نوید محمدزاده؛ توقیف از بالا و فحش از پایین

دیروز خبری درباره توقیف تئاتر «شب شک» در سالن «شهرزاد» که «نوید محمدزاده» تهیه‌کننده آن بود، منتشر شد. کارگردان جوان آن «امیرحسین بریمانی» که برای چهارمین بار می‌خواست این اثر را روی صحنه ببرد، از طریق مدیران سالن «شهرزاد» مطلع شد که بلیت‌فروشی آن بسته‌ شده است.

او به ایسنا می‌گوید: «مرکز هنرهای نمایشی به سالن اعلام کرده که بلیت‌فروشی نمایش‌مان بسته شده است و ما هم منتظریم از سوی مرکز هنرهای نمایشی برای تشکیل جلسه و گفت‌وگو درباره این موضوع خبرمان کنند». او توضیح می‌دهد که حدس گروه این است که دلیل این مسئله به حضور نوید محمدزاده در جشنواره کن برمی‌گردد. این نمایش قرار بود برای چهارمین بار روی صحنه برود و شنبه چهارم تیر ماه اولین اجرای خود را در سالن «شهرزاد» انجام داده بود؛ اما از صبح روز یکشنبه بلیت‌فروشی آن تعطیل شد. در پی توقف بلیت‌فروشی این اثر نمایشی، روابط‌عمومی اداره کل هنرهای نمایشی اعلام کرد: «عدم کسب مجوز تمدید و تبلیغ نمایش، همچنین پخش بدون مجوز تبلیغات نمایش در بسترهای مختلف فضای مجازی، موجب بسته‌شدن موقت سایت فروش بلیت نمایش از طرف اداره کل هنرهای نمایشی شده است. بدیهی است این مشکل با حضور کارگردان و رفع ابهامات موجود برطرف خواهد شد».

حال باید منتظر ماند و دید که این جلسه کی و چگونه برگزار می‌شود و نتیجه آن چه خواهد بود؟

توقیف‌های دیگر

در این مدت البته غیر از اعلام قطعی توقیف فیلم «برادران لیلا» به کارگردانی سعید روستایی از طرف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، به نظر می‌رسد فیلم‌های دیگری در مرحله توقیف و نیمه‌توقیف هستند که در چند روز گذشته اسامی چند تا از آنها از سوی خبرگزاری ایسنا به دلایل مختلف اعلام شده است.

در بین بازیگران سینما چهره‌های زیادی هستند که دست‌کم یک فیلم توقیفی دارند؛ مثل لیلا حاتمی (قاتل و وحشی)، امین حیایی (قاتل و وحشی)، فاطمه معتمدآریا (صد سال به این سال‌ها)، مریلا زارعی (خرس و گزارش یک جشن)، پرویز پرستویی (خرس و صد سال به این سال‌ها)، رضا کیانیان (گزارش یک جشن و صد سال به این سال‌ها)، طناز طباطبایی (ارادتمند؛ نازنین، بهاره و تینا و گزارش یک جشن)، نیکی کریمی (خیابان‌های آرام) و اخیرا ترانه علیدوستی، نوید محمدزاده، پیمان معادی (برادران لیلا). در میان این اسامی تقریبا می‌توان گفت که پرویز پرستویی و فاطمه معتمدآریا رکورددار هستند و در طول دوران کاری‌ خود بیشتر با توقیف فیلم‌های‌شان مواجه شده‌اند و حالا به نظر می‌رسد رضا عطاران را هم که در سال‌های گذشته، حضورش در یک فیلم فروش آن را تضمین می‌کرد، باید به این اسامی اضافه کرد.

سال ۱۳۹۹ و در بحبوحه شیوع کرونا رضا عطاران دو فیلم «شیشلیک» به کارگردانی محمدحسین مهدویان و «روشن» را به کارگردانی روح‌الله حجازی در سی‌ونهمین جشنواره فیلم فجر داشت؛ اولی یک فیلم کمدی و دومی یک فیلم اجتماعی؛ اما گویا «روشن» که سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای عطاران به همراه آورد، وارد فهرست توقیفی‌ها شده است؛ اما نکته جالب توجه، بعضی اظهارات متناقض مسئولان سینمایی است که تأکید دارند، سازمان سینمایی در پی توقیف و ایجاد مانع برای اکران فیلم‌ها نیست؛ اما در عمل اجازه اکران آنها صادر نمی‌شود؛ حتی آنهایی که از دولت قبل پروانه نمایش دارند، مثل «چپ، راست» و «شیشلیک». همچنین پروانه برخی فیلم‌های مجوزدار هم لغو شده و بعضی هم که در انتظار مجوز بودند، مثل «خرس» و «قصیده گاو سفید» قاچاق شدند.

کلک سینما کنده است؟

یکی دیگر از دغدغه‌های امروز سینماگران شرایط روز سینماست. اظهارنظرها به محدودیت‌های جدید اشاره دارد شاید با لحن طنز. مثل مهران احمدی یکی از بازیگران فیلم «روز ششم» که در مراسم اکران مردمی گفت: «این روزها اوضاع سینما مانند سایر بخش‌ها خوب نیست و به نظر می‌رسد با این وضعیت در دو سال آینده کلک سینما کنده است و ما باید به دنبال کار دیگری برویم. من اتفاقا آشپز خوبی هستم و شاید بتوانم در آینده به جای فعالیت در سینما آشپزی کنم؛ اما همچنان امیدوارم که اوضاع سینما بهتر از این بشود». علیرضا رئیسیان که اینک وارد عرصه تهیه‌کنندگی تئاتر شده، معتقد است: «مدیران فعلی در هیچ رده‌ای دانش سینمایی و شناخت دقیق و درست و حتی ایده‌ای برای چگونگی مدیریت خود ندارند، البته برای ما که روشن است و این مسیر، مسیر به سرانجامِ خوب رسیدن نیست؛ ولی به هر حال ایده‌ای است که هم در تلویزیون، هم در شبکه نمایش خانگی و هم سینما به صورت هماهنگ در حال اجراست؛ یعنی سخت‌گیری‌های بسیار شدید و از طرف دیگر عدم حمایت لازم صرفا فضا را برای همان دو مدل فیلمی که توضیح دادم، مهیا می‌کند. این وضعیت اکثر فیلم‌سازان متکی به درام اجتماعی یا فیلم‌های حرفه‌ای مستقل را تحت فشار می‌گذارد».

عباس رافعی هم که در دو سال گذشته به دنبال گرفتن مجوز اکران فیلم «غیبت موجه» بوده، گفت: «به‌تازگی بحث خودی و غیرخودی در سینما دوباره سر باز کرده است و می‌گویند فلانی خودی است و هرچه بسازد، اشکالی ندارد؛ ولی اگر یک فیلم‌ساز اجتماعی دغدغه‌مند، بخواهد یک دغدغه اجتماعی را مطرح کند، نمی‌تواند. به نظرم رئیس سازمان سینمایی هرچه فضا را محدودتر و تنگ‌تر کند، متأسفانه سینمای ملی و اجتماعی ما از بین می‌رود؛ در‌حالی‌که همیشه می‌گویند یک راه گریزی بگذارید». اینکه ریل‌گذاری جدید مسئولان سبب چه تغییرات و محدودیت‌هایی در سینما خواهد شد، در ماه‌های آینده تأثیرات خود را خواهد گذاشت.