اولین فیلمساز زن جهان چه کسی بود؟
آلیس گی، کارگردان فرانسوی، به عنوان نخستین فیلمساز زن شناخته شده است و امروزه بیش از هر زمان دیگری در محافل سینمایی نام این زن فیلمساز به میان می‌آید.
فیلمسازی که از پیشگامان آشنایی با ابزار سینما بود و مدت‌ها در کنار برادران لومیر به فعالیت پرداخت تا اینکه موفق شد دست به ساخت آثار خود بزند. آثاری که هنوز هم بسیاری از آنها ناشناخته مانده است.
حضور در نخستین روزهای پدید آمدن سینما
به کمک دیجیتالیزه کردن، تحقیق دقیق و آگاهی‌ای جدید نسبت به دستاوردهای زنان در سال‌های نخستین تاریخ سینما اطلاعات موجود درباره سازندگان فیلم‌ها نیز در حال تغییر است، از جمله در مورد آلیس گی که از پیشگامان فیلمسازی محسوب می‌شود.
آلیس گی در سال ۱۸۷۳ در شرق پاریس به دنیا آمد. ۲۰ ساله بود که به عنوان منشی در کارخانه دوربین‌سازی مشغول به کار و در آنجا با فیلم به عنوان وسیله ارتباطی آشنا شد.
هنگامی که برادران لومیر، پیشکسوتان فیلمسازی، نخستین آثارشان را خلق می‌کردند، در کنار آنان حضور داشت و کارفرمای خود را عوض کرد که حال ال. گومون نام داشت و تهیه کننده فیلم بود. آلیس گی هم در آنجا اجازه یافت فیلم بسازد و در کارش هم موفق بود.
برخی از زنان تاریخدان حتی نوشته‌اند که او کارگردان نخستین فیلم سینمایی جهان بوده است. اما این موضوع مورد اختلاف است. گی در سال‌هایی که با گومون همکاری داشت فیلم‌های کوتاهی می‌ساخت که در آن دوره معمول بودند. فیلم‌های او ماجراجویانه یا وسترن یا کمدی بودند. در سال ۱۹۰۶ فیلمی پرخرج‌تر به نام “La Vie du Christ” با صدها سیاهی لشکر ساخت.
دفاع از حقوق زنان در عرصه فیلم
آلیس گی از همان ابتدا به همه جنبه‌های فیلمسازی علاقه داشت. او سال‌ها بعد، زمانی که در آمریکا کار می‌کرد، در مقاله‌ای برای مجله آمریکایی “Moving Picture World” نوشت: «این موضوع برای مدت‌های دراز باعث حیرتم می‌شد که چرا تعداد بیشتری از زنان از این فرصت بی‌نظیر که هنر فیلم به آنها می‌داد، بهره نمی‌بردند تا به عنوان کارگردان سینما راه رسیدن به شهرت و خوشبختی را طی کنند.»
گی از همان ابتدای کارش دست به آزمایش با صدا و رنگ زد. او در این باره با اعتماد به نفس تمام می‌نویسد: «از بین همه هنرها احتمالا هیچ کدام نیست که آنها [زنان؛ توضیح سردبیری] بتوانند با صرف وقت در آن چنین استفاده عالی‌ای از استعدادهایشان بکنند؛ استعدادهایی که در آنها بسیار بیشتر از مردان است و وجودشان برای تکامل بخشیدن به این هنر ضرورت دارد.»
شناخت مهارت‌های فنی
آلیس گی با روند فنی فیلمسازی نیز به خوبی آشنا بود. او در این مورد می‌نویسد: «هیچ چیز در رابطه با ساختن یک فیلم وجود ندارد که یک زن نتواند همانند یک مرد از عهده انجام آن برآید و هیچ دلیلی وجود ندارد که یک زن نتواند بر تمامی جنبه‌های فنی این هنر به طور کامل تسلط پیدا کند.» او معتقد بود که فیلمسازی “عرصه‌ای مناسب برای فعالیت‌های زنان است”. و این اندیشه را گی در سال ۱۹۱۴ به روی کاغذ آورده است.
گی در تولید صدها فیلم به عنوان تهیه‌کننده و کارگردان مشارکت داشت. او در سال ۱۹۰۷ با هربرت بلاش فیلمبردار ازدواج کرد و با او به آمریکا رفت. نام او سپس به عنوان آلیس گی – بلاش در تاریخ سینما ثبت شد. او در سال ۱۹۱۰ یک استودیوی فیلمسازی به نام “سولاکس” را تاسیس کرد. آلیس گی برای دهه‌ها تنها زن در راس یک استودیوی فیلمسازی آمریکایی بود.
گی به فراموشی سپرده شد
گی در دهه ۱۹۲۰ پس از چند تلاش ناموفق از فیلمسازی کناره گرفت، از همسرش جدا شد و با دو فرزندش به فرانسه بازگشت. در آنجا نام آلیس گی برای سال‌های دراز از خاطر تاریخ‌نویسان سینما فراموش شد. اشتفان دروسلر می‌گوید که «در ذهن سینمادوستان، مردان به طور سنتی جایگاه برتر را دارند» و واقعیت این است که بیش از ۹۰ درصد تاریخدانان سینما مرد بوده‌اند: «بدیهی است که این تاریخ‌نویسی فیلم کمتر به زنان توجه داشته است.»
