سوژه «گاندو ۲» چه خواهد بود؟
نویسنده سریال «گاندو» گفت: شاید شائبه بر این اساس بوده که برخی ارگان‌ها می‌خواستند در فیلمنامه دخل و تصرف داشته باشند، اما زمانی همه متوجه گاندو شدند که کلاً فیلمبرداری تمام شده بود و دیگر به هیچ عنوان امکان هیچ حذف و اضافه‌ای در سریال وجود نداشت.
نام "آرش قادری" نویسنده تلویزیون و سینما طی ماه‌های گذشته بیش از پیش در میان اهالی رسانه و دوستداران سینما و تلویزیون شنیده می‌شود که دلیل اصلی آن نگارش و پخش سریال تلویزیونی «گاندو» است.
قادری کار حرفه‌ای خود را از تلویزیون آغاز کرد و سال 1384 در "سریال ریحانه" به کارگردانی "سیروس مقدم" به عنوان نویسنده فعالیت داشته است. گرچه موفقیت این اثر نسبت به آثار شاخص بعدی‌اش مانند سریال «هوش سیاه 2» بیشتر نبود، اما تجربه خوبی برای آرش قادری محسوب می‌شود.
وی در سال 1392 دوره پرتلاشی را در عرصه سینما و تلویزیون گذراند و در تولید آثار مهمی حضور داشته است. او در این سال در 3 فیلم و سریال مهم سینما و تلویزیون حضور داشت و خود را به جامعه هنرمندان معرفی کرد. آثار مهم آرش قادری در این سال، فعالیت در فیلم «آتیش بازی» به کارگردانی بهمن گودرزی، فعالیت در سریال «هوش سیاه 2» به عنوان نویسنده و فعالیت در سریال «ماتادور» به عنوان نویسنده محسوب می‌شود.
شاید یکی از مهم‌ترین بخش‌های بیوگرافی آرش قادری فعالیت در سریال هوش سیاه 2 بوده است. آرش قادری سال 1392 با سریال هوش سیاه 2 به عنوان نویسنده توانست با مهارتش، جای خود را میان اهالی فضای تلویزیون مطرح کند.
آرش قادری علاوه بر سریال هوش سیاه 2، سال 1395 در سریال «برادر» نیز حضور داشت. آرش قادری این‌بار با جواد افشار یعنی کارگردان سریال برادر و هنرمندانی، چون حسین یاری، پوریا پورسرخ، گلاره عباسی و حسن پورشیرازی همکاری داشت.
وی علاوه بر نویسندگی به عنوان کارگردان و مشاور نیز در سینما و تلویزیون فعالیت داشته است. مهم‌ترین آثار وی در مقام کارگردان به سریال «کیلومتر 14» و فیلم «روی خط صفر» است، اما نام وی امروز تنها با سریال «گاندو» در ذهن مخاطب تداعی می شود، به همین مناسبت با وی به گفت‌وگو نشستیم.
حواشی پیرامون اینکه بخش‌هایی به فیلمنامه سریال گاندو پس از اتمام نکار فیلمنامه اصلی اضافه شده است، شما این موضوع را تایید می‌کنید؟
قادری: نه، چراکه سریال گاندو به طور کامل نوشته شد، بعد از آن بار‌ها بازنویسی و دورخوانی شد، این دورخوانی توسط عوامل تولید بار‌ها و بار‌ها صورت گرفت اما در اواسط سریال بخشی و یا از طرف کسی به این سریال اضافه و یا حذف نشد.
در نگارش گاندو تا چه حد حساسیت وجود داشت؟
قادری: همانطور که گفتم طی این دورخوانی‌ها که کارگردان، تهیه کننده و برخی دیگر از عوامل حضور داشتند، همگی از متن یادداشت برداشته و نقد و نظر و یا سوال خود را عنوان می‌کردند، تمامی حساسیت‌هایی که ممکن بود از آن‌ها سوء برداشت شود هم در این دورخوانی‌ها شناسایی شده و اثر باز هم بازنویسی شد.
