۸۰ درصد سریال امام علی تخیل بود
حدود ۳۰ سال از ساخت سریال «امام علی» می‌گذرد و روایت ها و داستان های متفاوتی از زبان عوامل سازنده این سریال نقل شده است.
احتمالا اصطلاح «سریال خیابان خلوت کن» را شنیده باشید، اصطلاحی که این روز‌ها دیگر برای هیچ یک از سریال‌هایی که تلویزیون می‌سازد به کار برده نمی‌شود، اما روزگاری بود که تلویزیون هیچ رقیبی نداشت و سازندگان هم در ساخت سریال کم و کسر نمی‌گذاشتند و از این سریال‌های خیابان خلوت کن مانند «امام علی» بی تردید سریال «امام علی» در چهار سال گذشته، یکی از موفق‌ترین پروژه‌های مذهبی پخش شده است.
این سریال تاریخی، مذهبی تلویزیون برای ساخته شدن راه پرپیچ و خمی را طی کرده. از ساخت دکور، بودجه مصوبش گرفته تا انتخاب بازیگران و آغاز ساخت سریالی که هنوز هم در حافظه تاریخی مردم جایگاه اول را داراست. اما این اثر چگونه ساخته شد؟
چه شد «امام علی» ساخته شد؟
سال ۱۳۷۰ است. علی لاریجانی رئیس فعلی مجلس شورای اسلامی، ریاست صدا و سیما را برعهده دارد. داود میرباقری فیلمنامه سریالی با عنوان «خاری در گلو» را براساس زندگی حضرت علی ابن‌ابوطالب (ع) به صدا و سیما ارائه داده است. احتمال می‌رود برخی سلیقه‌ها و اختلاف‌نظر‌ها بر سر سناریو، تلویزیون را از تولید یکی از ماندگارترین آثارش محروم کند.
از میرباقری خواسته می‌شود فیلمنامه‌اش را بازنویسی کند و این روند و اعمال اصلاحیه‌ها تا چند بار تکرار می‌شود. به نظر می‌رسد این موانع برطرف شدنی نیستند، اما مگر می‌شود نیت و همت خالص برای ساخت چنین سریالی بیهوده بماند.
سرانجام با تأیید و عنایت مسئولان وقت تلویزیون، نخستین سریال مهم تاریخی مذهبی صدا و سیما در چنین ابعادی کلید می‌خورد. «خاری در گلو» ـ که اشاره به خطبه «شقشقیه» علی (ع) در نهج‌البلاغه دارد ـ در سال ۱۳۷۳ با حضور ۱۵۰ بازیگر اصلی و بیش از ۵ هزار هنرور از نیرو‌های ارتش مقابل دوربین می‌رود.
داریوش ارجمند نقش مالک اشتر را دارد. گویا پس از نقش‌آفرینی آنتونی کوئین در نقش حضرت حمزه (ع) در فیلم «محمد رسول‌ا... (ص)» (یا «الرساله») با آن جذبه خاص سینمایی بازیگرش، ارجمند آمده تا نقش مذهبی دیگری را با جلال و جبروت چشمگیرش خلق کند. بهزاد فراهانی لباس یکی از سفاکترین حاکمان تاریخ، معاویه بن‌ابوسفیان را می‌پوشد.
زنده‌یاد مهدی فتحی، چه زیبا یکی از زشت‌کارترین نزدیکان دسیسه‌چین معاویه یعنی عمرو عاص می‌شود. ویشکا آسایش در نقش قطام، چنان حیله‌های زنانه‌ای می‌اندیشد که با اجرای خوب بازیگرش درگذر سال‌ها همچنان از آن به عنوان بهترین نقش او یاد می‌شود.
اکبر عبدی، مرحوم سیروس گرجستانی، سعید نیکپور، پرویز پرستویی، مرحوم انوشیروان ارجمند، اصغر همت، عنایت ا... شفیعی، مرحوم جواد خدادادی، عنایت بخشی، مرحوم کریم اکبری‌مبارکه، آتش تقی‌پور، مرحوم جهانگیر فروهر، نادر رجب‌پور، عباس امیری، بهمن زرین‌پور، چنگیز وثوقی، کامران فیوضات، باقر صحرارودی و ... هم هستند و حالا ساخته شدن این سریال آغاز می‌شود.
