شانس سیمرغ برای ژاله صامتی و مجید صالحی

در 3 روز نخست چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، 8 فیلم در خانه رسانه جشنواره (پردیس سینمایی ملت تهران) برای خبرنگاران و روزنامه‌نگاران به نمایش درآمد. فیلم‌هایی که برخی از آن ها با استقبال نسبی اهالی رسانه و منتقدان مواجه شد و برخی واکنش‌های سرد را برانگیخت.

فیلم «شماره 10» ساخته حمید زرگرنژاد که پیشتر «ماهورا» را در حوزه دفاع مقدس ساخته بود، از آثاری بود که مورد توجه تماشاگران و منتقدان قرار گرفت. سام بهشتی روزنامه‌نگار و منتقد سینما در توییتی درباره این اثر نوشت: «یک روایت تازه از دوران اسارت است که در یک فضاسازی متفاوت و طراحی صحنه کلاسیک، روان و راحت قصه می‌گوید و سلحشوری رزمندگان در دوران اسارت را به زبان سینما تصویر می‌کند. حضور مجید صالحى و بهرنگ علوى شکوهمند و پرقدرت است.»

علیرضا بهرامی نیز در ایسنا نوشت: «این فیلم از نظر دیگر وجوه فنی همچون صحنه‌پردازی، گریم و طراحی لباس، جزو کارهایی محسوب می‌شود که به حوزه سینمای دفاع مقدس و جنگ ما می‌افزاید؛ چراکه ما را به فضای آثار به نسبت پرخرج غرب در حوزه سینمای جنگ جهانی دوم، یعنی آثاری چون «نجات سرجوخه رایان» و حتی فیلم‌هایی چون «فهرست شیندلر» نزدیک می‌کند.»

اولین فیلم روز پنج شنبه جشنواره، «آه سرد» ساخته اول ناهید عزیزی صدیق بود که فضایی هنر و تجربه‌ای داشت و برای تماشاگر عام سینما، جذاب نبود؛ هرچند ممکن است برای داوران جشنواره جذاب باشد. این اثر در نهایت نقدهای چندان مثبتی هم از منتقدان و خبرنگاران نگرفت. مسعود کارگر روزنامه‌نگار سینمایی درباره این فیلم نوشت: «روایتی تک‌خطی، بدون پرداخت درست شخصیت‌ها و داستان، میزانسن در اکثر سکانس‌ها تکراری ا‌ست و غیر از تاکید بر چند قاب برفی و القای تصنعی سردی (سردی روابط) و سرما چیز دیگری ندارد.»

اولین فیلم آرمان خوانساریان که پس از چند سال از سینمای کوتاه به سینمای بلند رفته، اثری عاشقانه است که در شمال کشور فیلم برداری شده و با حضور میرسعید مولویان و سارا بهرامی در نقش‌های نخست، ساخته شده. «جنگل پرتقال» از جمله آثاری بود که در 3 روز نخست جشنواره، همراه با «شماره 10» نقدهای مثبت بیشتری نسبت به دیگر فیلم‌ها گرفت. ندا الماسیان طهرانی عضو انجمن منتقدان درباره این اثر نوشت: «داستان به شکل مناسبی روایت می‌شود و شخصیت‌های اصلی نیز پرداخت خوبی دارند... فیلم زبان و بیان  مناسبی در ساختار دارد و از ریتم خوبی بهره می‌برد   و دیدنش به شکلی باعث حال خوب تماشاگر می‌شود.» این فیلم البته نظرات منفی هم داشت. سعید مستغاثی در اینستاگرام خود نوشت: «همچنان که شروع و انگیزه شکل‌گیری گره درام، خیلی سردستی و بی‌منطق و شل‌وول است، ادامه ولو شدن سهراب در میان خاطراتش نیز بدون توجیهات دراماتیک و با کمک داستانک‌های بی‌خاصیت و بی‌ربط صورت می‌گیرد.»

