بریتانیا طلاهای غارتشده را قرض میدهد!
موزههای «بریتانیا» و «ویکتوریا و آلبرت» اعلام کردند گنجینههای طلا و نقره، که ارتش بریتانیا در جنگهای استعماری از غرب آفریقا غارت کرده بود، در یک قرارداد سهساله به غنا قرض داده میشود.
این مجموعه آثار تاریخی گرانبها که متعلق به دربار سلطنتی آسانته (āšāntī) بود، به عنوان بخشی از «روح ملی» غنا در نظر گرفته میشود و بر اساس این قرارداد، ۱۷ شیء از موزه ویکتوریا و آلبرت و ۱۵ شیء از موزه بریتانیا، اواخر امسال در موزه کاخ شهر کوماسی، در کشور غنا به نمایش گذاشته خواهند شد.
خبر این قرارداد در حالی منتشر شده که یونان بار دیگر درخواست خود را برای بازگرداندن سنگهای مرمر پارتنون از موزه بریتانیا به آتن مطرح کرده است.
بسیاری از این آثار طلا و نقره در طول جنگهای آنگلو ـ آسانته (اشانتی) در قرن نوزدهم میلادی از شهر کوماسی غارت شدند. برخی از آنها بخشی از غرامتی بود که در آن زمان به زور از پادشاه گرفته شد، اما شامل یک ساز چنگ ـ عود (ترکیبی از دو ساز) از جنس طلا نیز میشود که طی یک معاهده تجاری در سال ۱۸۱۷ به دیپلمات بریتانیایی توماس بودیچ اهدا شد.
«نانا افوریاتا آییم»، مشاور ویژه وزیر فرهنگ غنا، از این توافق به عنوان یک نقطه شروع خوب در اصلاح اشتباهات گذشتۀ استعماری خشونتآمیز بریتانیا استقبال کرد و در گفتوگویی با بیبیسی که نخستینبار خبر این قرارداد جدید را منتشر کرد، گفت: «آنها فقط اشیاء نیستند، بلکه اهمیت معنوی نیز دارند. آنها بخشی از روح ملت هستند. این تکههایی از بازگشت ماست.»
او همچنین گفت: «۱۵۰ سال پس از حمله به کوماسی و غارت دربار ممالک موزه ویکتوریا و آلبرت مفتخر است که با موزه کاخ مانهیا همکاری کند تا این مجموعه مهم از آثار طلای آسانته را به نمایش بگذارد.»
موزههای بزرگ از جمله موزه بریتانیا و ویکتوریا و آلبرت، بر اساس قانون، از بازگرداندن دائم گنجینههای مورد مناقشه در مجموعههایشان جلوگیری میکنند. این مجسمهها عبارتند از مجسمههای پارتنون، که یونان مدتها برای بازگشت به آتن تلاش کردهاند، برنزهای بنین که موضوع تقاضای مشابهی از سوی نیجریه است و طلاهای آسانته.
«تریسترام هانت»، مدیر موزه ویکتوریا و آلبرت در اینباره گفت: «ما در قبال کشورهای مبدأ مسئولیت داریم و باید فکر کنیم چگونه میتوانیم امروز عادلانهتر آنها را به اشتراک بگذاریم. به نظر من اگر این نوع مشارکتها و مبادلات را ایجاد کنیم، همه موزههای ما از بین نخواهند رفت.»
«کریاکوس میتسوتاکیس»، نخستوزیر یونان پس از درگیری دیپلماتیک با دولت بریتانیا در سال گذشته، اخیرا بار دیگر خواستار بازگرداندن سنگهای مرمر پارتنون شده است. «میتسوتاکیس» در اولین بیانیه عمومی خود درباره این موضوع، گفت: یونان در حال مذاکره با جورج آزبورن ـ رئیس موزه بریتانیا ـ، درباره قراردادی برای آوردن آنها به موزه آکروپولیس است.»