تا آنجایی که میدانیم نگارش گاندو نزدیک به دو سال طول کشید، کمی درمورد این زمان و دلیل طولانی شدن آن بگویید؟
قادری: گاندو در قالب پنج هزار صفحه نوشته شد، یعنی ما پنج بار فیلمنامه را بازنویسی کردیم، البته اینطور نبود که عیناً از اول نوشته شود، اما پنج نسخه کامل متفاوت از این اثر وجود داشت.
آیا اضافه شدن برخی سکانس‌ها خارج از فیلمنامه به سریال گاندو صحت دارد؟
قادری: در همان ابتدا تصمیماتی مبنی بر اضافه شدن برخی سکانس‌ها وجود داشت، این اضافه شدن در راستای روشنگری بیشتر و بهتر در مورد مبحث مطرح شده در اثر بود که هربار در قسمت بعدی اضافه می‌شد، اما اینکه موضوعی از بیرون به اثر تزریق شود و یا شخصی بخواهد موضوعی را به داخل داستان اضافه کند نبود و هیچوقت این اتفاق نیفتاد.
پس هیچ ارگان یا نهاد غیرمرتبطی دخل و تصرفی در گاندو نداشت؟
قادری: شاید شائبه بر این اساس بوده که برخی ارگان‌ها می‌خواستند در فیلمنامه دخل و تصرف داشته باشند، اما زمانی همه متوجه گاندو شدند که کلاً فیلمبرداری این سریال تمام شده بود و دیگر به هیچ عنوان امکان هیچ حذف و اضافه‌ای وجود نداشت.
حواشی بسیاری درباره تخیلی و یا واقعی بودن گاندو به وجود آمد اما این موضوع که تمام موضوع داستان گاندو بر اساس مستندات است را شما تنها در نشست خبری رسانه ملی مطرح کردید و این در حالی است که قبل از نشست خبری رسانه ملی گفت‌وگوهایی با برخی رسانه‌ها داشتید؟
قادری: نزدیک به قسمت سیزدهم نشستی خبری برای سریال «گاندو» در نظر گرفته شد که البته همان موقع هم با آن مخالف بودم، زیرا فکر می‌کردم که برای نشست و حرف زدن در مورد گاندو زود است، همان نشست کمی افکار را به حاشیه برد اما موضوع تخیلی یا واقعی بودن سریال به این دلیل در نشست رسانه ملی مطرح شد که سریال تمام شد بود و همه به طور کامل سریال را دیده بودند و این سوال برایشان بوجود آمده بود.
حواشی و التهابات پیرامون گاندو را پیش‌بینی کرده بودید؟
قادری: واقعیت امر خود ما هم فکر نمی‌کردیم این سریال تا این حد التهاب بی‌دلیل ایجاد کند و راستش را بخواهید واقعا از این اتفاق غافلگیر شدیم، من بار اولی نیست که فیلمنامه می‌نویسم و این ژانر هم برای من تازه نیست، از طرفی جواد افشار هم برای اولین بار این چنین موضوعی را کارگردانی نکرده است، پس ما از همان ابتدا برآورد اتفاقاتی که برای فیلمنامه می‌افتد را کاملاً می‌سنجیم.
نظر مخاطبان در مورد گاندو چیست؟ خود شما نظر مستقیمی را دریافت کرده اید؟
قادری: ما از همان ابتدا درباره درصد مخاطبان گاندو پیش‌بینی‌هایی کرده بودیم، اما به شخصه بدون اغراق غافلگیر شدم، نه تنها مخاطب داخلی با گاندو به شدت ارتباط برقرار کرده بلکه همچنان از برخی نقاط دنیا پیام‌هایی دریافت می‌کنم که اعلام می‌کنند به دیدن سریال گاندو علاقمند هستند و با دیدن آن غرور ملی در آن‌ها ایجاد شده است.
در کل اثری مثل گاندو با خودش حاشیه می‌آورد، این ریسک تولید را بالا نمی‌برد؟
قادری: شما وقتی حرف بزرگی می‌زنید بدون شک تبعات بزرگی هم در پی خواهد داشت، موضوعات همانقدر که برای مخاطب حساسیت برانگیز است بدون شک برای آن‌ها که به دنبال حاشیه‌سازی هستند هم حساس است، از نظر من دامن زدن به حواشی در شرایط فعلی قشنگ نیست، حاشیه ساختن برای سریالی مثل گاندو به نفع هیچکس نیست.
