در انتظار خبر خوش از چند زن ایرانی در فرانسه

هفتاد و پنجمین دوره جشنواره فیلم کن و بازار فیلم آن از امروز (۲۷ اردیبهشت) آغاز به کار می‌کند. این جشنواره یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین رویدادهای سینمایی جهان و محلی برای پیش‌نمایش فیلم‌های جدید از تمامی ژانرها از جمله مستند به‌شمار می‌آید. جشنواره کن در سال ۱۹۴۶ تأسیس شد و هر ساله معمولاً در ماه مِی در کاخ‌های جشنواره و کنگره‌ها برگزار می‌شود.

در طول بیش از هفتاد سال برگزاری جشنواره کن، سینمای ایران حضور محسوسی در این جشنواره سینمایی داشته، حضوری که در دو دهه گذشته با فیلمسازانی چون عباس کیارستمی و پس از آن اصغر فرهادی، چشمگیرتر نیز شده است. داریوش مهرجویی، بهمن فرمان آرا، خسرو سینایی، بهرام بیضایی، جعفر پناهی، محسن مخملباف، محمد رسول اف، بهمن قبادی و اصغر فرهادی شاخص‌ترین کارگردانان ایرانی حاضر در جشنواره کن بودند.

اولین فیلم مهم ایرانی که در جشنواره کن سروصدا به پا کرد «گاو» ساخته داریوش مهرجویی بود. آخرین حضور ایران در  جشنواره کن طی دوران پیش از انقلاب و سلطه سینمای فارسی، مربوط به دو فیلم «بهمن فرمان آرا» می‌شود. او اولین بار در سال 1975 با فیلم «شازده احتجاب» در بخش دو هفته با کارگردانان راهی فرانسه شد.

اولین فیلم ایرانی که بعد از انقلاب اسلامی ساخته شد و توانست جواز حضور در جشنواره کن را بگیرد، «چریکه تارا» ساخته ماندگار بهرام بیضایی بود. عباس کیارستمی، کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران یکی از کارگردانانی است که بیشترین افتخارات را از جشنواره کن دریافت کرده است.

در سال ۱۹۹۷ در کیارستمی با فیلم «طعم گیلاس»‌ بدل به اولین کارگردان ایرانی شد که نخل طلای این جشنواره را با خود به ایران آورد و همین مسئله زمینه‌ساز هفت حضور دیگر او در سال‌های آتی این جشنواره شد.

اما افتخارات اصغر فرهادی که شناخته شده‌ترین سینماگر معاصر در عرصه بین‌المللی است وتجربیات درخشانی در اسکار و جشنواره برلین هم داشته در جشنواره کن با فیلم «فروشنده» رقم خورد. فیلمی که موفق شد نخل طلای بهترین فیلمنامه را نصیب سینمای ایران کند و در کنار آن شهاب حسینی هم جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را گرفت.

همچنین آخرین اثر فرهادی یعنی «قهرمان» موفق به کسب جایزه بزرگ جشنواره کن سال گذشته شد.

امسال نیز ایران‌های حضور پررنگی در کن خواهند داشت. ترانه علیدوستی، زهرا امیرابراهیمی و گلشیفته فراهانی از بازیگران شاخص ایرانی حاضر در جشنواره امسال هستند که در ادامه به جزییات بیشتر حضور آنان می‌پردازیم.

فیلم «برادران لیلا» ساخته سعید روستایی

خلاصه داستان

در ۴۰ سالگی، لیلا با بازی ترانه علیدوستی تمام زندگی خود را صرف مراقبت از والدین و چهار برادرش کرده است. خانواده‌ای که در شرایط تحریم ایران دائماً در حال بحث و زیر فشار قرض‌های متعدد است. در حالی که برادران او به‌سختی تلاش می‌کنند که خرج زندگی خود را دربیاورند، در این شرایط لیلا نقشه‌ای می‌چیند.

نوید محمدزاده، سعید پورصمیمی، فرهاد اصلانی، پیمان معادی و محمد علیمحمدی از جمله دیگر بازیگران شاخص این فیلم هستند.

