چرا "تخت‌جمشید" را سیل نبرد؟

پایگاه جهانی پرسپولیس (تخت جمشید) با اشاره به بارندگی‌های اخیر که بسیاری از شهرها از جمله شیراز را دچار آبگرفتگی و سیلاب شدید کرد، توضیح داد: دوراندیشی و مهندسی دفع آب در دوره هخامنشی در تختگاه تخت‌جمشید، این شاهکار معماری ایران‌زمین را از خطر سیلاب مصون داشته است.

این پایگاه همچنین ویددویی را که ۲۵ دی‌ماه ۱۴۰۰ در روزهایی که استان‌های جنوبی ایران با بارندگی پی‌در پی دچار سیلاب و آبگرفتگی‌های شدید شده بود، از تخت‌جمشید (پرسپولیس) گرفته شده است، منتشر کرد و در توضیح آن نوشت: «در این فیلم خروجی آبراهه‌های تخت جمشید نشان داده می‌شود که در گوشه جنوب شرقی تختگاه، قرار گرفته است و آبِ تمامی شبکه کانال‌های زیرزمینی به آن منتهی شده است و از آن‌جا به سمت برزن جنوبی جاری می‌شود.

این خروجی بین سال‌های ۹۰ تا ۹۳ توسط تیمی از باستان‌شناسان و مرمتگران به سرپرستی دکتر علی اسدی شناسایی و کاوش شد و در نهایت، مشکل آبگرفتگی بناهای تختگاه، به طور اساسی برای همیشه رفع شد.

خوشبختانه با درایت و تدبیر مهندسان نابغه هخامنشی و لایروبی کانال‌های دفع آب و کاوش‌های صورت‌گرفته در چند سال اخیر به همت مدیران تخت‌جمشید و کاوشگران سختکوش این کانال‌ها، مجموعه میراث جهانی تخت‌جمشید بدون مشکل سیلاب روزهای بارانی را سپری می‌کند.»

تخت جمشید تا سال ۱۳۹۱ با مشکل آبگرفتگی و تجمع آب مواجه بود. علی اسدی، باستان‌شناسی که آبراهه‌های تخت‌جمشید را کاوش کرده است، قبلا در این‌باره توضیح داده بود که تا سال ۹۱ به دلیل مسدود بودن مسیر خروجی آبراهه‌های تخت جمشید، این مجموعه همواره در فصل‌های پرآب با مشکل دفع آب و فاضلاب مواجه بود که موجب بروز مشکلات شده بود، به‌ گونه‌ای که همواره شاهد انباشت حجم زیادی آب در این مجموعه جهانی و آسیب به آثار آن بودیم. روشی که برای تخلیه این آب‌ها در نظر گرفته می‌شد گذاشتن پمپ در بخش‌هایی از کانال‌های زیرزمینی تخت‌جمشید بود و از این طریق، آب جمع‌شده در آبراهه‌ها از مسیری به بیرون از تخت‌گاه هدایت می‌شد.

سال ۹۱ علی اسدی و تیم باستان‌شناسی‌اش عملیات کاوش سیستم دفع آب ۲۵۰۰ ساله در پرسپولیس را آغاز کردند که ۱۱۰ روز طول کشید. اسدی این کاوش را "پرخطر" توصیف کرده و گفته بود: با وجود ریزش دیواره‌ها و عمق زیاد کارگاه، این کاوش یکی از کاوش‌های پرخطر باستان‌شناسی به حساب می‌آمد که بدون مشکل به نتیجه رسید.