با جریان خشن سانسور مواجهیم

نخستین جشنواره رادیویی پژواک با شعار صدای واقعیت پژواک حقیقت آغاز شد.

در این مراسم که صبح امروز با حضور وحید جلیلی قائم مقام رئیس سازمان صداوسیما، علی بخشی زاده معاون صدای رسانه ملی، شاهید مظفری  قائم مقام معاونت صدا، پیشکسوتانی همچون عذرا وکیلی ،محمد اسماعیل براری ، محمد رحمان نظام اسلامی ، مهدی فوادیان و مدیران و برنامه سازان و مستند سازان شبکه های مختلف رادیویی و مراکز استان ها برگزار شد، معاون صدا در ابتدای سخنانش به سالروز آزادسازی خرمشهر اشاره کرد و گفت: در این روز، گرامی می داریم یاد تمامی شهدای هشت سال دفاع مقدس را، همچنین دوم خرداد مصادف است با درگذشت مهران دوستی که تقریبا هفت سال از درگذشت وی در سال ۹۴ می گذرد.

علی بخشی زاده با اشاره به برگزاری نخستین جشنواره مستند رادیویی، ادامه داد: از میان قالب ها و ساختارهای برنامه سازی ساختارهایی مانند مجله، نمایش ، ترکیبی، گزارش، برنامه های گفتگو محور و مسابقه در رادیوی کشور ما سابقه ای طولانی دارند، اما قالب هایی مانند «مستند» از دیر باز با بی مهری مواجه بوده است.

وی تاکید کرد: به نظر می رسد، رادیو با برخورداری از ویژگی های منحصر به فرد خود می تواند در عرصه تولید برنامه های مستند نیز نقش به سزایی ایفا کند.

البته که رادیو سعی کرده در طول چند سال اخیر، از ساختارهای نوین برنامه سازی بهره ببرد و در این بین، گرچه ساختار مستند، ساختار نوینی در برنامه سازی نیست، اما گونه هایی از این نوع و همین طور رویکردهای نوین به مقوله مستند، در این نخستین جشنواره برنامه های مستند و جشنواره های آینده مورد تاکید خواهد بود.

وی تصریح کرد: انتظار از یک مستند رادیویی بیان واقعیت های جامعه و جهان به شیوه ای جذاب ، مستدل و روایتمند است که آگاهی مخاطب را در مورد یک موضوع ، یا سوژه ، بالا ببرد.

به گفته بخشی زاده معاونت صدای جمهوری اسلامی ایران با هدف «احیای ساختار و ارتقای جایگاه مستند رادیویی»، «شناسایی و معرفی استعدادهای حوزه مستند»، «به روز رسانی دانش مستند سازان»، «گسترش و جذب مخاطبان مستندهای رادیویی»، «افزایش جذابیت های ساختار مستند» و همچنین به منظور شناسایی و معرفی برترین آثار مستند رادیویی در سطح ملی و ایجاد رقابت سازنده بین مستند سازان ، تصمیم گرفت نخستین جشنواره مستندهای رادیویی را با درونمایه امید و همبستگی ملی ، با عنوان «پژواک» برگزار کند که امید است با کمک پروردگار متعال جشنواره پژواک به این مهم کمک کند.

وی تاکید کرد: ما با رویکرد واقع گرایانه ای، شعار جشنواره را «صدای واقعیت ،پژواک حقیقت» انتخاب کرده ایم تا تصویری از جوهره اصلی مستند یعنی بازنمایی حقیقت را در این جشنواره ، شاهد باشیم وشعار جشنواره مبتنی بر سر واژه عنوان «پژواک» انتخاب شد. «پ» بر پژوهش محور بودن ، «ژ» بر ژرف اندیشی و عمیق بودن ، «واو» بر وضوح و شفافیت کیفیت شنیداری ،«الف» بر اصالت محتوای اثر و بدیع بودنش و «کاف» مبتنی بر کارایی و اثر بخشی است.