ایفای نقش ترانه

ترانه علیدوستی که سال‌ها از بازیگری دور بوده است، قصد دارد با بازی در فیلم برادران لیلا سعید روستایی و فیلم تفریق مانی حقیقی در ژانر درام می‌خواهد بازگشت درخشانی داشته باشد. تصور حضور ترانه علیدوستی و نوید محمد زاده در کنار یک‌دیگر در مقابل دوربین، به خودی خود مخاطب را به وجد می‌آورد اما اکنون که سعید روستایی این فیلم را کارگردانی کند، به طور قطع جذابیت کار دو چندان خواهد شد. او که نقش لیلا را در فیلم ایفا می نقشه‌ای می‌چیند برای ایجاد یک کسب و کار خانوادگی که همه را از فقر نجات دهد،. در حالی که همه در جستجوی کمکی مالی هستند، لیلا می‌فهمد که پدرشان اسماعیل به صورت مخفیانه ارثیه خانوادگی را مخفی کرده است. آشکار شدن این ماجرا هرج و مرج را به روابط شکننده خانوادگی می‌آورد، در حالی که سلامت پدر در حال از دست رفتن است، اعمال هرعضو از این خانواده، قدم به قدم آنها را به فروپاشی نزدیکتر می‌کند.»

نگاهی به بازی‌های درخشان او

نزدیک به بیست سال از ورود ترانه علیدوستی به سینمای ایران می‌گذرد. دخترک هجده ساله بی نام و نشانی که یک شبه ره صد ساله را طی کرد. ترانه علیدوستی حالا یکی از بهترین ستاره‌های سینمای ایران است.

من ترانه پانزده سال دارم

این فیلم قهرمان زنی دارد که در یک جامعه مردسالار باید گلیم خودش را از آب بکشد بیرون. ترانه علیدوستی هم با ظاهر معصوم و شیرینش حسابی به این نقش می‌نشیند. او موفق می‌شود در اولین بازی‌اش، فراز و فرودهای عاطفی ترانه، امید بچه‌گانه و قاطعیت زنانه‌اش را به زیبایی به تصویر بکشد. ظرافتی که علیدوستی در اجرای کاراکتر ترانه به کار می‌برد برایش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن را از جشنواره بیستم فجر به ارمغان می‌آورد.

چهارشنبه سوری

علیدوستی بعد از موفقیت «من ترانه پانزده سال دارم»، در «شهر زیبا» دومین ساخته اصغر فرهادی ظاهر شد، که شروع یک همکاری درخشان بود. گرچه بازی او در «شهر زیبا» هم قابل توجه است، اما «چهارشنب سوری» هم در کارنامه فیلم‌سازش فیلم مهمتری است و هم در کارنامه علیدوستی.«کنعان» یکی از بزرگترین ریسک‌های بازیگری ترانه علیدوستی محسوب می‌شود.

کنعان

«کنعان» هم یک درام زناشویی است، اما این بار ترانه علیدوستی با کاراکتر مینا درست در میان این درام قرار دارد. مینا، اولین کاراکتری است که او برای پروراندنش به معصومیت همیشگی چهره اش دست نمی‌آویزد. مینا، زنی است جا افتاده، خسته و تنها که از کاراکترهای دیگر علیدوستی بسیار متفاوت است.

فروشنده

شاید شاه نقش علیدوستی را باید کاراکتر رعنا در «فروشنده» اصغر فرهادی دانست. با اینکه بیشتر توجهات به شهاب حسینی و کاراکتر او در این فیلم معطوف بود، اما او هم در نقش رعنا بی‌نظیر ظاهر می‌شود. تعادلی که او در اجرای بالا و پایین‌های روحی شخصیت رعنا ایجاد می‌کند، منگی و بی حسی‌اش بعد از حادثه اصلی، ترس و اضطراب دائمی‌اش وقتی سعی می‌کند به زندگی عادی برگردد، در مقابل شور و شعف رعنایی که در ابتدای فیلم دیدیم، نشان می‌دهد که علیدوستی به چه میزان پختگی در اجرایش رسیده است.

