بهاره رهنما: این خشونت را خود زن ایجاد می‌کند

نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «عطر آخر اردیبهشت» شب گذشته (۲۰ اردیبهشت) در پردیس سینمایی چارسو با حضور بهاره رهنما کارگردان، افسانه چهره‌آزاد بازیگر، مریم نراقی منتقد مهمان و محیا ساعدی مجری برگزار شد.

بهاره رهنما نویسنده و کارگردان فیلم سینمایی «عطر آخر اردیبهشت» با بیان اینکه همیشه برایم سوال است که انسان باید چه‌کاری کند تا صدایش شنیده شود؟ گفت: به نظرم در فیلمسازی این اتفاق رخ می‌دهد و مشخص می‌شود فیلمساز چیزی که در اثرش می‌گوید راست است یا خیر. نگرش فرد در اثرش گویای همه چیز است. به قول مرحوم سیف‌الله داد «فیلمساز همیشه شبیه اثرش می‌شود».
رهنما با تاکید بر اینکه در فیلمسازی نیازی به توضیح نیست و اثر خودش جلوتر همه چیز را توضیح می‌دهد بیان کرد: فیلم در سخت‌ترین شرایط زندگی‌ام ساخته شد و اگر فیلم دومی بسازم قطعا اشتباهاتم کمتر خواهد بود. این فیلم بعد از دو سال در اریبهشت ماه اکران شد و این امر کاملا اتفاقی بود.

این کارگردان گفت: در فضای زنانه بزرگ شدم و همیشه جایی که قرار می‌گرفتم به مسائل زنان توجه می‌کردم. خشونتِ زنان علیه زنان را خود زن ایجاد می‌کند. خیانت نوعی اسیدپاشی روانی است. این فیلم با جنسی از حوزه زنان، اولین فیلم زنانه‌ای است که مردان در آن آدم‌های بدی نیستند اما در آن حرف‌های زنانه با صدای بلندتری بیان می‌شود.
رهنما یادآور شد: فیلمسازی برای زن در سینمای مستقل بسیار سخت است. ابتدا قرار بود فقط کارگردانی کنم اما در فیلم ایفای نقش نیز داشتم. عوامل فیلم بسیار حرفه‌ای بودند چون معتقدم برای ساخت فیلم اول به این افراد نیاز داشتم.
این نویسنده با تاکید بر اینکه جهان از درون خودمان شروع می‌شود بیان کرد: زمانی که انگشت اتهام به سمت برادر، پدر و یا همسر خودمان گرفتیم باید یک طرف را به سمت زنان بیاوریم. مشخص است این فیلم توسط کارگردان تئاتر ساخته شده است. تئاتر به من در ساخت این اثر کمک زیادی کرد به خصوص در دکوپاژ.

این هنرمند به نقش افسانه چهره‌آزاد اشاره کرد و گفت: «الی» نمونه فردی مبتلا به بیماری «ام اس» است که به دلیل گم شدن خواهرش از یک جایی به بعد داروهایش را مصرف نکرده و برای همین روی ویلچر است.
وی ضمن تشکر از گروه سینمایی هنر و تجربه که این فرصت را در اختیار فیلمش قرار داده است گفت: انتخاب «عطر آخر اردیبهشت» برای اکران در هنر و تجربه جزو افتخاراتم بود. بعد از چندین بار بازبینی، فیلم انتخاب شد.
این فیلم می‌تواند حلقه گمشده‌ای بین فیلمنامه‌های من باشد و تصمیم دارم نمایشنامه «عطر آخر اردیبهشت» را بنویسم. می‌خواهم پلی بسازم میان تئاترهایی که روی صحنه بردم با فیلم‌هایی که می‌سازم.
افسانه چهره‌آزاد بازیگر فیلم نیز گفت: وقتی فیلم را روی پرده دیدم کارگردانی فیلم را خیلی دوست داشتم و به نظرم فیلمی کاملا زنانه و لطیف است.
این بازیگر به نقش خودش اشاره و بیان کرد: نقشی که داشتم روی ویلچر و فقط با دیالوگ بود. این کمی کار من را سخت می‌کرد. در تنهایی روی صندلی تمرین می‌کردم تا بتوانم با نقش ارتباط برقرار کنم.

مریم نراقی منتقد و روزنامه‌نگار نیز بیان کرد: بهاره رهنما را به دلیل سابقه‌ای که در تئاتر دارد به خوبی میشناسم. در «عطر آخر اردیبهشت» به نسخه نمایشنامه خودش اقتباس کرده اما با یک سری تفاوت. در فیلمنامه از یک حربه و تکنیک استفاده کرده آن هم تنوع جغرافیایی؛ فضای آپارتمانی و محدود را در جغرافیایی گسترده و متنوع به تصویر کشیده است.
این منتقد سینما ادامه داد: اضافه کردن کاراکترهای متعدد به فیلمنامه نیز باعث بهتر شدن داستان شده است چرا که در نمایشنامه هیچ کاراکتر مردی وجود ندارد. همین تعدد در کاراکترها و دیالوگ محور بودن اثر، باعث می‌شود مخاطب تا پایان فیلم را ببیند.
نراقی گفت: بعد از تماشای فیلم حالم بد شد. این جنس خیانت برایم یک تلنگر بود. این فیلم از نگاه زنانه شخصی ساخته شده که دغدغه‌های زنانه دارد. در نوشته‌های بهاره رهنما این دغدغه‌ها همیشه دیده شده اما این بار در مدیوم سینما. جزییات و زنانه‌نویسی در فیلمنامه بسیار مشهود است که ممکن است برای آقایان محسوس نباشد.
این روزنامه‌نگار ادامه داد: خانم رهنما باید به عنوان یک کارگردان در فیلم‌های بعدی همین مسیر را ادامه دهد و معضل بزرگ کارگردان‌ها که به خاطر گیشه بازیگر را برای نقش‌های مشابه دعوت می‌کنند را تکرار نکند.

فیلم سینمایی «عطر آخر اردیبهشت» اولین تجربه کارگردانی بهاره رهنما در گروه سینمایی هنر و تجربه در حال اکران است.