ پشت سر سیاه این میمون وجود دارد که ظاهر آن را تا حدودی شبیه به شیر کرده است. طول این میمون از ۱۵ تا ۲۵ سانتیمتر متغیر است، در حالی که دمش میتواند بین ۳۰ تا ۳۸ سانتیمتر رشد کند. گونهٔ مادهٔ تامارین شیری معمولاً بچههای دوقلو به دنیا میآورد و این وظیفهٔ پدر است که نوزاد را پس از به دنیا آمدن حمل کرده و از آن مراقبت کند. این میمونها شبها را در حفرههای درختان سپری کرده و روزها در جنگل به فعالیت میپردازند. تامارین طلایی در گروههای ۲ تا ۸ تایی که معمولاً متشکل از اعضای خانوادهاش است، زندگی میکند و برای اعلام حضور در قلمروی خود، اقدام به آوازخوانی یا ساطع کردن بویی خاص میکند.
10- مار آناکوندا
بزرگترین، سنگینترین، قویترین و معروفترین مار دنیا، آناکوندا نام دارد که طولش به ۱۰ متر و وزنش به ۲۵۰ کیلوگرم میرسد. مار آناکوندا در طول زندگیاش دائماً رشد میکند. این جانور بایستی روزانه حداقل ۱۸ کیلوگرم غذا بخورد؛ اما اگر شکار بزرگی نصیبش شود ممکن است تا هفتهها از غذا خوردن بینیاز باشد. آناکوندای ماده معمولاً بزرگتر از گونهٔ نر این جانور است و هر بار که تخم میگذارد، ۲۰ الی ۴۰ آناکوندای کوچک به دنیا میآورد؛ هر یک از این بچه مارها ۶۰ سانتیمتر طول دارند.
9- حشره کله بادامی
حشره کله بادامی که به نام مگس فانوسی نیز شناخته میشود، موجودی بسیار مرموز و عجیب است. حشره کله بادامی بسیار شبیه به یک بادامزمینی پوستدار است. روی سر بزرگ این حشره، یک برجستگی گرد وجود دارد که حتی دانشمندان نیز از کارایی دقیق آن بیاطلاع هستند. محققان بر این باورند که این برجستگی، شبیه به برآمدگی روی سر مارمولکها برای سهولت در فرار کردن از دست شکارچیان است. بالهای این حشره نیز در نوع خود جالب هستند، چرا که خالهای روی آن بسیار شبیه به چشمان جغد است. طبق برخی از افسانهها، نیش این حشره بسته به حالت بالهای آن میتواند کشنده باشد. اما حقیقت این است که حشره کله بادامی موجود بیآزار و بیدفاع است.
8- قورباغه شیشهای
همانطور که از نام قورباغهٔ شیشهای پیدا است، این جانور پوستی نیمهشفاف و به رنگ سبز روشن دارد. اگر با دقت به قورباغهٔ شیشهای نگاه کنید، شکم، قلب، کبد و دیگر اعضای بدن این موجود را خواهید دید که گویی با دستگاه اشعهٔ ایکس با آن نگاه میکنید! این موجودات عجیب نمیتوانند به خوبی از تخم خود مراقبت کنند، زیرا تخمهای این قورباغهها از درختان آویزان بوده و نوزادان بلافاصله پس از به دنیا آمدن، داخل رودخانه سقوط میکنند.
7- مارمولک آبی
مارمولک آبی یا مارمولک عیسوی، موجود عجیبی نیست اما از آنجایی که میتواند روی آب بدود، این نام را برایش انتخاب کردهاند. مسیحیان کاتولیک برای اولین بار این موجود را کشف کرده و دویدن آن در رودخانهها را به راه رفتن حضرت مسیح روی آب نسبت دادند. اگر خطری این مارمولک را تهدید کند، قادر است از روی آب دریاچهها و جویبارها با سرعت ۸ کیلومتر بر ساعت و تا فاصلهٔ ۲۰ متر بدود. این مارمولک شگفتانگیز عمل دویدن روی آب را به وسیلهٔ تار خاصی که در پنجههایش وجود دارد انجام میدهد؛ وجود این تارها به این مارمولک اجازه میدهد تا روی دو پای عقبیاش بایستد.
