یک جشنواره، یک فیلم/ «صبح اعدام»، ظلم مطلق به یک گزارش مکتوب
«صبح اعدام» یکی دیگر از آثاری محسوب میشود که مشخص میکند با جشوارهای به شدت ضعیف مواجه هستیم که تا روز سوم آن هنوز تحرکی به لحاظ سینمایی و ارزشگذاری هنری صورت نگرفته و فیلمها یکی پس از دیگری امتیازات منفی را از آن خود میکنند.
«صبح اعدام» به کارگردانی بهروز افخمی روز گذشته در حالی اکران شد که شاید بسیاری منتظر یک اثر خوب از کارگردان «شوکران» بودند، اما همه چیز خلاف این تفکرات بود و فیلم افخمی حتی فراتر از انتظار طرفداران خودش بود.
روایت ساعات پایانی عمر طیب حاج رضایی، دستمایه فیلمنامه «صبح اعدام» شده بود. حالا قرار است در این تایم چه چیزی را ببینیم و بشنویم؟ آیا ابعاد کاربردی شخصیتی که انتخاب کردهایم، این اجازه را میدهد که بتوانیم به یک کاراکتر سمپاتیک در درون درام برسیم؟ آنچه افخمی و اثر او پاسخ داده، منفی است. دست خالی افخمی مشهود است و با مدد تصاویر آرشیوی و اسلوموشن و موزیک و ترانههایی که قرار است فضا را عرفانی کنند، اثر را به پایان میرساند.
حتی درونمایه فیلمنامه هم بلاتکلیف است. فیلم نمیتواند قهرمان بسازد و حتی توان ورود به خلوت کاراکتر اصلی و کنکاش در ذهنیات او را ندارد و هیچ چیز برای نزدیک شدند و برقراری ارتباط با شخصیت طیب حاج رضایی کمککننده نیست. از طرفی به نظر میرسد نفر دوم این اثر که اسماعیل رضایی، دوست طیب است . نقش آن را ارسطو خوشرزم خوب ایفا کرده، به نسبت طیب، کاراکتری خوشپرداختتر دارد و بیشتر به چشم میآید و همین باعث شده که در ساختار درام او پررنگتر باشد، در صورتی که مدتهاست صحبت از فیلمی با محوریت ساعات پایانی عمر طیب حاجرضایی است و امروز ما تصویر او را روی پوستر میبینیم.
نه رنگ سیاه و سفید فیلم و نه نسبت تصویر، کمکی به کلیت ماجرا نکرده است و اگر با فشرده کردن قاب و نماهای بسته قرار بود که حسی منتقل شود، به هیچ وجه چنین اتفاقی صورت نگرفته است، چون اینها به تنهایی کفایت نمیکند و این مدل روایت پادکستگونه افخمی هم، امتیازی برای اثر محسوب نمیشود و تقریبا هیچ حاصل هنری را در پی ندارد. چرا که شخصیتی به نام طیب ساخته نمیشود و شاید این میزان متریال نهایتا برای یک ویدئو کلیپ کفایت میکرد، نه اینکه سراغ ساخت فیلمی سینمایی بروید.
از طرفی بهروز افخمی در جایی نقل کرده بود که «فیلم خوب، فیلمی است که شما را تکان دهد. اگر صبح اعدام فیلم خوبی از آب دربیاید، به معترضان امروزی خواهم گفت که معترض واقعی اینهایی هستند که در فیلم دیدید، نه شما!» حالا این فیلم ساخته شده و بعید میدانم که حتی موافقان پر و پا قرص سینمایی و حتی طرفداران رویکرد جدید افخمی به سینما، تکان کوچکی خورده باشند، چون بیتردید افخمی با این اقدام خود به همان گزارش خبری جذابی که در کیهان منتشر شده و قطع به یقین جذابیت بیشتری از این تصاویر بلاتکلیف دارد، ظلم کرده و نه تنها چیزی به آن نیفزوده، بلکه لطمهای هم به اثرگذاری ماجرا وارد کرده است.
به هر حال «صبح اعدام» هم یکی دیگر از آثاری محسوب میشود که مشخص میکند با جشوارهای به شدت ضعیف مواجه هستیم که تا روز سوم آن هنوز تحرکی به لحاظ سینمایی و ارزشگذاری هنری صورت نگرفته و فیلمها یکی پس از دیگری امتیازات منفی را از آن خود میکنند.
بازیگران و عوامل فیلم صبح اعدام
مسعود شریف در نقش طیب حاج رضایی، ارسطو خوش رزم در نقش حاج اسماعیل رضایی، داود فتحعلیبیگی در نقش قاضی عسکر، پوریا منجزی در نقش کلیددار طیب، محسن آوری در نقش سرهنگ دادستانی و کاوه دارابی در نقش خبرنگار کیهان در تازهترین ساخته بهروز افخمی نقش آفرینی میکنند.
عوامل فیلم صبح اعدام از این قرارند: نویسنده و کارگردان: بهروز افخمی، تهیهکننده: علی شیرمحمدی، مشاور هنری: محمدرضا شجاعی، مدیر برنامهریز و دستیار یک کارگردان: اکبر نصیری جوزانی، مدیر تولید: سعید رضاییان، مدیر فیلمبرداری: حسنعلی اسدی، طراح صحنه و لباس: علی شیرمحمدی، مدیر تدارکات: سعید اردستانی، طراح گریم: محسن دارسنج، مدیر صدابرداری: امیرحسین گل محمدی، عکاس: کورش جوان، مدیر روابط عمومی: زهرا دمزآبادی، محصول: سازمان سینمایی سوره و بنیاد سینمایی فارابی.