معاون صدا با اشاره به محورهای جشنواره ادامه داد: این جشنواره در سه بخش «اصلی»،«مردمی» و «مستند نگاری» سامان یافته و سعی شد نقش مردم در این جشنواره پررنگ تر احساس شود.

وی ادامه داد: در بخش اصلی جشنواره نیز ساختارهایی چون «مستند محض»،«مستند بازسازی» ، «مستند داستانی»، «مستند گزارشی» و «مستند چهره نگاری» مورد مداقه و بررسی قرار گرفت.

همچنین در بخش مردمی نیز «مستند گزارشی»، «مستند روایی» و «مستند بازسازی» مورد ارزیابی واقع شد تا ظرفیت های آن در قالب فایل های صوتی و یا پادکست نمایان تر شود. در بخش فرعی جشنواره هم مستند نگاری رادیویی مد نظر قرار گرفت و آثار این بخش مورد بررسی و تجزیه و تحلیل واقع شدند.

وی در خصوص زمانبندی و اجرای دقیق برگزاری این جشنواره گفت: کمیته های ۷ گانه ای شامل «کمیته اطلاع رسانی» ، تبلیغات و فضای مجازی،«کمیته کارگاه های برنامه سازی»،«کمیته فنی»، «کمیته آموزش»، «کمیته برگزاری مراسم افتتاحیه و اختتامیه»، «کمیته برنامه ریزی و کنترل پروژه » و «کمیته پشتیبانی و امنیت» از ابتدای آذر سال گذشته تشکیل شد تا به رتق و فتق و تمشیت امور محوله بپردازند. با تشکیل کمیته ها و با انتشار فراخوان جشنواره در ۲۰ آذر سال گذشته، رسما جشنواره کار خودش را شروع و در ادامه با دریافت آثار و داوری آثار ادامه داد.

بخشی زاده با اشاره به ملاک های داوری این دوره از جشنواره گفت: پژوهش محور بودن آثار، ژرف اندیشی و عمیق بودن نگاه به مسئله و موضوع ، وضوح و کیفیت شنیداری و همین طور پرداخت هنرمندانه فنی،اصالت محتوای اثر و بدیع بودن آن ، هدف گذاری و انتخاب رویکرد مناسب، محل ارزیابی بود تا در انتها با اعلام برنامه های راه یافته به مرحله نهایی ، امروز در این مراسم خدمت شما باشیم.

وی ادامه داد: به جاست یادآوری شود که مستند شاخه ای بزرگ از صنعت برنامه سازی است که به منظور مستند سازی جنبه هایی از واقعیت تولید می شود .مهمترین کارکرد برنامه های «مستند» آگاهی بخشی است که در این باره رسانه ها سعی می کنند آثاری با کیفیت و با پشتوانه پژوهشی تولید کنند.

وی ادامه داد: ۳۸۷ اثر در بخش های مختلف جشنواره دریافت شد که پس از پالایش اولیه ۲۵۵ اثر به مرحله داوری راه پیدا کردند که از این تعداد ۹۸ اثر در بخش گزارشی ، ۴۶ اثر در بخش مستند محض ، ۴۳ اثر در بخش مستند داستانی ، ۴۲ اثر در بخش مستند چهره نگاری و ۲۶ اثر هم در بخش مستند بازسازی قرار داشت.

معاون صدا تصریح کرد: در بخش موضوعی جشنواره هم در چهار موضوع مدافعین حرم، مدافعین سلامت و دفاع مقدس و محیط زیست با تمرکز بر مسئله آب، زبان فارسی و گردشگری دریافت شد. ۲۲۱ اثر هم در بخش مردمی به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که پس از پالایش اولیه ۱۱۵ اثر به مرحله نخست داوری ارسال که تعداد ۲۵ اثر آن شایسته حضور در مرحله دوم داوری شناخته شدند. در بخش مستند نگاری رادیویی هم ۲۸ اثر به جشنواره ارسال شد که ۵ اثر آن به مرحله نهایی جشنواره رسیدند.