فیلم «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی

خلاصه داستان

این فیلم داستان سعید حنایی، قاتل سریالی معروف را روایت می‌کند. سعید مرد خانواده است و رفته رفته وارد ماموریتی شخصی و مذهبی می‌شود تا شهر روحانی مشهد را از بی اخلاقی‌ها و فساد پاک کند. بعد از قتل چندین زن، او از اینکه جامعه به حرکت مقدسش توجه زیادی نکره، ناامید می‌شود!

زهرا امیرابراهیمی، بازیگر ۴۰ ساله کشورمان که سال ۸۵ با سریال «نرگس» به شهرت رسید و مدتی بعد با مشکلاتی که برایش به وجود آوردند مجبور به ترک وطن شد، پس از حضور در جلوی دوربین و پشت صحنه چند فیلم مستقل، حال با فیلم محصول مشترک «عنکبوت مقدس» ساخته علی عباسی (کارگردان ایرانی – سوئدی) قدم به این فستیوال رده یک خواهد بود.

سریال کمکم کن (1383)، غریبانه (1383)، فیلم شیرین (1387)، فیلم تابوی تهران (2017) و فیلم فردا آزادیم (2019) از شاخص ترین آثار این بازیگر هستند.

نگاهی به بازی‌های درخشان او

شیرین

شاید مهمترین حضور زهرا امیر ابراهیمی در عرصه تصویر بازی در فیلم شیرین ساغخته عباس کیارستمی بوده است. زهرا امیر ابراهیمی سال 1387 فیلم شیرین نقش مهمی بازی کرده است که توانست با مهارت خود، آن نقش و همچنین خودش را میان مخاطبان سینما مطرح کند. امیر ابراهیمی توانست با بازی در فیلم شیرین تجربه بازیگری موفقی برای خود رقم بزند و همکاری در کنار بازیگرانی نظیر مهناز افشار، ترانه علیدوستی، ویشکا آسایش و رعنا آزادی‌ور بر تجارب او افزود.

کمکم کن

زهرا امیر ابراهیمی علاوه‌بر فیلم شیرین، سال 1383 در سریال کمکم کن نیز بازی کرده است. زهرا امیر ابراهیمی این‌بار با قاسم جعفری یعنی کارگردان سریال کمکم کن و هنرمندانی چون سید جلال‌الدین دری، حمید گودرزی، مجید مشیری و پویا امینی همکاری داشت.

نرگس

زهرا امیرابراهیمی بود با بازی در نقش «زهره»؛ دختر کوچک شوکت، در سریال نرگس به شهرت فراوانی رسید. در سال ۱۳۸۵، در اوج شهرتش ویدئویی شخصی از او منتشر شد، که نه تنها در زندگی او یک زلزله ایجاد کرد بلکه جامعه ایران را هم لرزاند. این ویدئو در مدت کوتاهی بارها تکثیر و توزیع شد.

ماجرای ویدئو منتشر شده از او جدای از ابعاد اجتماعی آن باعث شد که زندگی حرفه‌ای این بازیگر نابود شود. امیرابراهیمی پس از مدتی ایران را ترک کرد و به فرانسه رفت. او در آنجا سعی کرد از صفر شروع کند و در تئاتر فعالیت کرد. او در فرانسه در چند اثر سینمایی نیز نقش آفرینی داشته است. او در تمام این مدت سعی کرد که درباره ماجرایی که برایش رخ داده بود حرفی نزند. تا اینکه ۲۳ آذر ۱۳۹۸ در برنامه ماهواره‌ای چند شنبه با سینا شخصی که باعث پخش «فیلم خصوصی» او شده بود را معرفی کرد.

فیلم «برادر و خواهر» ساخته ارنو دپلشین

خلاصه داستان

این فیلم یک اثر درام است که رابطه‌ای عجیب بین یک خواهر و برادر را به تصویر کشیده است. آلیس و لوئی خواهر برادری هستند که به 50 سالگی نزدیک می‌شوند. آلیس بازیگر و لوئی معلم و شاعر است. بیش از 2 دهه از آخرین گفتگوی این دو می‌گذرد، و اکنون با مرگ والدینشان، بار دیگر مجبورند با هم حرف بزنند.

