محققان راز ساخت اولین هرم مصر را کشف کردند!

محققان مدت‌ها فکر می‌کردند کارگران ماهر مصری با کمک ترکیبی از سطح شیب‌دار، سورتمه، طناب و اهرم برای ساخت این اهرام استفاده کردند. با این حال مطالعه مهندسان بر روی قدیمی‌ترین هرم مصر نشان می‌دهد معماران باستانی یک ترفند دیگر نیز در آستین خود داشتند: استفاده از آب برای انجام کار‌های سنگین.

تجزیه و تحلیل هرم پلکانی ساخته شده توسط فرعون جوزر، اولین هرم شناخته شده مصر که در حدود سال ۲۶۸۰ قبل از میلاد ساخته شد، ادعا می‌کند که یک سیستم مدیریت آب پیچیده، شامل یک بالابر هیدرولیکی در قلب بنای تاریخی، وجود دارد. مطالعه جدید می‌گوید به کمک این سیستم بلوک‌های سنگی از مرکز هرم بلند می‌شده و این بنای یادبود را به سبک آتشفشانی ساخته‌اند.

این تحقیق که توسط گروهی مهندس و پژوهشگر فرانسوی پیش برده شده است، ادعا می‌کند مصریان برای ساخت اهرام خود از روش متفاوتی استفاده کرده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد دانش فنی این تمدن باستانی تا چه حد پیشرفته بوده است.

دکتر خاویر لندرو، مهندس و دانشمند علم مواد که رهبری این مطالعه را بر عهده داشت، می‌گوید این تیم ویژگی‌های متعددی را در داخل و اطراف هرم جوزر تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند که آن‌ها ساختا‌های مدیریت آب پیشرفته‌ای نسبت به زمان خود داشتند.

جوزر فرعونی در سلسله سوم پادشاهی قدیم مصر بود. این هرم پلکانی برای تشییع جنازه او ساخته شده بود و شامل معابد و ساختمان‌های اضافی دیگری نیز هستن. ارتفاع این هرم به ۶۰ متر می‌رسد و در فلات سقاره، در ۶ کیلومتری غرب نیل و ۱۵ کیلومتری جنوب جیزه قرار دارد، جایی که حدود یک قرن بعد، فراعنه سلسله چهارم اهرام بزرگتر خود را ساختند.

لندرو می‌گوید که تیم فرانسوی به جای اهرام معروف‌تر مصر، بر هرم جوزر تمرکز کردند، زیرا می‌خواستند تکامل تکنیک‌های ساخت و ساز مصر باستان را دریابند.

برای درک استفاده مصریان از یک سیستم هیدرولیکی لازم است بدانیم سلسله سوم پادشاهی قدیم مصر در اواخر دور «صحرای سبز» حکومت می‌کرد. دوره‌ای که در طی آن بخش‌هایی از صحرا و عربستان به یک دشت سرسبز و تبدیل شده بود. این دوره که به عنوان دوره «مرطوب آفریقا» نیز شناخته می‌شود، حدود ۵۰۰۰ سال پیش به پایان رسید. تحقیقات همچنین شواهدی از سیل‌های شدید در دره ابوصیر در زمان سلسله سوم نشان داده است.

لندرو فاش کرد: «قبل از سلسله چهارم، احتمالاً مشکلات ناشی از سیل بیشتر از کمبود آب بود.» در واقع آبی که برای ساخت این هرم استفاده می‌شد، نه از رودخانه نیل بلکه یک رودخانه بزرگ دیگر که نزدیک به هرم جوزر بود نشئت می‌گرفت. این رودخانه یکی از انشعابات رودخانه نیل بود و قرن‌هاست خشک شده است.

مهندسان فرانسوی در طی این تحقیق دریافتند محیط این هرم گرانیتی یک محفظه بود که می‌توانست با آب پر شود تا یک آسانسور، که احتمالاً از چوب ساخته شده بود و صده‌ها پیش تجزیه شد، تا مرکز هرم بالا برود. سنگ گرد بزرگ در کف هرم به کمک طناب بالا برده می‌شد تا آب درون هرم را پر کند و آسانسور چوبی را به بالا هل دهد. سپس آب درون هرم را خالی می‌کردند و با بازگشت سنگ به جای اصلی خودش آسانسور نیز به پایین برمی‌گشت.

لاندرو و همکارانش نتیجه می‌گیرند که حداقل برخی از ۲.۳ میلیون بلوک آهکی هرم، که هر کدام به طور متوسط ۳۰۰ کیلوگرم وزن دارند، ممکن است به این شکل بالا برده شده باشند.

البته این طور نیست که روش‌های شناخته شده و قدیمی‌تر، مانند سطح شیب‌دار و سورتمه لزوماً مورد استفاده قرار نگرفته باشند. این سیستم هیدرولیکی ممکن است یکی دیگر از اختراع‌های هوشمندانه ایمهوتپ، مهمار مشهور مصری، باشد. ساخت هرم جوزر به ایمهوتپ نسبت داده شده است.

گام بعدی که این تیم فرانسوی برداشته‌اند پاسخ به این پرسش است که آیا از نیروی آب برای ساخت دیگر اهرام مصر استفاده شده است یا خبر. خشک سالی تدریجی مصر ممکن است در زمان سلسله چهارم پادشاهی قدیم مصر این روش را ناکارآمد کرده باشد.