از نظر شما مردم سریال گاندو را باور کردند؟
قادری: من نماینده مردم نیستم و فقط در مورد نظراتی که به خودم منتقل شده اظهار نظر می‌کنم، تاکنون آن چیزی که به من منتقل شده این است که سریال گاندو در افراد احساس غرور ملی و اقتدار ایجاد کرده است، مردم اقتدار بالای نیرو‌های امنیتی کشور خود را خیلی دوست داشتند، دلیل این اتفاق هم شفافیت و گام برداشتن لحظه به لحظه مخاطب با عملیات‌های داخل سریال است، به همین طریق مخاطب عملیات و فعالیت‌های نیرو‌های امنیتی را از نزدیک دیده و آن‌ها را لمس و باور می‌کند.
حالا که پخش سریال تمام شده، آیا اگر به گذشته برگردید با علم بر حواشی باز هم گاندو را خواهید نوشت؟
قادری: واقعیت اگر باز هم به عقب برگردیم قطعا گاندو را خواهم نوشت و این سریال ساخته خواهد شد، البته این بار قطعا نه در جهت تن دادن به حاشیه‌ها بلکه برای بالا بردن کیفیت اثر تمرکز و انرژی بیشتری خواهیم گذاشت.
به ساخت نسخه سینمایی گاندو هم فکر کرده اید؟
قادری: بحث سینما با مدیوم تلویزیون بسیار متفاوت است، این ژانر و این نوع داستان برای تلویزیون نوشته شده و به سختی می‌توان برای آن مخاطبان را به سینما کشاند.
پس از نظر شما گاندو اثری مخصوص به تلویزیون است؟
قادری: بله، در هر کشور یک محصول استراتژیک وجود دارد، به عنوان مثال گندم برای ما محصولی استراتژیک است، به همین دلیل ما همواره حتی با ضرر برای تولید گندم سوسبید می‌دهیم، دلیل این اتفاق آن است که اگر روزی مسیر ورود گندم بسته شد، مردم گرسنه نمانند، در محصولات فرهنگی هم این اتفاق وجود دارد، همه دولت‌ها مسئول تولید برخی محصولات استراتژیک فرهنگی هستند.
معمولاً تمامی دولت‌ها و حکومت‌ها به صراحت موضع خود را در قبال مسائل اعلام کرده و برای تثبیت آن موضع و ساخت آثار استراتژیک هزینه می‌کنند.
رسانه ملی در همین راستا یکی از مراکز اصلی ساخت محصولات فرهنگی استراتژیک است، رسانه ملی می‌تواند همانطور که در مورد ورزش تولیداتی را ارائه می‌دهد، به مسائلی مثل سریال گاندو هم بپردازد، گاندو نمونه واضح یک اثر استراتژیک است و به همین دلیل برای ساخت آن همه ارگان‌ها باید همراه شوند، این نزدیکی و دست به دست هم دادن نهاد‌ها ساخت چنین آثاری را سهل و آسان می‌کند.
قادری درباره ساخت گاندو سینمایی اذعان کرد: قصه سریال گاندو قصه تلویزیون است، شاید الان که سریال پخش شده بتوان به نسخه سینمایی آن فکر کرد، اما ساخت محصول سینمایی آن مخصوصاً در بخش خصوصی سخت خواهد بود.
صحبت های فراوانی درباره ساخت فصل دوم گاندو زده شده، آیا شاهد ساخت سری دوی این سریال خواهیم بود؟
قادری: واقعیت امر ما دوست داریم گاندو 2 ساخته شود، اما همه چیز به سفارش دهنده و شرایط بستگی دارد، شاید اصلا در گاندو 2 من حضور نداشته باشم، اما قطعا این مجموعه حتی با نامی دیگر ساخته خواهد شد.