ایفای نقش گلشیفته

ارنو دپلشن فیلم‌ساز ۶۱ ساله فرانسوی در فیلم جدید خود به معضل گسست عاطفی در خانواده و طبعات آن پرداخته و داستان زندگی خواهر (با بازی ماریون کوتیار) و برادری (با بازی ملویل پوپو) را روایت می‌کند که پس از چندین سال به خاطر بیماری پدرشان مجبور به دیدار دوباره می‌شوند. فراهانی در فیلم برادر و خواهر در نقش شخصیتی به نام فونیا ظاهر شده که به نظر دوست خانوادگی و قدیمی شخصیت‌های اصلی است.

نگاهی به بازی‌های درخشان او

بوتیک

نیمه‌ی اول دهه‌ی هشتاد دوره‌ی اوج گلشیفته فراهانی و پرکاری او بود. فیلم «بوتیک» اولین ساخته‌ی حمید نعمت‌الله هم یک استعداد کارگردانی به سینمای ایران معرفی کرد و هم تیم بازیگری فیلم کارش را درجه یک انجام داد. بهترین بازی کارنامه‌ی محمدرضا گلزار، از اولین‌ بازی‌های جالب توجه حامد بهداد، از آخرین بازی‌های خوب رضا رویگری و حضوری درخشان از گلشیفته فراهانی.

میم مثل مادر

این بهترین فیلم رسول ملاقلی‌پور نیست اما یکی از سانتی‌مانتال‌ترین فیلم‌هایش است. از آن‌هایی که احتمال دارد از اول تا آخرش را گریه کنید. فیلم داستان زنی به نام سپیده است که در زمان جنگ ایران و عراق پرستار در مناطق غربی است. او موقع بمباران شیمیایی سردشت آنجا حضور دارد و شیمیایی می‌شود.آن‌قدر که گلشیفته فراهانی در این فیلم گریه کرد در مجموعه‌ی بازی‌های کارنامه‌اش در بقیه‌ی فیلم‌ها اشک نریخته است! به هر حال بازی او متناسب با داستان سانتی‌مانتال فیلم بود و دل سنگ را هم آب می‌کرد.

درباره الی

این فیلم علاوه بر اینکه یکی از بهترین فیلم‌های گلشیفته فراهانی است، عظیم‌ترین دستاورد بازیگری او و به گواه خیلی از منتقدان هنوز بهترین فیلم اصغر فرهادی است. فیلمی پیچیده درباره‌ی طبقه‌ی متوسط جامعه‌ی ایرانی. اسم فیلم به الی اشاره دارد اما قهرمان فیلم در واقع سپیده است. سپیده است که نقش وجدان طبقه‌ی متوسط را بازی می‌کند. سیر بازی گلشیفته از زنی شاد که برای دوستش دنبال همسر است تا موجودی در هم شکسته که می‌خواهد با وجود مخالفت همراهانش از آبروی دختری که گم شده دفاع کند، حیرت‌انگیز و تحسین‌برانگیز است. نه فقط بهترین بازی گلشیفته فراهانی که یکی از بهترین بازی‌های سینمای ایران است.

پترسون

در میان فیلم‌هایی که گلشیفته فراهانی خارج از ایران در آن‌ها بازی کرده پترسون مهم‌ترین فیلمش است که در آن با جیم جارموش، کارگردان مهم سینمای مستقل آمریکا همکاری داشت. یکی از معدود نقش‌های اصلی گلشیفته فراهانی در فیلم یک کارگردان مطرح در خارج از کشور است و البته گلشیفته در «پترسون» نشان می‌دهد که چرا همیشه او را به‌عنوان یکی از بهترین بازیگران زن سینمای ایران به یاد می‌آوریم و افسوس رفتنش را می‌خوریم. گلشیفته در سال 2016 با این کار نیز در جشنواره کن حضور یافته بود.

در پایان گفتنی‌ست اصغر فرهادی، کارگردان مشهور ایرانی به عنوان یکی از داوران بخش رقابتی اصلی هفتاد و پنجمین جشنواره فیلم کن حضور خواهد داشت.