سینما مرده به جنازه‌اش لگد نزنید/ به خدا قسم مدیریت فرهنگی کشور مقصر است، دعا کنید دیگر کارگردان نباشم

پیش از اینکه داستان زندگی شهید بروجردی روی پرده سینما برود زندگی شهدای دیگری هم ساخته شده بود، زندگی کسانی مانند شهید ستاری که دو فیلم سینمایی «منصور» و «های‌پاور» درباره او ساخته شده است و حالا امسال، محمدحسین لطیفی با «غریب»سراغ شهید محمد بروجردی رفت تا قصه زندگی او را در 160 دقیقه روایت کند، قصه‌ای که شاید واقعی‌ترین تصویر از یک آدم را به تصویر می‌کشید، با وجود تمام بدی‌ها و خوبی‌ها و نقاط ضعف و قدرت یک انسان. «غریب» را شاید بتوان یکی از جذاب‌ترین آثاری دانست که در جشنواره امسال به نمایش گذاشته شد. اثری با کارگردانی محمدحسین لطیفی، تهیه‌کنندگی حامد عنقا بازی بابک حمیدیان و بازی محمد بروجردی(نوه شهید بروجردی).

ابتدا خواستیم با تهیه‌کننده اثر مصاحبه کنیم که مایل به انجام این کار نبود و پس از آن سراغ محمدحسین لطیفی، کارگردان کار رفتیم و با او به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

لطیفی،  درباره وضعیت سینمای ایران می‌گوید:« سینمای ایران بعد از کرونا مرد من فقط از آدم‌ها می‌خواهم که به جناره آن لگد نزنند، بنابراین فقط باید به سینما نفس مصنوعی داد، الان در حال نفس مصنوعی دادن به سینما هستیم. همین الان هم بیش از ۲۰۰ فیلم در صف اکران است.»

او در پاسخ به این پرسش که راهکار بهبود این شرایط چیست می‌گوید: «سینما را مجانی کنند همه برای تماشای فیلم به سینما می‌آیند برای اینکه ما فیلمسازها هم ضرر نکنیم، مسئولین پول ما را هم پرداخت کنند.»

این هنرمند درپاسخ به این پرسش که در این سال‌ها تمام فیلم‌های پرفروش برای سینمای کمدی بوده، چرا سلیقه مخاطب و ذائقه او در سینما تغییر کرده می‌گوید: «جامعه غمگین دلش فیلم کمدی می‌خواهد و برای همین ذائقه‌اش تغییر می‌کند و جالب این است که جامعه شاد مثل کشورهای اروپایی همه دنبال این هستند که جهان سوم چه‌قدر بدبخت است و الهی. این ذائقه نیست این کالا با شرایط روحی جامعه ارتباط دارد. باید یک کاری کنیم که جامعه ما شاد شود تا ذائقه‌اش تغییر کند و اگر وضعیت همینطور ادامه پیدا کند حتی وضعیت گیشه سینما نسبت به سال گذشته می‌تواند بدتر هم بشود.»

او در پاسخ به این سوال که آیا تصمیم ندارید به تلویزیون بازگردید توضیح می‌دهد: «ما به تلویزیون بازگشتیم و کار آماده هم داریم، اما تلویزیون باید ۶ میلیارد تومان پول بابت ۲۴ قسمت سریال پرداخت کند اما این کار را انجام نداده است.»

لطیفی درپاسخ به این سوال که آیا می‌خواهید بازهم ساخت اثر در حوزه دفاع مقدس و شهدا را ادامه دهید می‌گوید: «شما برای من دعا کنید که دیگر در مقام کارگردان کار نکنم چون مسئولیت بسیار سنگینی است و خیلی بدنم نمی‌کشد که بخواهم این مسئولیت را گردن بگیرم، شاید یک وقتی نویسندگی و تهیه‌کنندگی و مشاور کارگردانی را انجام دادم ولی کارگردانی نه.»

لطیفی در پاسخ به این سوال که برای ساخت این اثر چه‌قدر زمان گذشتید توضیح می‌دهد: «از بهمن پارسال تا چندشب پیش ممن درگیر این پروژه بودم اما به نسبت زمان ۱۶۰ دقیقه‌ای که فیلم من دارد، اصلا زمان ساخت سریال طولانی نشد، تنها نکته‌اش این است که فقط ۲۵ روز بخاطر شرایط کشور کار ما تعطیل شد چون نمی‌توانستند به ما حتی یک اسلحه بدهند.»

این کارگردان در پاسخ به این سوال که قهرمان را باید چگونه روایت کنیم می‌گوید: «باید موقع روایت کردن قهرمان پایش را روی زمین نشان دهیم. برای شهید نقطه ضعف بگذاریم و واقعیت‌ها نشان دهیم اینگونه نیست که فرد هیچ نقطه ضعفی نداشته باشد.»