وی در پایان خاطر نشان ساخت: علی رغم شرایط و محدودیت هایی که از طرف برگزار کنندگان جشنواره در خصوص تعداد آثار ارسالی از شبکه ها تعیین شده بود شاهد استقبال گسترده برنامه سازان در شبکه های ملی و استانی از جشنواره بوده ایم.

برنامه سازان سربازان میدان جنگ نرم

وحید جلیلی قائم مقام رئیس سازمان صداوسیما از دیگر سخنرانان نخستین جشنواره ملی مستند رادیویی«پژواک» گفت: هنرمند با نگاه زیبای خود می تواند زیبایی ها را حتی در دل سنگ، کشف کند. البته در این بین نگاه های دیگری هم هست که نه تنها زیبایی ها را نمی نوازد بلکه به انکار آن نیز بر می خیزد.

وی به صورت واگویه و درد دل با همکاران سازمانی خودش ادامه داد: بعد از فوت آقای شجریان دوستان سلبریتی استوری زده بودند که بزرگترین سوگ اجتماعی در ایران بعد از مرگ دکتر مصدق. به دوستان گفتم بایستی سیمرغ بلورین گنجاندن چند دروغ را به این آقا تقدیم کنیم.

مگر این ها تشییع ۷۲ تن شهید هفت تیر را ندیدند؟ همدلی مردم را در شهادت شهید رجایی ندیدند؟ زیبایی و شکوه تشییع حضرت امام خمینی (قدس سره) و حاج قاسم را ندیدند؟ آنجا بود که متوجه این مهم شدم که ما با جریان خشن سانسور مواجه هستیم. 

وی افزود: همیشه در ۲۲ بهمن سالروز پیروزی انقلاب اسلامی اخبار معطوف بود به تصویر کشیدن چند خیابان اصلی در پایتخت اما امسال در سالروز پاسداشت پیروزی انقلاب اسلامی، اخبار ساعت ۱۴ از روستاها شروع شد. در واقع ایران به چند خیابان در پایتخت خلاصه نمی شود.

جلیلی ادامه داد: مقام معظم رهبری فرمودند که ما در بزرگ ترین جنگ نرم هستیم .معتقدم شماها سربازان این میدان هستید، میدانی که در آن خصم، ظالمانه ترین رفتارها را برای خودش مباح می داند. این ماییم و این میدان و چیزی برای پیروزی در آن کم نداریم.

وی تاکید کرد: ما دو راه در پیش داریم یک سری امتیاز و مشکلات داریم. با تمام داشته‌ها و نداشته‌هایمان بایستی در جنگ نرمی که دشمن طراحی کرده پیروز میدان باشیم و بر مشکلاتمان غلبه کنیم.

داوران به دلیل محدودیت در معرفی برگزیدگان تعدادی از آثار راه یافته به بخش نهایی را در کنار برندگان شایسته تقدیر دانستند که در آیین افتتاحیه جشنواره پژواک از تهیه کنندگان این آثار تقدیر شد.

اولین اثر که از سوی هیات داوران شایسته تقدیر دانسته شده است مستند متولد بهمن به تهیه کنندگی مونا توسلی از رادیو قرآن بود. 

مستندهای پرونده به تهیه کنندگی کتابچی از رادیو اقتصاد، زمین زیر پای برج به تهیه کنندگی تکتم اعتبار از مرکز خراسان جنوبی، مدال به تهیه کنندگی رقیه آقازاده از رادیو ورزش نیز شایسته تقدیر شناخته شدند. 

آثار جشنواره رادیویی پژواک در سه بخش اصلی، مردمی و مستند بررسی و برگزیدگان ۴ خرداد در مراسم پایانی در مرکز همایش‌های سازمان صدا و سیما معرفی خواهند شد.