6- خرسک دم حلقهای
خرسک دم حلقهای که از خانوادهٔ راکونها است، پوستی به رنگ طلایی و قهوهای و دمی برای گرفتن شاخهٔ درختان دارد. خرسک دم حلقهای یا کینکاجو، عمدتاً در طول روز به فعالیت میپردازد و برای به دست آوردن غذا از درختان آویزان شده و زبان ۱۳ سانتیمتریاش را برای گرفتن میوههای رسیده دراز میکند. این جانور آب مورد نیاز خود را از آب میوهها به دست میآورد. اگرچه خرسک دم حلقهای گوشتخوار است، اما ۹۰ درصد از غذای خود را از میوهها و گیاهان تأمین میکند. برخی از انسانها، این جانوران را به عنوان حیوان خانگی خود نگه میدارند اما حضور این جانور در نزدیکی انسان به دلیل داشتن انگل، میتواند خطرناک باشد.
5- تنبل
تنبل که یکی از غیرمعمولترین و عجیبترین موجودات روی زمین است، بسیار آرام حرکت میکند. این پستاندار در هر زمینهای از حرکت کردن گرفته تا غذا خوردن کند و آرام است؛ تنبل روزانه ۱۰ ساعت میخوابد و تنها زمانی که نیاز باشد از جای خود بر میخیزد. غذا خوردن این جانور نیز بسیار آرام و عجیب است، چرا که ممکن است هضم غذایش تا یک ماه نیز طول بکشد! علاوه بر این، غذای تنبل تنها متشکل از برگ گیاهان است که به کمک زبان ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتریاش آن را میجود. جای تعجبی هم ندارد که شکم تنبل، دو سوم از کل هیکلش را تشکیل میدهد. دمای بدن این جانور تنها ۳۰ درجه سانتیگراد است که بسیار پایین تلقی میشود.
4- قورباغه زهرآگین
قورباغه زهرآگین برخلاف نامش اصلاً خطرناک نیست. تنها ۳ گونه از این قورباغه وجود دارد که ممکن است زهر کشنده داشته باشند که «قورباغه سمی طلایی» خطرناکترینِ آنها است. جدا از این مسئله، قورباغه زهرآگین به دلیل تغییر رنگش بسیار جذاب به نظر میرسد. این قورباغه قادر است پوست خود را به رنگهای طلایی، زرد، قرمز، مسی، سبز، سیاه و آبی درآورد که در واقع، نوعی تاکتیک دفاعی هنگام حملهٔ موجودات دیگر است. این تغییر رنگ، نوعی هشدار و پیام بازدارندگی برای موجود خاطی است. قورباغه زهرآگین با تغییر رنگ پوست خود این پیام را القا میکند که بدنی سمی یا خطرناک دارد.
3- دلفین رودخانهای آمازون
یکی از معروفترین موجودات جنگلهای آمازون، دلفینهای رودخانهای هستند که با رنگ صورتی خود بسیار زیبا به نظر میرسند. اندازهٔ این دلفینها گاهی بزرگتر از انسان نیز است. گفته میشود رنگ خاص این دلفینها به دلیل نزدیکی مویرگهای خونی آنها به سطح پوستشان است. یکی دیگر از نکات جالبی که درمورد دلفینهای رودخانهای وجود دارد این است که طبق افسانههای قدیمی، این دلفینها شبانه به شکل انسان در میآیند و افراد دیگر را هیپنوتیزم میکنند!
2- مکائو
مکائو نوعی طوطی اجتماعی میباشد که بومی آمریکای جنوبی است. این پرنده در دستههای ۱۰ الی ۳۰ تایی پرواز میکند و تا آخر عمرش به جفت خود وفادار میماند. مکائو بال و پری رنگارنگ و بسیار زیبا دارد. منقار طوطی مکائو بسیار قدرتمند است، به طوری که قادر است به وسیلهٔ آن انواع دانهها را به آسانی بشکند. زبان فلسدار این پرنده دارای نوعی استخوان است که برای ضربه زدن به میوهها از آن استفاده میکند. برخی از مکائوها قادر هستند صدای انسان را تقلید کنند.
1- جگوار
جگوار سلطان واقعی جنگل است و بزرگترین گربهسان قاره آمریکا و پس از شیر و ببر سومین گربهسان بزرگ جهان محسوب میشود. خالهای روی بدن جگوار بسیار شبیه به گل سرخ است که وجه تمایزی برای شناسایی این پلنگ از دیگر گربهسانان جهان است. جگوار، قویترین آروارههای جهان بین تمامی گربهسانان را دارد که قدرت گاز گرفتنش با موجودات دیگر قابل مقایسه نیست. جگوار با این آروارههای قدرتمند، میتواند به راحتی جمجمهٔ یک موجود و لاک یک لاکپشت دریایی را در هم شکند. جگوار، به تنهایی زندگی میکند و معمولاً قبل از شکار از درخت بالا میرود تا دید مناسبی بر طعمهٔ خود داشته باشد.
1980