روز دوم جشنواره فیلم فجر که روز کم‌حاشیه‌ای بود، با «یادگار جنوب» دومین فیلم کارگردانان جوان پدرام پورامیری و حسین امیری دوماری به پایان رسید.

عاشقانه‌ای متفاوت که قصه‌ای خاص را روایت می‌کند و با حضور وحید رهبانی، الناز شاکردوست، پژمان جمشیدی و صابر ابر، اثر پرستاره‌ای به شمار می‌آید. این فیلم نیز واکنش‌های متفاوتی را برانگیخت. مازیار حکاک درباره این اثر نوشت: «ترکیب بازیگران فیلم انتظارات را از این فیلم بالا برده بود اما تنها صابر ابر با حضوری متفاوت اقتدارش در بازیگری را به رخ می‌کشد. فیلم به نسبت طولانی است و این موضوع در دقایق پایانی مخاطب را اذیت می‌کند.»

 

در مقابل محمدصالح سلطانی این‌گونه نوشت: «فیلم نامه‌اش کُند است اما با چند ضربه غافلگیرکننده مخاطب را همراه می‌کند. یک صابر ابر درخشان دارد و یک وحید رهبانیِ خوب و یک کرور نمای جذاب از سواحل جنوب شرق کشور.» در آخرین ساعات روز دوم، مهدی فخیم‌زاده بازیگر پیش کسوت سینما و تلویزیون نیز به پردیس سینمایی ملت رفت و در گفت‌وگو با خبرنگاران، از غیرقابل تحریم بودن جشنواره فیلم فجر گفت: «جشنواره فیلم فجر چراغ نفتی نیست که فوتش کنی و خاموش شود! جشنواره فیلم فجر سال‌هاست که سابقه دارد و ریشه پیدا کرده؛ با این چیزها ممکن است درجه‌اش پایین بیاید، اما خاموش نمی‌شود. جشنواره فیلم فجر الان چهل و یکمین سال است و مطابق عمر انقلاب، ریشه دارد و خاموش نمی‌شود.»

فیلم جدید کیومرث پوراحمد که در سئانس اول سینمای رسانه‌ها در روز سوم جشنواره به نمایش درآمد، آغازگر روز پرحاشیه فجر چهل‌ویکم بود. «پرونده باز است» که به گزارش تسنیم و مهر، در سالن نمایش واکنش‌های منفی قابل توجهی از جمله خنده و کف زدن اعتراضی از اهالی رسانه گرفت، به علت غیبت کارگردان در نشست خبری و همچنین بازنمایی غلط از شغل خبرنگاری، مورد انتقاد قرار گرفت.

جالب این که بعضی عوامل فیلم در نشست رسانه‌ای این اثر، آن را آخرین فیلم پوراحمد معرفی کردند. فیلمی که مانند دو اثر قبلی پوراحمد در دهه 90، واکنش‌های منفی را برانگیخت. مازیار حکاک خبرنگار سینمایی درباره این اثر نوشت: «آخرین اثر کیومرث پوراحمد تفاوت چندانی با آخرین ساخته‌های او ندارد و شگفتانه‌ای در میان نیست. بازیگران نوجوان از دیگر بازیگران فیلم بازی بهتری دارند؛ خاصه این که بعضی از بازی‌ها و ادای دیالوگ‌ها عجیب و تصنعی‌اند.»

اولین فیلمی که از سازمان اوج به نمایش درآمد، «سرهنگ ثریا» ساخته نخست لیلی عاج کارگردان تئاتر بود که در روز سوم روی پرده رفت. فیلمی با موضوعی مرتبط با سازمان تروریستی منافقین و پادگان اشرف که بر اساس یک ماجرای واقعی ساخته شده است. دست‌اندرکاران سازمان اوج برای تبلیغات این اثر، تنی چند از والدین اعضای ربوده‌شده منافقین را به پردیس سینمایی ملت دعوت کردند، از جمله می‌توان به ثریا عبداللهی مادر امیراصلان حسن‌زاده اشاره کرد که تصاویر گریه‌های بی‌امانش پس از تماشای فیلم نیز در شبکه‌های اجتماعی وایرال شد. این فیلم نقدهای متفاوتی گرفت. مازیار حکاک خبرنگار آخرین خبر درباره این اثر نوشت: ««سرهنگ ثریا» فیلمی شریف است از لیلی عاج که پیشتر کارهای درخشانی به عنوان نویسنده و کارگردان داشته است. ژاله صامتی در این فیلم بازی خیره‌کننده و چشم‌نوازی دارد و شاید برای اولین بار بتواند سیمرغ را روی شانه‌های خودش ببیند.»