به طور معمول ساخت فصل دوم هر سریالی بسیار سخت‌تر است، این برای شما یک ریسک محسوب نمی‌شود؟
قادری: اگر فصل دوم گاندو ساخته شود، قرار است از فصل اول خودمان جلوتر برویم، شاید در گاندو 2 سوژه برای نگارش به شخص دیگری سپرده شود، اما آنچه مسلم است این است که همت برای ساخت فصل دوم وجود داشته و دارد و فکر نمی‌کنیم که شاید این مجموعه در سری دوم خود با شکست مواجه شود چراکه سوژه های معمایی و امنیتی همیشه برای مخاطب جذاب خواهد بود و آن را دنبال خواهد کرد.
پس برای ساخت فصل دوم سریال گاندو به همین پرونده‌ها و سوژه جدید نیاز دارید؟
قادری: اگر برای ساخت فصل دوم گاندو مجموعه‌ای از پرونده‌ها کنار هم جمع شد و به موضوعی رسید که باید مردم در مورد آن آگاهی داشته باشند، این فصل ساخته خواهد شد و اگر نه هیچ عجله‌ای نیست و ممکن است گاندو با 2 یا 3 یا 4 سال تاخیر ساخته شود، از نظر من اظهار نظر در مورد اینکه گاندو 2 به جذابیت فصل اول نخواهد شد و این جور حرف‌ها کاملا حاشیه‌سازی و التهاب الکی است، در هر صورت مطمئنا گاندو 2 سریال امنیتی معمایی خواهد بود و در این امر شکی نیست.
در حال حاضر سوژه خاصی برای فصل دوم گاندو در ذهنتان نیست؟
قادری: به هیچ عنوان نمی‌توان در مورد موضوع گاندو 2 نظری داد، به عنوان مثال هنوز جیسون رضاییان زنده است و اتفاقا به فعالیت خود در آمریکا ادامه می‌دهد، هر چند پرونده جیسون رضاییان در گاندو یک بسته شد، اما نمی‌توان در مورد ادامه گاندو و اینکه دیگر به وی در سری دوم این سریال پرداخته نمی‌شود هیچ نظر قطعی داد.
شایعاتی مبنی بر سانسور و حذفیات بسیاری در سریال گاندو وجود داشت، تایید می‌کنید؟
قادری: واقعیت امر خود ما تماماً اصرار داشتیم که هیچ حذفیاتی در سریال صورت نگیرد، زیرا دقیقاً این حذفیات در دفاع از کسانی بود که بر این حذفیات اصرار داشتند، اما متاسفانه گاهی اوقات این اتفاقات می‌افتد و ما مجبور بودیم اگر جوابی را به سوالی که در مورد بخش‌های حذف شده داده بودیم آن جواب را هم حذف کنیم.
به عنوان مثال در بخشی از سریال دیالوگی وجود دارد که می‌گوید چهل سال از انقلاب اسلامی ایران گذشته و شما هنوز از برهه حساس تاریخی حرف می‌زنید، من خودم باورم نمی‌شد این دیالوگ پخش شود اما وقتی پخش شد خود سریال کمی جلوتر جواب این سوال را داد که می‌گفت تا زمانی که تنگه هرمز بزرگترین شریان انتقال انرژی در جهان است ما در همین وضع و التهاب هستیم، پس شاید مورد برخی حذفیات هم اگر صبر بیشتری رخ می داد اتفاقات بسیار بهتری می‌افتاد.
به عنوان سوال آخر اینکه گاندو با اینکه پخش شده اما هنوز حواشی پیرامون آن وجود دارد چه تحلیلی از این حواشی دارید؟
قادری: بعد از پخش گاندو موجی راه افتاد و افراد به سه دسته تقسیم شدند، برخی دوست داشتند خودشان را وسط انداخته و تیتر شوند، اینها همان‌هایی بودند که در مورد همه چیز به جا و بیجا نظر می‌دادند، گروه دوم افرادی بودند که با گاندو احساس خطر کردند که بازهم معتقدم که احساسشان اشتباه بوده است، گروه آخر افرادی هستند که در زمین حریف بازی می کنند، از نظر من در این میان مخاطب اصلی مردمی بودند که در هر نقطه از جهان سریال را دیده و با آن ارتباط برقرار کردند.
24
