کدام یک از برندگان نوبل را می‌شناختید؟
آکادمی سوئد در دو سال اخیر دست به انتخاب برندگانی زده که نه تنها قابل پیش‌بینی نبودند بلکه بسیاری از مخاطبان آن‌ها را نمی‌شناختند.
سرنوشت برنده نوبل ادبیات ۲۰۲۱ نیز مشخص شد و «عبدالرزق گورنا» نویسنده اهل کشور تانزانیا نامی بود که «متس مالم» دبیر دائمی آکادمی سوئد در یک نشست خبری در شهر استکهلم به عنوان برنده مهم‌ترین جایزه ادبی دنیا معرفی کرد.
انتخابی که باز هم مثل سال گذشته برای اهالی ادبیات و کتاب چهره‌ای شناخته‌شده نبود و بر اساس نظرسنجی‌ای که خود سایت نوبل انجام داده ۹۵ درصد از کاربران این سایت تاکنون کتابی از «عبدالرزاق گورونا» نخوانده‌اند و احتمالا این افراد شناختی از این نویسنده ساکن در بریتانیا نداشته‌اند.
«گورنا» خودش نیز در نخستین مصاحبه خود پس از کسب جایزه نوبل ادبیات گفته بود: فکر کردم که یک شوخی است. واقعا این‌طور فکر کردم. چون گمانه‌زنی‌ها از چند هفته یا گاهی اوقات از چند ماه قبل درباره برنده صورت می‌گیرد بنابراین برنده شدنم چیزی نبود که اصلا به آن فکر کنم. من فقط به این فکر می‌کردم که یعنی چه کسی برنده این جایزه می‌شود.
آکادمی سوئدی نوبل در سال‌های اخیر کم به انتخاب‌های جنجالی و یا دور از ذهن دست نزده است؛ از اعطای نوبل ادبیات ۲۰۱۶ به «باب دیلن» خواننده و ترانه‌سرای آمریکایی که با موجی از واکنش‌ها روبه‌رو شد تا «پیتر هاندکه» نویسنده اتریشی که در انتخابی جنجال‌برانگیز به عنوان برنده سال ۲۰۱۹ معرفی شد. دریافت «نوبل» توسط باب دیلن از این‌رو جنجال‌برانگیز شد که نخستین‌بار بود این جایزه به یک ترانه‌سرا که عمده شهرت او برای خوانندگی و نوازندگی است، اعطا شد. پیتر هاندکه نیز در دوره جنگ بوسنی از نیروهای صرب پشتیبانی کرده بود و فردی نژادپرست به شمار می‌رفت.
سال گذشته هم «لوییز گلیک»، شاعر آمریکایی در حالی به عنوان برنده جایزه نوبل ادبیات، به عنوان مهم‌ترین جایزه ادبی جهان شناخته شد که نام او در فهرست‌های پیش‌بینی برندگان نوبل ادبیات ۲۰۲۰ کمتر به چشم می‌خورد. بر اساس نظرسنجی‌ای که سایت نوبل ادبیات انجام داده است، ۸۸ درصد از کاربران این سایت تاکنون هیچ شعری از «لوییز گلیک» نخوانده‌اند و تنها ۱۲ درصد با آثار او آشنایی داشته‌اند.
خود «لوییز گلیک» نیز در مصاحبه‌اش گفته بود انتظار کسب جایزه نوبل را نداشته و کاملا از این‌که آن‌ها یک شاعر آمریکایی سفیدپوست را انتخاب کرده‌اند، مبهوت شده است.
«آنی اِرنو» نویسنده مشهور فرانسوی، «نگوگی واتیونگو» نویسنده اهل کشور کنیا، «آنه کارسون» شاعر نامدار سوئدی در کنار چهره‌هایی چون «لیودمیلا اولیتسکایا»، «مارگارت اتوود»، «ماریز کُنده»، «لاسلو کراسناهورکایی»، «جامیکا کینکید»، «دَن دلیلو»، «جویس کرول اوتس»، «کان ژو»، «میرشا کارتارسکو»، «توماس پینچن»، «خاویر ماریاس»، «یون فوسه»، «میشل ولبک»، «چارلز سیمیک»، «ادنا اوبراین»، «هلن سیکسو»، «کارل اوه گناسکور»، «کو اون»، «میا کوتو»، «النا فرانته»، «اسماعیل کاداره»، «پیتر ناداس»، «بوتو اشتراوس»، «کورمک مک کارتی»، «فردریک می‌راکر»، «هیلاری منتل»، «مریلین رابینسون»، «یو هوا»، «پتی اسمیت»، «جی کی رولینگ»، «میلان کوندرا»، «استفن گینگ» و «ریچارد عثمان» از جمله دیگر چهره‌هایی بودند که نام‌شان به عنوان شانس کسب جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۱ مطرح بود.
منبع: ایسنا
47
