ماجرای تنها تابلو نقاشی که «ونگوگ» فروخت
همه ما «ونگوگ» را به عنوان یکی از مشهورترین نقاشان جهان میشناسیم ولی کمتر کسی میداند این هنرمند نامدار که این روزها آثارش در حراجیهای مختلف با قیمتهای نجومی به فروش میرسند، در زمان حیاتش فقط موفق به فروش یک تابلو نقاشی شد: «تاکستان سرخ».
به گزارش آرتنیوزپیپر، «تاکستان سرخ» یکی از چشمنوازترین تابلوهای منظره «ونگوگ» است. اما این نقاشی بیشتر به این دلیل شهرت پیدا کرده است که این اثر تنها تابلو نقاشی است که کارشناسان اطمینان دارند در دوران حیات این هنرمند هلندی فروخته شده است.
«تاکستان سرخ» در آن زمان به قیمت ۴۰۰ فرانک معادل ۱۶ پوند امروز در جریان نمایشگاهی که در مارس ۱۸۹۰ در بروکسل برگزار شده بود فروخته شد. یعنی این نقاشی چهار ماه پیش از به پایان رسیدن زندگی «ونگوگ» به فروش رسیده بود.
این تابلو نقاشی در نهایت از روسیه سر درآورد و اکنون در موزه پوشکین واقع در مسکو نگهداری میشود. مسوولان این موزه اخیرا تصمیم گرفتند این نقاشی را مرمت کنند. به این ترتیب «تاکستان سرخ» برای نخستینبار با استفاده از روشهای علمی مدرن مورد بررسی قرار گرفت. کارشناسان در نتیجه این بررسیها به اکتشافات قابلتوجهی دستیافتند.
«ونگوگ» در ۲۸ اکتبر سال ۱۸۸۸ به همراه «پل گوگن» در ساعات پایانی عصر از کنار این تاکستان سرخ گذر میکرد. این پنجمین روزی بود که «گوگن» به «آرل» رسیده بود. برداشت انگور در این منطقه اغلب در ماه سپتامبر انجام میشد، اما به نظر میرسد در آن سال محصول دیرتر به ثمر نشسته بود.
با اینکه این هنرمند علاقه داشت منظرهها را در فضای باز نقاشی کند، اما «تاکستان سرخ» را در کارگاه نقاشی و با استفاده از قوه تخیلش تکمیل کرد. «گوگن» بعدها او را تشویق کرد برای خلق این نقاشی بیشتر از واقعیت، از خلاقیتش استفاده کند.
رنگهای گرمی که «ونگوگ» در این نقاشی به کار برده است بسیار جلب توجه میکنند. تاکها از آنچه که انتظار میرود سرختر هستند. در سمت راست نقاشی به نظر میرسد چیزی شبیه به یک رود نقاشی شده است اما در واقع آن یک جاده است که به دلیل بارانی که بند آمده بود هنوز خیس به نظر میرسید. خورشید بزرگی که در عصر پاییزی در حال غروب است، آسمان طلایی رنگی را به وجود آورده است.
در سمت چپ و بالای نقاشی، تعدادی درخت بر فراز جادهای که از شمال به شرق «آرل» میگذرد سایه افکندهاند.
بررسیهای اخیر موزه پوشکین اطلاعات مهمی از نحوه خلق شدن این نقاشی ارائه داده است. بخشی از خورشید و آسمان با استفاده از رنگی که مستقیما از تیوپ روی بوم نقاشی ریخته شده بود، با استفاده از انگشتان «ونگوگ» برای پخش کردن رنگ خلق شده است.
«ونگوگ» تغییراتی در این نقاشی نیز ایجاد کرده بود؛ برای مثال مردی که در جاده ایستاده در ابتدا زنی بوده است که یک دامن، یک پیراهن سفید و کلاه بر سر داشت.
زنی که لباسی با رنگ آبی تیره به تن دارد و در بخش مرکزی نقاشی بر روی یک سبد خم شده است نیز بعدا به نقاشی اضافه شده است. زنی که در سمت راست نقاشی و در کنار جاده قرار دارد، لباس سنتی آن منطقه را به تن کرده است. کارشناسان معتقدند این زن یکی از دوستان «ونگوگ» است که به همراه همسرش کافهای در فاصله مکانی کمی از «خانه زرد»(محل زندگی «ونگوگ») را اداره میکرد.
«تاکستان سرخ»، تاریخچه عجیبی دارد. در آوریل سال ۱۸۸۹، «ونگوگ» این نقاشی را به «تئو» برادرش که در پاریس زندگی میکرد، ارسال کرد. «تئو» این نقاشی را در آپارتمانی که به تازگی به همراه همسرش به آن نقل مکان کرده بود، آویخت.
چند ماه بعد، فرصتی برای «ونگوگ» پیش آمد که بتواند تعدادی از نقاشیهایش را در نمایشگاه که در سال ۱۸۹۰ در بروکسل ترتیب داده شده بود به نمایش بگذارد. یکی از نقاشیهایی که «ونگوگ» برای این نمایشگاه برگزید، «تاکستان سرخ» بود. او از «تئو» خواست این نقاشی را ارسال کند. این نقاشی در نهایت در نمایشگاه فروخته شد و مالک جدید، آن را تا سال ۱۹۰۷ نزد خود نگه داشت.
پس از آن این نقاشی توسط «ایوان موروسکوو» یک کارخانهدار روس و مجموعه دار آثار آوانگارد خریداری شد. قیمت فروش اثر به دلیل شهرت روز افزون «ونگوگ» به ۳۰,۰۰۰ فرانک رسیده بود.
مجموعه آثار «موروسکوو» در سال ۱۹۱۸ یعنی یک سال پس از انقلاب روسیه به اموال ملی تبدیل شد. در سال ۱۹۱۹، او به فنلاند مهاجرت کرد و در سال ۱۹۲۱ درگذشت. در ابتدا نقاشیهای «موروسکوو» در عمارت او که به یک موزه عمومی تبدیل شده بود نگهداری میشدند.
در سال ۱۹۴۸، «تاکستان سرخ» جزو یکی از آثاری بود که به موزه پوشکین منتقل شد. البته این نقاشی در سالهای پایانی قدرت «استالین» به نمایش گذاشته نمیشد چرا که هنر مدرن فرانسوی برای جامعه کمونیست نامناسب تلقی میشد. پس از مرگ استالین در سال ۱۹۵۳، بار دیگر این نقاشی «ونگوگ» به نمایش گذاشته شد. «تاکستان سرخ» از آن زمان در مسکو باقی مانده و حدود ۶۰ سال است که از این شهر به عنوان امانتی نیز خارج نشده است.