اگر این‌کاره نیستید، استعفا دهید

بیژن بیرنگ، کارگردان و تهیه‌کننده باسابقه سینما و تلویزیون که مدت‌ها حاضر به شرکت در مصاحبه‌ای نبود، حالا به سخن آمده و درباره جابه‌جایی‌ها و تغییرات اخیر مدیران تلویزیون که سازمان صداوسیما را به سمت جوانگرایی سوق داده است، می‌گوید: «جوان‌گرایی و این حرف‌ها یکسری توهمات است، مثلا چرا ما نباید در مسأله آب یک متخصص نود ساله را صدا کنیم که شرایط را درست کند و به جایش جوانگرایی کنیم و یک بچه بیست ساله را بیاوریم که مسائل را حل کند؟ پس تجربه کجای کار است؟ تجربه در دنیا هیچ نقشی ندارد؟ سواد نقشی ندارد؟ مثلا اگر یک آدم ۲۰، ۳۰ ساله را مدیر یک شبکه کنیم، می‌خواهیم چه اتفاقی بیفتد، وقتی که کار نکرده، دستیاری نکرده، آموزش ندیده و تجربه نکرده است؟ معلوم است که اشتباه می‌کند.»

ایسنا نوشت؛ او در پاسخ به این که پیشنهادش به مدیران جدید تلویزیون و معاون جدید سیما چیست؟ تصریح می‌کند: «پیشنهادم این است که اگر این کاره نیستند، وقت هیچکس را نگیرند، استعفا بدهند و بروند. با پیشنهاد، کسی کاری یاد نمی‌گیرد!»

این کارگردان پیشکسوت که همراه با زنده‌یاد مسعود رسام، ساخت سریال خاطره‌انگیز «خانه سبز» با بازی زنده‌یاد خسرو شکیبایی را در کارنامه دارد، با بیان این که در حال حاضر نه تلویزیون تماشا می‌کند و نه با این رسانه همکاری می‌کند، تصریح می‌کند: «آن زمان که من با تلویزیون کار می‌کردم، مدیرها و آدم‌ها این شکلی نبودند. الان می‌خواهید معجزه اتفاق بیفتد؟»

بیرنگ در ادامه با بازگویی اظهارنظری از جان هیوستون، کارگردان شناخته‌شده آمریکایی، درباره وظایف تهیه‌کننده و نیز تشبیه کردن تلویزیون به یک تهیه‌کننده بزرگ، عنوان می‌کند: «از نظر من تلویزیون تهیه‌کننده بزرگ است؛ ما که به عنوان تهیه‌کننده کار می‌کردیم، تهیه‌کننده نبودیم، ما فقط تهیه‌کننده اجرایی بودیم.

جان هیوستون درباره وظایف یک تهیه کننده می‌گوید ۵۰ درصد وظیفه یک تهیه‌کننده انتخاب درست است؛ یعنی با انتخاب درست ۵۰ درصد کار درست می‌شود. ۱۰ درصد ویژگی‌های آدم‌هاست. هر کسی ویژگی خاص خودش را دارد که قاعدتا برای هیچکس ۱۰ درصدش کامل نمی‌شود.

۲۰ درصد خلاقیت است که از این ۲۰ درصد هم کسی نمی‌تواند ۱۰۰ درصدش را خالق باشد، جز خداوند تبارک و تعالی. ۲۰ درصد از کیفیت کار می‌ماند که هیچ موقع این ۲۰ درصد هم پر نمی‌شود. هیچکاری نمی‌تواند ۹۰ درصد خوب باشد؛ نهایت ۸۰ درصد خوب می‌شود؛ بنابراین این کارگردان آمریکایی نتیجه می‌گیرد که بزرگترین وظیفه تهیه‌کننده انتخاب درست است. پس اگر تلویزیون به عنوان یک تهیه‌کننده، مدیرانش را درست انتخاب کند و اگر مدیرانش لایق باشند و آن‌ها هم انتخاب‌های درستی کنند، یک شبکه راه می‌افتد.»

او می‌افزاید: «اگر تلویزیون در انتخاب مدیران درست عمل کند و مدیران در انتخاب عوامل و برنامه‌سازان درست عمل کنند، از یک مصاحبه گرفته تا یک سریال، کار راه می‌افتد؛ مثلا اگر یک مدیر شبکه آقای ایرج طهماسب را انتخاب کند، ۵۰ درصد راه را رفته است.

از ۵۰ درصد باقی هم چند درصد بالا درست می‌شود و کاری درحد ۶۰ ـ ۷۰ درصد می‌شود که کار خوبی از آب درمی‌آید. ولی اگر از اول انتخاب آن‌ها آقای طهماسب نباشد و کار آقای طهماسب را به آدم دیگری بدهند، دیگر معجزه‌ای اتفاق نمی‌افتد.»

بیرنگ با توضیح این که برای دستیابی به نتیجه ایده‌آل و دلخواه باید انتخاب درستی داشته و در مسیر درستی گام برداشت، خاطرنشان می کند: «اگر انتخاب‌هایت اشتباه باشد، هیچ راه چاره‌ای وجود ندارد و اتفاقی هم نمی‌افتد. تو باید تدارک را درست بچینی تا معجزه هم کمک کند.»

کارگردان سریال «همسران» با یادآوریِ یک روایت طنزآمیز عنوان می‌کند: «می‌گویند شخصی رفته بود پیش بزرگی، دعا می‌کرد که بلیتش را برنده کند و گریه می‌کرد. یک شب آن بزرگ به خوابش آمد و گفت تو باید یک بلیط بخری که من برنده‌اش کنم! قصه ما همین است.

اگر هر کسی سر جایش باشد، کارها درست می‌شود. آدم هایی که در جای نادرست قرار می‌گیرند را می‌خواهیم با مشورت و راهنمایی به جایی برسانیم که نمی‌شود.»

بیژن بیرنگ ساخت سریال‌های خاطره‌انگیزی همچون «همسران» و «خانه سبز» و نیز تهیه کنندگی مجموعه‌هایی همچون «تولدی دیگر» و «دنیای شیرین دریا» را در کارنامه هنری خود به ثبت رسانده است.