سیمرغ مردمی جشنواره فیلم فجر امسال اهدا میشود؟
اکران این روزهای فیلم «ملاقات خصوصی» برای کسانی که اخبار جشنواره فیلم فجر سال گذشته را دنبال میکردند، یادآور حاشیههایی است که سبب شد یکی از مهمترین جایزههای جشنواره فجر برای نخستین بار از گردونه رقابت و اهدا حذف شود.
جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران یکی از مهمترین و جذابترین جوایز جشنواره فیلم فجر است که با رأی مخاطبان فیلمها از ۲۵ دوره قبل برگزار میشود اما فقط در ۲۴ دوره جایزه اهدا شده چرا که سال گذشته سیمرغ مردمی از فهرست جوایز حذف شد.
چهلمین جشنواره فیلم فجر که سال ۱۴۰۰ برگزار شد، دومین دورهای بود که رأیگیری مردمی توسط سامانه فروش و اکران (سمفا) انجام میشد، در حالی که پیشتر خانه سینما به عنوان نهاد صنفی سینما مسئولیت این کار را برعهده داشت.
در چند سال قبل شیوهای در خانه سینما طراحی شده بود تا با توجه به حساسیت این رقابت، با کمترین میزان خطا رأی تماشاگران در سینماهای مردمی جمعآوری و شمارش شود اما در دو دوره اخیر که در دوره مدیریتی مختلف سازمان سینمایی هم بود، ابهاماتی مطرح شد به طوریکه در سال ۱۳۹۹ شک و شبههها درباره آراء بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به حدی رسید که تهیهکننده فیلم «ابلق» (محمدحسین قاسمی) اعلام کرد اعتبار سیمرغ بلورین بهترین فیلم مردمی با شیوهای که سمفا اجرا کرد، خدشهدار شده است در شرایطی که مدیران وقت تاکید داشتند این شیوه بیشترین میزان شفافیت را دارد. با این حال با وجود برخی اعتراضها کار این بخش ادامه پیدا کرد و در نهایت همین فیلم «ابلق» سیمرغ مردمی بهترین فیلم از نگاه تماشاگران را گرفت.
اما سال گذشته ابهامات و حاشیهها کار را به جایی رساند که یک روز پیش از مراسم اختتامیه، بخش انتخاب بهترین فیلم مردمی به طور کامل حذف شد. ماجرا از این قرار بود که در روز پنجم برگزاری جشنواره نتایج آرای مردمی جشنواره که باز هم توسط سمفا انجام میشد، در دسترس قرار گرفت و تا چند روز فیلمهای «ملاقات خصوصی»، «موقعیت مهدی» و «علفزار» در رتبههای بالا قرار داشتند.
در آن روزها مدیر فناوری اطلاعات جشنواره فجر تاکید داشت که برای شفافیت آراء، اطمینان خاطر کامل وجود دارد اما برخی فیلمسازان از شیوه اجرا و نظارت بر این بخش ابراز بیاطلاعی میکردند و در روزهای پایانی انتقادهایی نسبت به تعداد رأیها و خدشهدار بودن آنها و قطع سامانه در بعضی سینماها مطرح شد.
در این زمینه تهیه کننده فیلم «شادروان» (عباس نادران) که یکی از معترضین بود و بر تخلف سمفا تاکید داشت، اعلام کرد که یک مهندسی جدی آراء به نفع یک فیلم در حال رخ دادن است. او از دبیر جشنواره (مسعود نقاش زاده) و رییس سازمان سینمایی (محمد خزاعی) درخواست کرد برای جلوگیری از بیاعتبار شدن جشنواره فجر جلوی تخلفات در رأیگیری مردم گرفته شود.
این اظهارات به درخواست خزاعی از دبیر جشنواره برای شفافسازی در آراء مردمی منجر شد و در نهایت یک روز مانده به پایان جشنواره، دبیر چهلمین دوره جشنواره فجر اعلام کرد، «به خاطر صیانت از آراء مردم و حفظ حقوق صاحبان آثار و جلوگیری از ضایع شدن کوچکترین حقی از فیلمسازان در این دوره جایزه داوری مردمی نخواهیم داشت» و به این ترتیب پس از ۲۴ دوره سیمرغ مردمی از جشنواره فجر حذف شد.
حالا در فاصله حدود دو هفته تا شروع چهل و یکمین دوره جشنواره فجر این سوالها مطرح است که مسئولیت این بخش از جشنواره با کیست؟ آیا خانه سینما عهدهدار رأیگیری مردمی خواهد شد یا دوباره سامانه سمفا -که از سال گذشته مدیریت آن به موسسه سینما شهر (زیرمجموعه سازمان سینمایی) سپرده شده- مسئولیت خواهد داشت؟ اصلا آیا شیوهای که سامانه سمفا آن را انجام داد بررسی شده تا تردیدها نسبت به اعتبار آن برطرف شود؟