کیانیان: اینکه کجا تشویق شوم مهم است/ تئاتر یا سینما؟

داوود کیانیان در گفت وگو با خبرنگار سینمایی و در توضیح فعالیت این روزهای خود بیان کرد: این روزها بیشتر مطالعه می کنم و می نویسم چرا که کارم در زمینه پژوهش است؛ آن هم پژوهش در زمینه تئاتر کودک و نوجوان. پژوهش در این حوزه (تئاتر کودک و نوجوان) چیزی است که به شدت احساس می کنم جایش خالی است و ما به شدت به آن نیاز داریم. به همین دلیل سالهاست که تمام زمانم را در این حوزه متمرکز کرده ام.

وی در توضیح تعداد مکتوباتی که در این عرصه برجای گذاشته است، گفت: با نمایش نامه ها بیش از صد جلد است اما امروز معتقدم اینها کمیت است و کمیت مهم نیست؛ چنانچه گاهی می بینید که نویسنده ای یک یا دو کتاب دارد اما جهانی می شود چون کیفیت کارش خوب است؛ کار هنر کیفی است و ترازو نیست که بگوییم چندتاست. اگرچه زمانی آدم این گونه فکر می کرد که کمیت مهم است اما امروز فکر می کنم باید به کیفیت بیشتر اندیشید.

نویسنده کتاب تئاتر کودکان و نوجوانان (۱۳۷۰) درباره ارتباطش با بهروز غریب‌پور (نویسنده و کارگردان تئاتر کودک) اظهار داشت: دوست هستیم و متاسفانه تاکنون باهم همکاری مشترک نداشتیم اما همیشه کارهایشان را دنبال می کنم؛ خود ایشان کار پژوهشی، تالیفی و ترجمه دارد و در بخش عروسکی کارهایشان قابل استفاده است و کمتر همانند ایشان داریم که در زمینه کار عروسکی تا به این اندازه فعال و همه جانبه باشد.

کیانیان در پاسخ به این پرسش که آیا کار اجرایی هم انجام داده است گفت: تا سال ۷۳ و ۷۴ کار اجرایی و کارگردانی هم می کردم و آخرین کارم خروسک پریشان در مرکز تئاتر کانون پرورش فکری کودکان بود که این کار اجراهای بسیاری در تهران و شهرستان ها داشت و از آن استقبال شد.

نویسنده کتاب نگاهی گذرا به تاریخچه تئاتر کودکان در ایران؛ مقدمه کتاب بیست سال تئاتر (۱۳۸۱) ادامه داد: ولی بعد از آن چون عقیده داشتم که جای خالی پژوهش در تئاتر کودک وجود دارد، مسیرم را تغییر دادم.

وی افزود: البته این مشکل (فقدان پژوهش) در همه بخش ها وجود دارد چنانچه بخش تئاتر بزرگسال هم از پژوهش خالی است اما در تئاتر کودک این موضوع بسیار ضعیف است. اساسا هرکار کاربردی و اجرایی ای که بخواهد انجام شود اگر قبلش پژوهش نباشد به بیراهه می رود چون برنامه ندارد و نمی دانیم کجا هستیم و کجا می خواهیم برویم.

نویسنده کتاب نمایش کودک (کتاب مربی برای اجرای نمایش خلاق وبازی های نمایشی با کودکان ونوجوانان درمراکزآموزشی ۱۳۸۰) در پاسخ به این پرسش که چرا از دهه ۷۰ و پس از این که سالها پشتوانه پژوهشی داشتید دیگر کار عملی را از سر نگرفتید، گفت: بقیه اش را به عهده دیگران گذاشتم تا از جایی که من پژوهش را تمام کردم شروع کنند و جلو بروند، البته در کنار این کارها نمایش نامه هم نوشته و منتشر کرده ام. این فضای کار مانند اقیانوسی است که هرچه بیشتر آن را می شناسی بیشتر درک می کنی که چه فضای گسترده است که خلاهایش پر نشده.

کیانیان در توضیح این که در سالهای گذشته و همواره پیشنهاداتی برای بازیگری داشته است، گفت: هم به واسطه برادرم رضا و هم کارگردان هایی که با من کار کرده بودند و هم کارگردان های دیگر دعوت به بازیگری شدم اما هرکسی ویژگی های خاصی دارد که برای من این ویژگی ها در تئاتر محقق است و به دلیل معلم بودن این را در تئاتر کودک و نوجوان دیده ام به همین دلیل بر اینها متمرکز شده ام.

وی افزود: چندین بار پیشنهاد داشتم. نقش های مختلفی را پیشنهاد کرده اند اما من چون احساس می کنم کارم نیست قبول نکردم. آدم باید کاری را انجام بدهد که ضرورت دارد و در این شرایط از کارت لذت خواهی برد.

مدیر مرکز تولید تئاتر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سالهای ۱۳۶۹-۱۳۷۰ در پاسخ به این سوال که آیا دوست نداشتید در مرکز توجه باشید، خاطرنشان کرد: اتفاقا هر آدمی دوست دارد مرکز توجه باشد و تشویق و طرفدار را دوست دارد اما مهم این است که کجا مهم‌تر هستید.

کیانیان گفت: بارها دیده ام که برخی با یکی دو کار بسیار مورد توجه قرار گرفته اند و بعدا دچار افول شده اند. به دلیل این که در جایگاه اصلی خودشان نبوده است؛ برای لحظاتی درخشیده و بعد چه؟ آدم باید در جایی باشد که دائم بتواند کار و زندگی کند و لذت ببرد. من در این سن اصلا احساس تنهایی نمی کنم چون آنقدر کار برای انجام دادن هست که سالهای سال هم زنده باشم باز باید کار کرد.

وی در توضیح این که چه احساسی دارد که در مقایسه با برادر شهره اش (رضا کیانیان) عده کمی او را می شناسند، گفت: هرکسی خودش انتخاب می کند. من این را خودم انتخاب کردم؛ به رضا افتخار می کنم و در بسیاری جاها با غرور می گویم که او برادر من است.

دارای نشان درجه یک هنری (معادل دکترا) ازوزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در زمینه پژوهش تئاتر کودک و نوجوان بسیار کار کردم و فکر می کنم که بعضی نظرات می تواند جهانی باشد اما متاسفانه با اوضاعی که داریم و داشتیم کمتر توانستم آن ها را در جاهای دیگر جهان معرفی کنیم.

کیانیان گفت: یکی از آرزوهایم این است که نه من که ماهایی که در ایران کار کردیم و در زمینه کاری خودمان حرف برای گفتن زیاد داریم فرصت این را پیدا کنیم که به جهانیان هم بگوییم و آنها هم اگر خوب است استفاده کنند و اگر بد است با ما برخورد کنند همانگونه که در جهان هم این گونه است و در ایران شاید کمتر این گونه است به این دلیل که ما در زمینه های مختلف کمتر فرصت رشد داشته ایم.