اتفاقات جدید سینمای ایران؛ ارتقا آمار یا کیفیت؟
کمتر از دو ماه تا شروع جشنواره فیلم فجر چهل و دوم زمان باقی مانده است و مهلت ثبت نام فیلم‌ها برای حضور در این دوره به پایان رسید.
دبیرخانه چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر اعلام کرد که هیأت انتخاب مسابقه بخش ملی، بازبینی فیلم‌های متقاضی حضور را از ۱۵ آذرماه آغاز و تا ۱۵ دی ماه اسامی فیلم‌های منتخب را برای حضور در بخش مسابقه سینمای ایران چهل و دومین جشنواره بین المللی فیلم فجر اعلام خواهند کرد.
نکته جالب توجه این است که در این دوره 106 فیلم متقاضی حضور در جشنواره فجر امسال هستند که از این میان 51 فیلم متعلق به کارگردانانی است که فیلم اول خود را ساخته‌اند یا اصطلاحا «فیلم اولی‌ها» .
حامد مظفری روزنامه نگار سینمایی در یادداشتی تحت عنوان «سیاست خطرناک تولید کارگردان و تهیه‌کننده بی‌مایه!؟» درباره این اتفاق نوشت: «آنچه در آمار اولیه از فیلم‌های متقاضی جشنواره فجر۴۲ توسط دبیرخانه اعلام گردیده نگرانی ها را بیشتر می‌کند چون طبق اطلاعات رسمی امسال ۱۰۶ فیلم متقاضی جشنواره هستند و در این میان ۵۱ فیلم متعلق به فیلمسازان اولی است! یعنی حدود ۵۰ درصد (دقیقا ۴۸درصد) فیلم‌های متقاضی فیلم اولی هستند.
تازه اگر قرائن را رد بزنیم، آن ۵۵ فیلم باقیمانده هم نه متعلق به فیلمسازان صاحب نام که به غیر مواردی معدود مثل جوزانی و افخمی، بخش عمده آنها، فیلم دومی یا فیلم سومی‌هایی هستند که در این پنج سال با حمایت ارگان‌ها، فیلمهایی - نهایتا در حد تلفیلم - ساخته‌اند که به زحمت از دل آنها ده قاب مناسب پرده عریض یا ده دیالوگ ماندگار درمی‌آید.
حدس زدن اینکه عطش بالا برای فیلمساز شدن جوانانی که میان‌بر‌هایی به ارگان‌ها زده‌اند، چه چشم اندازی برای سینمای ایران دارد چندان سخت نیست. همین حالا به باکس آفیس (جدول فروش) امسال نگاه کنید و ببینید چطور سوگلی جشنواره فجر۴۱ به قعرنشین گیشه بدل شده؟
و اغلب آثار ارگانی با تهیه‌کننده و کارگردانانی کم‌تجربه، شکست‌خورده اکران بوده‌اند و بسیاری از آثار فجر پارسال حتی در میان پخش‌کنندگان ارگانی نیز مشتری ندارند چه برسد به پخش‌کنندگان خصوصی.»
واقعیت این است از اینکه این امکان فراهم آمده است تا فیلمسازان جوان و تازه‌کار به چرخه تولید سینمای ایران راهشان باز شود اتفاق خوبی است و این خون تازه باید به رگهای سینمای ایران تزریق شود اما حتما باید یک قواعد و اصولی هم داشته باشد.
این که آمار تعداد فیلمسازان فیلم اولی امسال جهش بزرگی داشته است را نمی توان انکار کرد اما واقعیت این است که این قضیه مانند آن است که سالانه تعداد بسیار زیادی دانشجو فارغ التحصیل می‌شوند اما آیا برای آنها فرصت شغلی مناسب و مرتبط با رشته تحصیلی‌شان هم بوجود آمده است که تا آنها را جذب کند یا خیر فارغ التحصیل شده‌اند و بیکارند یا شغلی غیر مرتبط را دارند.
این 51 فیلمساز فیلم اولی که امسال به جرگه کارگردانان سینمای ایران اضافه شده‌اند از سال آینده هر کدام باز می‌خواهند به همین کار ادامه دهند و فیلم بعدی خود را بسازند و ... آیا بستر این قضیه فراهم است؟
آمار و ارقام موجود هیچ کمکی به سینمای ایران نمی‌کند و فقط در گزارش‌های مدیران و ... جای پیدا خواهد کرد اما رویکرد متفاوت و نگاه جدید است که می‌تواند یک راه حل جدید برای سینمای ایران ارائه دهد.
حامد مظفری در بخشی دیگر از همان نوشته آورده است: «مدیران محترمی که در ارگان‌ها نشسته‌‌اند -و به خاطر ترس از مواجهه با کارگردانان و تهیه‌کننده های باسابقه‌ای که مقادیری از آنها بیشتر می‌فهمند و برای جذب حمایت به هر …تن نمی‌دهند- مشغول تولید تهیه‌کننده و کارگردانان دون‌مایه‌ای هستند که گاهی حتی دستمزد نمی‌گیرند تا فقط اسم‌شان در تیتراژ به‌عنوان کارگردان بخورد، یادشان باشد که این نزول از میان‌مایگی به بی‌مایگی کاملا محصول سیاست‌های آنهاست و با بیلان‌دهی کمّی هم نمی‌توان خاک بر روی آن پاشید.»
فعلا که هیچکدام از این 106 فیلم را ندیده‌ایم ولی از همین الان منتظریم تا ببینیم که این حرکت جدید سینمای ایران چه نتیجه‌ای خواهد داشت، آیا روزنی جدید برای خروج از چرخه تکراری سینمای ایران خواهد بود یا خیر ادامه همان کلیشه همیشگی است فقط با تعداد و آمار بیشتر.
مخلص کلام منتظریم تا ببینیم از افزایش کمیت می‌توان به کیفیت هم رسید یا خیر؟ و البته به چه قیمتی؟