«امام علی» تاریخی تخیلی بود
خود میرباقری در همان مقطع در گفت‌وگویی با هفته‌نامه سروش گفت: «هشتاد درصد این سریال تخیل است که در ارتباط با درک و دریافتم از تحقیقات در تاریخ اسلام به این نتایج رسیده‌ام. اگرچه بیست درصد مکتوب تاریخی اساس قرار گرفت، ولی چندان بی‌ربط با تخیلات نیست و منشأ آن به اسناد تاریخی برمی‌گردد.»
البته سخنانی هم از زبان بازیگران این سریال وجود دارد که خواندن آن خالی از لطف نیست، همان زمان مهدی فتحی می‌گفت: «ابتدا از سوی داود میرباقری ایفای نقش دیگر به من پیشنهاد شد که به نظر کاراکتر پررنگ و لعابی در اجرا نبود. پس از خواندن فیلمنامه خودم درخواست ایفای شخصیت عمروعاص رادادم که با موافقت میرباقری همراه شد.»
فتحی در خصوص ایفای شخصیت عمروعاص هم گفته بود: «دلم نمی‌خواست این شخصیت منفی تاریخی تاحدی منفور باشد که در تمام لحظات تخت دیده شود.
من در نمایش وجوه مختلف این شخصیت با داود میرباقری مشورت داشتم و او نیز فیلمنامه را آنقدر خوب و منسجم نوشته بود که هرکدام از دیالوگ‌های این شخصیت برای خودش جای بازی داشت. گاهی اوقات خودم از رفتار‌های این شخصیت اذیت می‌شدم.»
انوشیروان ارجمند بازیگر شخصیت اشعث کندی در سریال «امام علی (ع)» در خصوص حضورش در این سریال گفته بود: «به نظر من دلیل اینکه کاری چه در سینما، چه در تلویزیون یا روی صحنه تئاتر موفق و ماندگار می‌شود را باید در همدلی، صمیمیت و یکدلی و یکپارچگی همه عوامل جستجو کرد.»
گرمایی طاقت‌فرسا و عشق به علی
عنایت بخشی بازیگر نقش ابن ذهب در سریال «امام علی (ع)» در خصوص حضورش در این مجموعه تاریخی گفت: «دلیل ماندگاری این مجموعه قبل از هر چیز قلم توانای آقای داود میرباقری بود که همه به آن اذعان دارند و پس از آن‌ها حس همکاری و همیاری عوامل بود که با خلوص نیت در شرایط سخت آن مجموعه فعالیت می‌کردند.»
بخشی در ادامه گفت: «یادم می‌آید در سریال من دیالوگی علیه مولا داشتم که هرگز نمی‌توانستم آن را ادا کنم. یک جور‌هایی هر طور با خودم کلنجار رفتم، نمی‌توانستم آن جمله را بگویم. جمله این بود «ما به روی علی شمشیر خواهیم کشید». این مسئله را با داود میرباقری در میان گذاشتم. او مرا در آغوش کشید، دلداری‌ام داد و گفت چاره‌ای نیست تو بازیگری و باید این جمله را به نحوه احسن ادا کنی.»
او افزود: «ما سکانس‌های جنگ صفین را در تیر و مرداد و در بدترین شرایط آب و هوای بندرعباس ضبط کردیم. اگرچه قرار بود آن سکانس را در زمستان کار کنیم، اما به دلیل اینکه سیل دکور‌ها را تخریب کرد، مجبور شدیم در تابستان جنگ صفین را در بندرعباس و در آن آب و هوای شرجی که در همه حال بالای ۵۰ درجه بود کار کنیم. آب و هوای شرجی یک طرف، لباس‌های سنگین و گریم و کلاه خود و ... هم که در بسیاری اوقات باعث میشد حتی نتوانیم نفس بکشیم از سوی دیگر، شرایطی را ایجاد کرده بود که تنها نام و عشق علی (ع) قوت قلب بچه‌ها بود که کار کنند و دم نزنند.»
او در پایان هم گفت: «یادم می‌آید وقتی کار تمام میشد و سوار پاترول می‌شدیم، برای بازگشتن نمی‌دانستیم باید شیشه ماشین را پایین بکشیم یا بالا، چون اگر شیشه را پایین می‌کشیدیم حرم گرما اذیت می‌کرد واگر نه، گرمای داخل ماشین غیرقابل تحمل میشد.»
یعنی چه پس چه کسی بیشترین دستمزد را گرفت
سریال خوب و بیاد ماندنی .
.
اگه الان ساخته میشد،از آن استقبال نمی شد،چون مردم خیلی آگاه شده اند و دیگه گول روایت های حکومتی از دین را نمی خورند خواهید دید که سریال سلمان فارسی شکست خواهد خورد،چون مردم حس بدی نسبت به وی دارند