در مقابل علیرضا بهرامی منتقد ایسنا در بخشی از نقد خود بر این فیلم این‌گونه نوشت: ««سرهنگ ثریا» در قاب‌ها نیز مانند تعدادی دیگر از فیلم‌های حاضر در جشنواره، بیشتر یک تله‌فیلم است... البته طراحی صحنه قابل قبول که قاعدتا در مکان دیگری غیر از جغرافیای واقعی احداث شده، از نقطه‌های مثبت فیلم است.»

آخرین فیلم روز سوم جشنواره فیلم فجر، «عطرآلود» ساخته جدید هادی مقدم‌دوست بود که در دنیای شخصی او می‌گذشت و به نوعی، منتقدان را به دو دسته تقسیم کرد. عده‌ای فیلم او را بسیار دوست داشتند و عده‌ای آن را اصلا نپسندیدند.

میکائیل دیانی، مستندساز و منتقد درباره این فیلم در توییتر نوشت: «هادی مقدم‌دوست هم خودش به شدت رقیق و لطیف است، هم فیلم نامه‌هایش! ملودرام‌هایی که بوی عشق و زندگی می‌دهد؛ «عطرآلود» هم در فیلم نامه مثل بقیه فیلم نامه‌های هادی است و مشخصا رد او‌ در طراحی فیلم نامه و گره‌های داستانی ملموس است و در کارگردانی خیلی جلوتر از کارگردانی‌های قبلی اوست!» محمد تقی‌زاده منتقد سینما نیز درباره این اثر نوشت: «مقدم‌دوست همچنان فضای بازیگوشانه خود در فیلم سازی را ادامه داده و گاه فیلمش در حد یک کار تجربی و گاه در حد یک اثر میخکوب‌کننده متغیر است، مهم این است که انسجام روایی فیلم تا پایان حفظ نمی‌شود.» حضور مصطفی زمانی بازیگر اصلی «عطرآلود» به عنوان شاخص‌ترین چهره‌ای که تا روز سوم به نشست‌های رسانه‌ای فیلم‌ها رفت، جالب توجه بود.

چهل‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در روزهای نخست حواشی دیگری هم داشته است. مجتبی امینی در پاسخ به حواشی بخش «جشنواره جشنواره‌ها»ی این رویداد گفت: «در همه دنیا پروتکل‌های بین‌المللی جشنواره این است که با پخش‌کننده قرارداد می‌بندند و متولی ارائه فیلم آن‌ها هستند. در جشنواره فیلم فجر هم پخش‌کننده‌ها ارائه‌دهنده فیلم‌ها هستند و تمام امور مربوط به فیلم از تفاهم، رایت و هزینه‌های مربوط با آن‌ها انجام می‌شود. امسال هم همین اتفاق افتاده و کارها با کیفیت بالا به جشنواره آمده‌اند. این که کسی در نقطه‌ای از جهان بگوید چرا فیلم من در فلان جشنواره است، از نظر ادبیات حرفه‌ای و حقوقی تعریف‌شده نیست. فیلمی که در جشنواره شرکت و فرم پر می‌کند و حق رایت را پرداخت می‌کند، نمی‌تواند از انصراف حرف بزند.» صحبت او در پاسخ به پرسشی درباره انصراف بعضی از کارگردان‌های خارجی  این دوره جشنواره بیان شد.