زاد روز عباس یمینی شریف، نغمه سرای کودکان ایران
امروز زاد روز «یار مهربان» کودکان سرزمین ایران، زنده یاد عباس یمینی شریف، شاعر و نویسنده کودکان است.
عباس یمینیشریف یکی از کسانی است که پیش از آن که در شکلگیری نهاد ادبیات کودکان در ایران نقش داشته باشد، در شکلگیری نمایههای دریافتی و نهاد کودکی نوین در ایران نقش داشته است.
او با پیگیری و پایداری پنجاه سالهاش توانست شعر و ادبیات کودکان را با زبانی شیرین و ساده و با درونمایههای آموزنده و پاک و قالبهایی مناسب و آهنگین رسمیت بخشد و راه را برای رهروان ادبیات کودک هموار سازد.
با توجه به اهمیت ادبیات کودکان و از آنجایی که زیربنای دگرگونیهای ذهنی و فکری، اجتماعی و علمی آینده کشور است، او کوشید که ادبیات کودک را بهویژه در زمینه شعر بهشکلی علمی و برابر با روحیات کودکان با زبانی ساده و گیرا و خوشآهنگ برتری بخشد. او یکی از بنیادگذاران شورای کتاب کودک بود.
عباس یمینیشریف یکم خوردادماه 1296 خورشیدی در پامنار تهران زاده شد. در پنج سالگی به همراه خانوادهی خود به دهکدهی دربند در نزدیکی تهران رفت.
او را در همان جا به دبستان و آموزشگاه سپردند. زندگی در روستا، از سویی یمینیشریف را به دوستی با طبیعت، گیاهان و جانوران برانگیخت.
یمینیشریف در خانوادهای با فرهنگ پرورش یافت. لالاییهای دوران کودکی و انس با شعرهای حافظ و سعدی و مولوی و نیز شعرهای روز، سبب شد او نیز به شعر و مطالعه روی آورد و از کلاس پنجم دبستان با بهرهگیری از آنچه اندوخته بود شعر گفتن را آغاز کند. در سال 1321 یکی از شعرهای او در روزنامهی «نونهالان» ویژه کودکان به چاپ رسید. دو سال بعد، نخستین شمارهی مجلهی «بازیکودکان» به سردبیری عباس یمینیشریف منتشر شد.
در سال 1324 شعرهای او وارد کتابهای درسی دورهی ابتدایی مدارس اراک و سپس کتابهای کلاسهای اول و دوم و سوم تمام دبستانهای ایران شد. سپس سرپرستی مجلههای «دانشآموز» و «سازمان جوانان شیر و خورشید سرخ» را که از نشریههای وزارت فرهنگ وقت بودند، به دوش گرفت.
یمینی شریف در سال 1332برای گذراندن دوره کارشناسی آموزش و ادبیات کودکان به آمریکا سفر کرد. تجربههای تلخش از دوران مکتب و آشنایی با دیدگاههای نو در آموزش و پرورش کودکان او را بر آن داشت تا پس از بازگشت به ایران در سال 1336با همراهی همسرش توران مقومی، دبستان روش نو را باز کند. دبستان روش نو پس از مدتی از کودکستان تا دبیرستان گسترش یافت و تا 1358 به کار خود ادامه داد.
از دیگر کارهای او، بنیادگذاری جایزه ادبی عباس یمینی شریف برای تشویق نویسندگان و تصویرگران ایرانی، نگارش کتاب اول ابتدایی، کتاب اول و دوم برای بزرگسالان نوآموز، کتابهای آموزشی برای پدران ومادران و مقالههای آموزشی و اجتماعی در روزنامه کیهان آن زمان بود.
عباس یمینیشریف در سالهای پایانی زندگی به بیماری سختی دچار شد، اما واقعیت بیماری خود را با قدرت و نیروی تمام پذیرفت. او با توان اندک خود، به کار برای کودکان ادامه داد و سرانجام آخرین کتابش به نام ««ناپدیدان» را به پایان رساند که در زمان زندگانی او به چاپ نرسید.
برخی از آثار او موفق به دریافت جایزه از کانونهای ادبی و فرهنگی ایران و جهان شده است. یمینیشریف در واپسین روزهای زندگی خود برای سنگ مزار خویش دوبیتی زیر را سرود:
من نغمه سرای کودکانم
شاد است زمهرش روانم
عباس یمینی شریفم
گیرید ز کودکان نشانم
او در سال 1368 درگذشت.
اردیبهشت یا «اشاوهیشتا»، نام سومین روز ماه و دومین ماه سال در سالنمای زرتشتی است. اردیبهشت به چم «بهترین پاکی و راستی» و یکی از امشاسپندان دین زرتشتی است که در جهان مینوی نماد پاکی، اشویی و نشان اشا (قانون دگرگونناپذیر جهان) است.
اردیبهشت یا ارته وهیشته یا اشه وهیشته در اسطورههای زرتشتی و ایرانی دومین امشاسپند است. او زیباترین نماد از نظام جهانی قانون ایزدی و نظم اخلاقی در هردو جهان است. این امشاسپند نه تنها را نظم در جهان برقرار میسازد، بلکه نگاهبان نظم دنیای مینوی و دوزخ نیز هست. نماینده جهانی او آتش است.
امشاسپند اردیبهشت، از نظر اهمیت و احترام٬ دومین امشاسپند پس از امشاسپند بهمن است. این موجود در اصل همان آرتا یا ریتای هندی است، که در زمانهای بعد آشاواهیشست نام گرفت که به معنای آشای برتر یا بهترین اشه یا برترین ارته (راستی) است.
این امشاسپند پاسدار و نگهبان آتش و یا عناصری که در عین حال بازگو کنندهی طبیعت آتش هستند، میباشد. او ضامنِ پایداری نظم جهان است، چه نظم اخلاقی و چه نظم فیزیکی (نظم مادی).
واژه اشه در اوستا و به ویژه در گاهان بسیار بکار رفته است. «اشا» یا هنجار هستی در زندگی انسانها به گونهی توانمندی در نظم دادن به زندگی، خانواده، هازمان(:جامعه)، زیستبوم، طبیعت و … نمودار میشود. از همینرو بر انسان شایسته است تا پیوسته این توانایی را در خود پرورش داده تا بتواند با «اشا» هماهنگ شود و راستی را در خود بپروراند.
اشو زرتشت در گاهان تنها راه رسیدن به بارگاه خدایی را راه اَشَهَ میداند. در یسن ۴۴ بند ۱۱ میگوید:«تا توش و توان دارم میکوشم مردم را به سوی اشه رهنمون باشم.» یکی از سپندترین دعاهای زرتشتی دعای “اشم وهو” است که در آن اشه و راستی ستایش میشود که یک ذکر ۱۲ واژهای است که سه بار در آن نام اشه برده شده است. دعایی که برای تمرکز ذهن بر روی اشه استوار است از این قرار است: اشه نیک، اشه نیکترین است. مطابق آرزوست، مطابق آرزو خواهد بود، اشه از آن اشه وهیشته است.
در آموزههای آیین اشو زرتشت پاکی برون نیز به اندازهی پاکی درون اهمیت دارد. پاکی برون به معنای پاک نگه داشتن تن و محیط زندگی از همهی ناپاکیها است و به همین شوند، سدره و کشتی، لباس آیینی و نشانهی زرتشتیان، به رنگ سپید است تا هرگونه ناپاکی را نمایان کرد.
روحش شاد
خدا قرین رحمتت کند ای ماندگاران وطن .