او درباره دلیل انتخاب بابک حمیدیان برای ایفای نقش در فیلم سینمایی«غریب» می‌گوید: «این سومین‌باری بود که من روی انتخاب بازیگر تا این اندازه حساس بودم، یکبار بهروز شعیبی برای بازی در «تنهایی لیلا» و یکبار خانه نیکو خردمند در سریال «همسایه‌ها» و بابک حمیدیان در این فیلم، احساس می‌کردم اگر بابک در این فیلم همراهم نباشد، من به آن چیزی که می‌خواهم نمی‌رسم.»

این کارگردان درباره عدم حضور بابک حمیدیان در نشست خبری می‌گوید: «گوشی ایشان خاموش بود و من هرچه‌قدر با ایشان تماس گرفتم، نتوانستم پیدایشان بکنم، چون آقای حمیدیان در شمال کشور و دور از هیاهو زندگی می‌کنند.»

لطیفی درباره شانس انتخاب این فیلم برای برد سیمرغ بلورین توضیح می‌دهد: «من بارها هم گفته‌ام، جشنواره فجر در نهایت به سلیقه داورها باز می‌گردد و من دوست دارم چیزی نگویم، اگر دوستان جایزه را به ما دادند که دستشان درد نکند، اگر به فرد دیگری دادند، ما برایشان دست می‌زنیم.»

این هنرمند درباره چالش‌های ساخت اثر درباره شهدا می‌گوید: «وقتی وارد ساخت اثر درباره شهدا می‌شویم، تازه آنجاست که متوجه می‌شویم چرا همه موقع ساخت این اثرها در می‌روند درواقع شما باید در دو جبهه بجنگید، همه با عزیزانی که آن طرف هستند می‌گویند باید این کارها ساخته شود و ما از ساخت آن حمایت می‌کنیم و وقتی وارد ساخت می‌شویم تنها اتفاقی که رخ نمی‌دهد، حمایت است البته عزیزانی هم بودند که در این مسیر از ما حمایت کردند ولی موقع ساخت این پروژه‌ها یک‌جوری با کارگردانان برخورد می‌شود که آن‌ها ترجیح می‌دهند کمتر سراغ چنین موضوعاتی بروند و موضوعاتشان بشود فیلم‌های آپارتمانی که چهارنفر گیتار می‌زنند و با پژو جابه‌جا می‌شوند و مسلما ساخت چنین فیلم‌هایی راحت‌تر است و بزرگ‌ترین چالش من رساندن این فیلم به جشنواره بود. نکته دیگر درباره موانع است، موانع را نمی‌توان دید و خیلی‌ها تلاش کردند که این کار ساخته نشود اما در نهایت سمج بودن کسی مثل من و حامد عنقا باعث شد این کار به ثمر بنشیند.»

از او پرسیدیم که چرا این موانع وجود دارد و در پاسخ شنیدیم: «چرا نمی‌روی این سوال را از آقای جبلی و اسماعیلی بپرسی؟ چرا از من می‌پرسی به خدا قسم مقصر مدیریت فرهنگی کشور است به همین دلیل می‌گویم دعا کنید دیگر کارگردان نباشم ما خسته می‌شویم ولی این مدیر است که جاده را صاف می‌کند تا ما بتوانیم کاری انجام دهیم.»

لطیفی درباره علاقه شهید بروجردی به سینما توضیح می‌دهد: «شهید بروجردی به سینما علاقه داشت و فیلم تماشا می‌کرد و یکی از دلایلی که ایشان در جنگ شهری، چریکی و پارتیزانی خوب عمل می‌کنند تماشای همین نوع از فیلم‌هاست.»

او در پاسخ به این پرسش که چرا رساندن این فیلم به جشنواره برایتان اهمیت داشت می‌گوید: «باشه من نمی‌رساندم، بعدش چه ‌می‌شد؟ این فیلم می‌تواند اینجا دیده شود، نقد شود. مگر فقط همین امسال همه چیز به هم ریخت؟ چهل و یک سال همه به این جشنواره آمدند، حالا همه امسال یادشان افتاد که این جشنواره دولتی است؟ شما یک جشنواره غیردولتی به من نشان بدهید من فیلمم را به آن‌جا ارائه دهم.»

این هنرمند درباره اینکه چرا اغلب فیلم‌هایی که امسال به جشنواره رسیدند در حوزه دفاع مقدس، جنگ و مجاهدین است، می‌گوید: «من فیلم‌ها را ندیدم، مگر چند فیلم در این حوزه ساخته شده است؟ تا آنجایی که شنیدم تعداد آن‌ها شش فیلم است.»

در پاسخ به او گفتیم که حجم فیلم‌های ساخته شده در این حوزه بسیار بیش‌تر از این تعداد است و او پاسخ داد: «من هم کنار شما به این مسئله اعتراض دارم. اگر امسال در فیلم‌هایمان تنوع نداریم این بسیار غم‌انگیز است چون من بعد از دوازده سال چنین فیلمی را ساختم. من «روز سوم» را ساختم و بلافاصله پس از آن «توفیق اجباری» را ساختم.»